İnsanlar kolaylıkla yeni şeylere uyum sağlayabilir. Biz insanlar, çevremize ve sırtımıza yüklenen (hem fiziksel hem de ruhsal) strese uyum sağlamak için yaratılmışızdır. Öğrenmek, bu süreci bilinçli bir şekilde kontrol altına almaktır ve kitaplar ise konu öğrenmek olunca olmazsa olmazlardandır.
Nelson Mandela’nın da dediği gibi “Dünyayı değiştirmek için kullanacağınız en güçlü silah eğitimdir.” Milyonlarca insanın bin bir zorlukla mücadele ederek kazandıkları bilgileri kolaylıkla anlattıkları cilt cilt kitaplara yazarak bizleri eğitip donatmak için kendi zamanlarını ayırmaları muhteşem bir şey.
Bu yazıda size benim dünya görüşümü değiştiren sekiz harika kitaptan bahsedeceğim. Umarım bu kitaplar size yeni bir şeyler katar ve dünyanızı değiştirmenize yardımcı olur.
“Aklını En Doğru Şekilde Kullan (Başarının Yeni Psikolojisi)” – Carol Dweck
Bu listeden sadece bir kitap okuyacaksanız o kitap bu kitap olsun.
Dweck’in kitabı tamamen başlangıç düzeyinde. Kitap, bir insanın hayatında karşılaşacağı en önemli konuya dikkat çekiyor. Yetenekleriniz ve zekanız sabit özellikler DEĞİLDİR! Yetenekleriniz ve zekanız herhangi bir yaşta ve herhangi bir yönde geliştirilebilir. İnsanların genetiklerini kaderlerinin bir parçası olarak düşündüğü bir yerde Dweck, bu düşüncenin yanlış olduğunu kanıtlamak için bilimsel araştırmalara başvuruyor. Genetik piyangoyu kazanıp kazanmadığınızdan daha da önemli olan şey sizin düşünme şeklinizdir.
Dweck herhangi bir şeyde başarılı olmak için öncelikle yapmanız gereken şeyin kendinizi geliştirebileceğinize inanmanız olduğunu belirtiyor. Bu düşünce ile yönetme konsepti kendi düşünce sisteminizde yapabileceğiniz en temel -ve en geniş kapsamlı sonucu olan- değişikliktir. Basit bir şekilde düşünce sürecinizi “Ben bunu yapamam” düşüncesinden “Ben bunu şu an yapamam” düşüncesine dönüştürmek hayatınızdaki her şeyi değiştirecektir.
Çıkarılacak Ders: Zeka değişimin temel yapı taşıdır.
“Extreme Ownership: How U.S. Navy Seals Lead and Win” – Jocko Willink ve Leif Babin
Willink ve Babin’in kitabının özünde hatalarınızın hepsini kabullenme fikri yatar. Kendinizden başka suçlayacak kimse yoktur. Bu hayatınızdaki her şey için geçerlidir. Çoğu insanın cevaplar için ruh halini göz önünde bulundurmayı aklına bile getirmeyeceği alanlar da dahil.
“Extreme ownership”, hayatınızın verdiğiniz kararların birer yansıması olduğunu size hatırlatan, “mazerete yer yok düşüncesiyle” yazılmış bir kitaptır. Hayatınızın gidişatından ve başarınızdan memnun değilseniz suçlu olan hükümet, ebeveynleriniz, ekonomi ya da toplum değildir. Sizin hatanızdır. Bu kadar basit.
Hayata bakış açınıza bu düşünceyi katmak ve Willink’in Irak’ta ABD ordusuyla çıkardığı dersler hayatınızda kontrol edebileceğiniz şeylere tekrar göz atmanıza neden olacak. Değişim süreci iç dünyanıza bakmanızla başlayacak. “Extreme ownership” kitabı bu değişim sürecine başlamanız için oldukça önemli.
Çıkarılacak Ders: Hatalarınızın hepsini kabullenin.
“İnsanın Anlam Arayışı” – Viktor Frankl
Kendimi kötü hissettiğim anlarda bu kitabı baştan okumaya başlarım.
İnsanın Anlam Arayışı, Psikiyatrist Viktor Frankl’ın Nazi ölüm kamplarında tuttuğu anı yazısıdır. Bu kitapta hayatta bir amacınız varsa her türlü zorlu durumun üstesinden gelebileceğiniz anlatılmıştır. Hayatınızda bir amaç yoksa şayet hayatınız ne kadar güzel olsa da hepimizin arzu ettiği o tamamlanma hissine asla sahip olamazsınız.
Dürtü ile tepki arasında irademizi nasıl ortaya koyabileceğimiz ve nasıl reaksiyon göstereceğimize karar verebileceğimiz bir fırsat olduğu görüşünü yaygın hale getiren kişi Frankl’dır. Bizi insan yapan ve güçlü kılan şey bu seçenektir.
Buna ek olarak bu hikaye, istenildiği zaman istenilen şeyin elde edilebileceğine güzel bir örnektir. Frankl, Autscwitz Toplama Kampı’nda çektiği acıların derin anlamlarına odaklanarak acılarından kurtuldu. Aslında çektiği acılar içsel anlam taşımıyordu. Frankl bu acılara neden katlanmak istediğine odaklandı. İşte bu karar o acılara bir anlam yükledi. Bu anlam, Auschwitz gibi hayal edilemeyecek kadar korkunç bir ortamda bile onun güzel bir şeye tutunabilmesine imkan sağladı.
Çıkarılacak Ders: Tecrübelerinizin anlamlarına odaklanın.
“Azim: Sabır, Tutku Ve Kararlılığın Gücü” – Angela Duckworth
Bana “Herhangi bir girişimcinin sahip olması gereken özellik nedir?” diye soracak olursanız önce size listenin en başındaki kitaba gitmenizi ve gelişim zihniyeti benimsemenizi söylerdim.
Sonra azim yönünüzü geliştirmeniz gerektiğini söylerdim. Oldukça fazla azim. Bu konuda efsane olmanız gerekir. Daha iyi ifade etmek gerekirse azim, hedefiniz ulaşması zor ya da sıkıcı bile olsa o hedefe ulaşmanız için sizi ateşleyen isteklilik ve yeteneğinizdir.
En yüksek seviyelerde başarıya ulaşmak çalışmayı gerektirir fakat aynı zamanda işe olan ilginizi kaybetmeden defalarca başarısızlıklarla yüzleşmenizi de gerektirir. İşte bunlar azim gerektirir. Kazanan insanlar, işler can sıkıcı hal alsa bile çalışmayı bırakmayan insanlardır. Duckworth’e göre bu nitelik yetenekten 10 kat daha değerlidir.
Çıkarılacak Ders: Azim yetenekten daha değerlidir.
“Engel Yolun Kendisidir: Çileyi Zafere Dönüştürme Sanatı” – Ryan Holiday
Holiday kitabına bir öneri ile başlıyor: Sizi durduran şey aslında sizi ileriye taşıyacak olan şeydir.
Size alakasız geldiyse Wright Kardeşleri düşünün. Mali olarak yeterince desteklenmemiş ve göz ardı edilmiş Wright Kardeşler, uçma rekabetinde kazanma şansı en az olan kişilerdi. Peki, bisiklet dükkanı işleten bu iki kardeş nasıl oldu da gökyüzüne çıkabildi? Kısıtlamalar onları yenilik yapmaya zorladı.
Karnınız acıktıysa bir şeyler yersiniz. Yolculuğunuz bir barikat ile engellendiyse ya geri dönersiniz ya da o barikatı yıkarak geçmek zorunda kalırsınız. Bu yıkarak geçmek zorunda kalma aslında sizi başarıya götüren şeyin kendisidir.
Bu aynı zamanda filmlerde de sürekli konu alınan bir şeydir. Örnek olarak Star Wars filmini ele alalım. Orijinal üçleme özel efekt kısıtlamaları yüzünden engellenmişti. Bu durum film ekibini pratik setler, eşyalar ve kuklalar kullanılan yeni bir “evren” yaratmaya yönlendirdi. Bilgisayar ortamında üretilen sanal efektlerin yoğun olarak kullanılmaması ters etki yarattı ve ilk üç filmde karşılaşılan “kısıtlamalar” filmin görünüşünü değiştirerek gelecek filmler için taklit edilmesi zor olan bir Star Wars evrenini oluşturdu. Kelimenin tam anlamıyla engel yolun kendisi oldu.
Çıkarılacak Ders: Engelleri fırsatlara çevir.
“Kilit Adam: Vazgeçilmez Olun!” – Seth Godin
Girişimci olmayı herkes ister oldu. Girişimciler iyi para kazansalar da girişimci olmak herkesin harcı değildir.
Herkes gibi girişimciler de bir takımın parçasıdır. Doğru kurulursa bu takım kilit adamlardan oluşur. Oldukça değerli takım üyeleri olan bu kilit adamlar herhangi bir girişimci kadar hırslı ve aynı zamanda yeteneklidirler.
CEO olarak ben her zaman takım için kilit adamları ararım. Çünkü çevremde şahsi sebeplerle kendini işine adamış oldukça yetenekli ve hırslı iş arkadaşlarıyla dolu olmasını isterim. Bu insanlar ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çalışırlar. Kendilerini sürekli geliştirirler ve yeteneklerinin sınırlarını zorlarlar.
Şirketin misyonuna inanırlar, bu misyonlarda kişisel bağlılıkları vardır ve her gün işe bir şeyler başarmak için gelirler. Yaptıkları işte mükemmel olmak isterler. İşten atılmaktan korktukları için değil kendilerine verilen görevi yerine getirmenin verdiği mutluluğu bildikleri için gelirler. Bu harika kitapta Godin, vazgeçilmez bir kilit adamı olmanın yollarını açıklıyor.
Kilit adam olarak kendi kaderinizi, işinizin en iyisi olarak siz kendiniz belirleyin ve asla göz ardı edilmeyin. Yeteneklerinin tam anlamıyla farkına varmak isteyenler; bu kitap tam sizlik!
Çıkarılacak Ders: Asla iş tanımınızla sınırlı kalmayın.
“Relentless: From Good To Great To Unstoppable” – Tim Grover
Tim Grover, tüm zamanların en iyi sporcularından Michael Jordan, Kobe Bryant ve Dwyane Wade gibi isimleri eğitmiştir ve kariyerine başladıktan 20 yıl sonra bu kişilerin ortak noktalarını açıkladığı bir kitap yazmıştır. Bu kişilerin ortak notları başarıya olan karşı konulamaz istekleri.
Bu kişiler sadece basketbolu sevdikleri için hırslı değiller, Grover’ın karanlık olarak tanımladığı sebepten dolayı da hırslılar. Grover’ın kitabını düşünüyorken Micheal Jordan’ın 39 derece ateşle çıkıp takımına kazandırdığı meşhur 1997 yılındaki “Flu Game” maçından bir resme bakıyorum. Utah Jazz ile NBA Finallerinde karşılatıkları maçta Jordan, hastalığına rağmen 38 sayı kaydetti. Bu normal bir şey değil. Bu bir takıntı. Galibiyet için ezici bir hırstan başka bir şey değil. Yine de, efsane olmak istiyorsanız sizde de bu hırs olmak zorunda.
Jordan ve diğer efsaneler için başarısızlık bir seçenek değil. Yaptığınız işte en iyi olmak için durmak bilmeksizin çalışmalısınız. Diğer insanlar bunu delilikle karıştırıyorlarsa da bırakın karıştırsınlar. Grover’ın kitabında da bahsettiği gibi diğer insanların sizin hakkınızda ne düşündüğü umrunuzda olmamalı. Sizi alakadar eden şey tüm zamanların en iyisi olmak için çalışmak olmalı. Efsane olmak, efsane olmak için gerekli fedakarlıkları yapmaya hazır olan insanların başarabileceği bir iştir.
Siz bu fedakarlıkları yapabilecek birisiyseniz istediğiniz her şeyde başarılı olabilirsiniz.
Çıkarılacak Ders: Kendinizde başarıya olan karşı konulamaz bir istek yaratın.
“Neden İle Başla: Büyük Liderler İnsanlara Nasıl İlham Verirler?” – Simon Sinek
Simon Sinek kitabına “Neden bazı insanlar ve bazı organizasyonlar diğerlerinden daha yaratıcı, daha etkili ve daha karlıdır?” sorusuyla başlıyor. “Neden İle Başla” kitabı bu soruya cevabın kendisidir.
İnsanlar hep bir anlam, bir amaç peşinde koşar ve zorlu koşulların altından kalkma beceriniz de doğrudan bu amaçla birleşir. Bu becerinizin birleştiği şey “neden”dir. İşinizdeki göreviniz, fırtınalı havada sığındığınız limanınızdır. İşler zorlaştığında bu işe başlama sebebinizi hatırlayarak kendinize gelmelisiniz.
Quest Nutrition sitesinde insanların, özellikle de annem ve kız kardeşime, sağlıklı yaşamalarına ve yaşamlarını değiştirmelerine yardımcı olmak istedim. Bu amaç ve görev ilerlememi sağlayan şey oldu. İşinize görevinizi sormadan başlarsanız işler karıştığında kontrolü çabuk kaybedersiniz.
Güçlü bir amaca sahip olmak ayağınız geri geri giderken bile kararlı bir şekilde devam etmenizi sağlar. İnsanlar ne yapmak ve nasıl yapmak istediklerini genellikle bilirler fakat Viktor Frankl’ın İnsanın Anlam Arayışı kitabında da dediği gibi: “Neden”inizi biliyorsanız “herhangi” bir durumun üstesinden gelebilirsiniz.
Çıkarılacak Ders: İşinizi “Neden”inizin yönetmesine izin verin.
Bu Kitapları Kendinizi Geliştirmek İçin Nasıl Kullanabilirsiniz?
Öğrendiğiniz şeyleri eyleme dökmezseniz bu kitapların hiçbiri size yardımcı olmaz. Herhangi bir kitabı okumadan önce okuduğunuz şeyin sizi sonsuza dek değiştireceği konusunda kendinize karşı açık olun. Mümkün olan her alanda öğrendiklerinizi eyleme dökmeyi unutmayın. “Öğrendikleriniz” derken bu kitapları okuduktan hemen sonrasını kastediyorum. Bunu yaparsanız okuduğunuz her kitap sizi güçlendirecek ve sizi ileriye taşıyacaktır. Kendi gelişiminiz hakkında bilinçli kararlar almanızı sağlayacağı için siz de sonunda olmak istediğiniz kişi olabileceksiniz.
