Warren Buffett en efsane yatırımcılardan biri olarak tanınmasının yanında aynı zamanda oldukça başarılı bir iş adamı da. Oysa bu özelliği hisse senedi alımı hakkında verdiği tavsiyelere ilişkin yazılmış milyonlarca kelimenin arasında çoğu zaman fark edilmiyor bile.
Bu tavsiyeleri birkaç sözcükle özetlemek mümkün. Bunun için, 2014 yılında CNBC tarafından hazırlanan “On the Money” isimli programa konuk olan Buffett’ın söylediklerini hatırlamak yeterli olacaktır: “Hisse senetlerinizi yatırım olarak birer daire, ev ya da çiftlikmişçesine elinizde bulunduruyorsanız, onlara aynı zamanda bir işletmeci gözüyle de bakabilmeniz gerekiyor.”
Bu açıdan bakacak olursak, herhangi bir hisse senedini sırf yakın zamanda fiyatının artacağını düşündüğünüz için satın alıyorsanız, yatırımcılık alanına girmemeniz en hayırlısı olacaktır. Bunun yerine, uzun vadede size kar getireceğini düşündüğünüz bir girişimi başlatmayı düşünebilirsiniz.
“Şirket için para kaybederseniz bunu anlarım. Fakat şirket için itibarınızı kaybedecek olursanız, işte o zaman acımasız birine dönüşebilirim. – Warren Buffett
Bu uzun vade perspektifi, aynı zamanda Buffett tarafından yıllardır dile getirilen iş tavsiyelerinin merkezinde yatıyor.
İşte, Warren Buffett’ın Berkshire Hathaway hissedarlarına yazdığı yıllık mektuplarda paylaştığı 8 temel iş kuralı.
1. Fiyatlarda yaşanan dalgalanmalar karşısında sakin kalmaya çalışın.
Buffett kazançlarındaki dalgalanmaların “kendileri için hiçbir zaman can sıkıcı olmadığını” yazıyor ve şöyle devam ediyor: “Sorunsuz bir şekilde %12’lik bir kazanç sağlamaktansa arada istikrarsızlık gösteren %15’lik bir geliri tercih ederiz.”
2. İyi bir ortaklık kurun.
Berkshire şimdiye kadar birinci sınıf hisselerini hiç bölmedi. Sonuç olarak, bugün bir hisse birçok bireysel yatırımcı için oldukça yüksek bir fiyata sahip. Hızlı bir şekilde hisse senedi almak ve satmaktan çekinen insanlar aynı zamanda Buffett’in stratejisi ile uyumlu kişiler. Çünkü genellikle Buffett, uzun vadeli bir perspektif sunan hissedarları tercih ediyor. Bunun ifadesini, 1979 yılında yazdığı şu sözlerde bulmak mümkün: “Çoğunlukla şirketler, aradıkları ve hak ettikleri hissedarlara sahiptir. Düşüncelerini ve iş bağlantılarını kısa vadeli sonuçlar ya da hisse senedi piyasasının kısa vadedeki akıbeti üzerinde şekillendiren şirketler genellikle kendileri ile aynı unsurlara odaklanan hissedarların ilgisini çeker.”
3. Odağınızı koruyun.
Yine aynı mektubunda Buffett büyük bir şirketin bile “yöneticilerin yolunu şaşırmasına neden olabilecek kendini beğenmişlik ya da bıkkınlık atmosferinde değer yaratabilmesinin güç olacağını” söyleyerek uyarıda bulunuyor. Sonuç olaraksa bu şirketlerin payına “vasat ya da daha kötü bir seviyede bulunan işleri satın alırken kendi harika iş zeminini ihmal eden “odağını kaçırmış” bir liderlik anlayışı düşüyor. Böylesi bir liderlik ortamında ise Buffett, “tembelliğin akıllıca yapılan bir davranışmışçasına bizi ele geçirebileceğini” iddia ediyor. Birçok şirket birleşmesinin yaşandığı 1982 yılında da Buffett, bu şirketlerin birçoğunda “yönetsel zekânın yaşanılan rekabet ortamında silikleştiğini ve avlanma tutkusunun şirketleri, avı kapmanın neden olacağı sonuçlar konusunda körleştirdiğini” düşünmüştü.
4. Maliyetlerinizi düşük tutun.
1996 tarihli mektubunda, Buffett Berkshire’e ait taşıt sigortacılığı şirketi GEICO’nun başarısını doğrudan “düşük maliyetli bir operatör” olmasına bağlıyordu. Bu durumu “düşük maliyetler düşük fiyatlar getirir, düşük fiyatlar da sigortaya ihtiyaç duyan insanların şirketimize olan ilgisini ve bağlılığını arttırır” diye açıklıyordu. Buffett’a göre, bu müşteriler arkadaşlarına GEICO’yu tavsiye ettiğinde ise şirket “müşteri kazanımı için tekrar bir harcama yapmak zorunda kalmayacağından maliyetlerini daha da düşürmüş olacaktı”.
Mutlaka okuyun: İş Masraflarını Azaltmanın 10 Yolu
5. Çalışan teşviklerini basit şekilde kurgulayın.
Buffett “davranışlarını etkilemek istediğimiz kişinin tamamen kontrolü dışında olan” anlaşmalara sıcak bakmıyor. Bunun yerine, çalışan hedefleri “ işin ekonomisine uygun şekilde dizayn edilmiş ”, basit, ölçülebilir ve “iş planına dahil olan günlük faaliyetler ile doğrudan ilişkili” hedefler olmalı.
Mutlaka okuyun: Çalışanlarınızı Motive Etmenin Yolları
6. Beladan uzak durun.
Buffett Berkshire’da gelecek için “tersine mühendislik” anlayışını sürdürmeye çalışıyor. Mektubunda bu konuyla ilgili şöyle yazıyor: “Çok düşük de olsa meydana çıkma olasılığı bulunan herhangi bir sonucu tolere edemiyorsak o zaman bu sonucu doğuracak faaliyetlerde bulunmaktan kaçınmamız gerekiyor.” Buffett aynı zamanda tersine mühendislikle ilgili: “Bilmek istediğim tek şey nerede öleceğim, bunu bilebilseydim öleceğim yere hiç gitmezdim.” sözünü de paylaşıyor.
7. Küçük kalmaya çalışın.
Buffett 2006 yılında “büyük işletmelerin iyi şekilde faaliyet gösterme yetkinliklerine” şüpheyle yaklaştığını yazmıştı. Ona göre, “şirket büyüklüğü birçok işletmenin daha ağır düşünmesine, değişim karşısında direnç göstermesine ve aşırı özgüvene neden oluyordu”. Hala Berkshire’ın şirket genel müdürlüklerinde sadece bir avuç çalışanın bulunmasının ve neredeyse tüm yönetsel işlerin birim yöneticilerine bırakılmasının nedenlerinden biri de bu. Buffett şunları söylemeden de geçemiyor: “Her sabah işe gelmekten mutluluk duyan, geldiklerinde ise şirketin sahipleriymişçesine son derece sorumlu davranan yöneticilerle çalışmak benim için büyük bir zevk”
8. İtibarınızı koruyun.
Bu tavsiye, Buffett’e göre iş dünyası ve diğer pek çok kişi için en önemli tavsiyelerden biri: Gazetelerin ön sayfasında görmeyi asla istemeyeceğiniz şeyleri yapmaktan kaçınmak ve dürüstlüğünüz sayesinde itibarınızı her zaman koruyabilmek. 1991 yılında Salomon’da yaşanan skandalın ardından şirketin kontrolünü ele adıktan sonra Buffett bir kongre toplantısında çalışanlarına şu ünlü basit mesajı vermişti: “Şirket için para kaybederseniz bunu anlarım. Fakat şirket için itibarınızı kaybedecek olursanız işte o zaman acımasız birine dönüşebilirim.”
Bu konuya verdiği önemi en çok alıntılanan sözlerinden biriyle de vurgulamak mümkün: “ 20 yıl harcayarak kazandığınız itibarı 5 dakika içerisinde zedeleyebilirsiniz. Bunu aklınızdan hiç çıkarmadığınız sürece, daha önce yaptığınız şeyleri farklı şekilde yapmaya başlayacaksınız. ”
