Süet, şık klasik ayakkabılar veya yüksek topuklular… Hangisini giyerseniz, giyin eğer önemli bir iş toplantısına katılacaksanız son derece parlak olmalarını istersiniz. Kimileri bir sünger yardımıyla cila yaparken kimileri bir parça bezi tercih eder. Ancak kimileri de ayakkabılarını parlatma görevini, işinin ehli ayakkabı boyacılarına bırakır.
Eğer Güney Afrika Havaalanında ayakkabılarınızı parlattırdıysanız bunun için büyük ihtimalle Lere Mgayiya’ya teşekkür etmeniz gerekiyor. Başarılı girişimci, sıfırdan başlamış olduğu ayakkabı boyama işiyle ilgili kibirsiz bir şekilde “Afrika’daki en büyük ayakkabı parlatma şirketiyiz” diye açıklama yapıyor. Lere’nin şirketi üç ana havalimanında toplamda 45 çalışana sahip ve yıllık yaklaşık 2.5 milyon rand (227 bin dolar) net kazanç elde ediyor.
Havalimanında Başlangıç
Güney Afrika’nın ayakkabı parlatma kralı olmadan çok önce Mgayiya profesyonel kariyerine Güney Afrika Hava Yolları için broşür dağıtmak ile iş hayatına başlamış. Ancak hava yolunda beş yıl boyunca çalıştıktan ve amir rütbesine terfi ettikten sonra Mgayiya gereğinden fazla çalışmaya başladığı için işten ayrılmaya karar vermiş.
Mgayiya broşür dağıtmayı bıraktıktan sonra ailesinin hayvan taşımacılığı işiyle ilgilenmiş. Ancak aile işi beklentilerini karşılamamış ve bir yol sonunda, tekrar işsiz kalmış.
Başarısız Girişimler
Mgayiya, hayvan taşımacılığı işini bırakmış olsa da çiftçi müşterileri ile iletişimi hiç koparmamış ve kısa bir süre sonra bir sonraki projesini hayata geçirmiş: çiftçilerinin yumurtalarını Güney Afrika Meclisi’nin mutfağına satmaya başlamış. Her bir yumurta kutusundan 6 dolar kazanan girişimci o günleri şu sözleriyle anıyor: “Çiftçilere yapmam gereken ödemeleri yapamıyordum.Arabama benzin alacak param yoktu. Eğer bir tedarik işi yapıyorsanız cebinizde işi yönetmek için fazladan para olması gerekiyor.”
Parası tükendiğinde Mgayiya son derece iyimser kalarak girişimciler için bir televizyon yarışması olan Sandlam Money Game isimli programa katılmış ve yarışmadan reklamcılık fikri sayesinde 35.000 rand (3.100 dolar) ödül kazanmış.
Bu parayı da ağaç dikme şirketine yatıran girişimci altı ay sonunda işler istediği gibi gitmeyince yeniden meteliksiz kalıp başa dönmek zorunda kalmış.
Mgayiya, edindiği bu zorlu tecrübelerden sonra çok radikal bir karar vermek zorunda kaldığını şu sözleriyle açıkıyor: “Sabit bir gelire ihtiyacım vardı. Bu yüzden Capte Town Havalimanında ayakkabı boyama işine girmeyi düşündüm. Aç bir adam düşünemez ve açlık çekiyordum.”
Havalimanında çalıştığı dönemlerdeki tanıdıkları ile görüşen girişimci Kasım 2002’de bir alan alabilmek için başvuru yapmış. Yetkililer Eylül 2003’te kendisine dönüş yaparak istediği alanı sağlamışlar.
İş Başlangıcı
Ayakkabı parlatmaya başlamadan önce Mgayiya, iş ekipmanlarını alabilmek için buzdolabını satmak zorunda kalmış. Ancak ilk iş gününde Mgayiya ve tek çalışanı kötü bir haber almış. Konuyla ilgili: “Tedarikçi ödediğim ürünleri teslim edemedi. Ayakkabıları dizimde parlatmak zorunda kaldım.” diyor.
Başlangıçta Pazar günleri hariç haftanın her günü sabah 5’den akşam 9’a kadar çalışan girişimci: “Ailem uyanmadan önce evden çıkıyordum ve küçük kızım uyuduğunda eve gelebiliyordum. Oldukça zordu.” diye belirtiyor.
Ancak müşterileri giderek artmaya başlayan girişimci, sadece dört ay sonra 5 kişiyi daha işe almış.
Büyük Planlar
Mgayiya, bir yıl sonra tüm Güney Afrika Havalimanları sorumlusu ile görüşmüş ve çalışan sayısını 45’e kadar yükseltmiş. Günümüzde Mgayiya üç büyük havalimanında hizmet veriyor: Cape Town, Durban ve Johannesburg.
Sıfırdan başlayıp milyoner olan girişimci: “Kendi evim var ve kızım özel okula gidiyor. Artık sabah 5’ten akşam 9’a kadar da çalışmak zorunda değilim. Sadece 12’ye kadar çalışıyorum.” diyor ve genç girişimcilere şu tavsiyeyi veriyor: “Güney Afrika’da bir iş kurarken kendinize inanmak zorundasınız. Kimi zaman işler istediğiniz gibi gitmeyebilir. Ancak eğer başlamazsanız da hiçbir yol alamazsınız. O yüzden şimdi başlamak zorundasınız.”
Mgayiya işlerine devam ederken şimdilik yavaşlayacağa pek benzemiyor. İşini büyütmek için Amerika ve İngiltere’de ortaklık bulma çabalarının yanı sıra Angola, Kenya ve Nijerya’ya göz koymuş durumda. Bu işindeki başarısını bir dizi başarısızlık yaşadıktan sonra elde edebildi ancak bu girişimci karşısına çıkacak zorlukların ve aksiliklerin başarıya ulaşmasını engelleyemeyeceğini oldukça iyi biliyor.
