Yatırımlarınızda riski azaltmanın yollarını arıyorsanız dolar maliyet ortalaması stratejisini uygulamayı düşünebilirsiniz. Elbette, bu yaklaşım riski daha iyi yönetebilmenize yardımcı olurken yüksek oranda kazançla karşılaşma ihtimalinizi de düşürecektir.
Dolar maliyet ortalaması terimi, belirli bir süre boyunca aynı yatırım ürününe istikrarlı bir şekilde yatırım yapmayı ifade eder. Örneğin, XYZ hissesini almak istiyorsunuz ancak paranızın tamamını tek seferde yatırarak risk almak istemiyorsanız benimseyebileceğiniz bir yaklaşımdır. Esasında herhangi bir para birimi üzerinden yatırım yapılabileceği düşünüldüğünde yalnızca “maliyet ortalaması” şeklinde de ifade edilebilir, ancak tarihsel açıdan terminolojinin dolar üzerinden şekillenmesi nedeniyle “dolar maliyeti ortalaması” kullanımı yaygınlık kazanmıştır.
Yukarıda belirttiğimiz üzere, paranızın tamamını tek seferde belirli bir hisse senedine yatırmak yerine her ay sabit miktarda, örneğin 300 TL, yatırdığınızı düşünelim. Hissenin lot fiyatının 10 TL olduğu durumda 30 lot hisse almış olacaksınız, birim fiyat 12 TL’ye yükseldiğinde 25 lot, 8 TL’ye düştüğünde ise portföyünüzde 37 lot hisse biriktirmiş olacaksınız.
Bu stratejinin hem olumlu hem de olumsuz yanları bulunmakla birlikte yapılacak avantaj/dezavantaj analizi bir yatırımcının kendisi için doğru bir strateji olup olmadığını belirlemesine yardımcı olacaktır.
Önemli Çıkarımlar
- Dolar maliyet ortalaması, belirli bir süre boyunca aynı yatırım ürününe istikrarlı olarak belirli bir miktarda para yatırmayı ifade eder.
- Dolar maliyet ortalaması yöntemi, riski yönetmenize yardımcı olur ancak yüksek miktarda kazanç sağlama olasılığınız da düşüktür.
- Bu yöntemin avantajları, karar almada duygusal ögelerin etkisini düşürmesi ve satın almada kötü zamanlama riskini ortadan kaldırmasıdır.
- Bu yöntemin dezavantajları, uzun dönemde elde edilebilecek daha yüksek karlardan mahrum kalmak ve diğer yatırım risklerine karşı bir çözüm teşkil etmemesidir.
Avantajlar
Duygusal Ögelerin Etkisini Düşürür: Bu yöntemde mekanik olarak belirli miktarda sürekli yatırım yapıldığından, karar verme sürecinde duygusal ögeleri değerlendirme dışı bırakabilirsiniz. Önceden belirlenmiş miktarlarda alım yapmaya, fiyat salınımları ne kadar keskin olursa olsun devam edersiniz. Bu yöntemle, fiyatta keskin bir düşüş olduğunda yatırımınızdan çıkmak yerine bu durumu düşük fiyattan daha fazla birim elde etme fırsatı olarak değerlendirmiş olursunuz.
Kötü Zamanlama Riskinden Kurtarır: Belirli bir yatırım aracına paranızı tek seferde yatırdığınızda, bu yatırımı tam da piyasaların düşüşe geçmesinden önce yapma riskine katlanmış olursunuz. Örneğin, yatırımınızı tam da 2007’de başlayan büyük çöküşten önce yaptığınızı düşünün. Bu durumda, paranızın yalnızca bir kısmını yatırmış olsaydınız maruz kalacağınız zarar da oldukça kısıtlı olacaktır.
Şaşırtıcı Gerçekler!
Piyasanın dip noktasını belirleyebilmek neredeyse imkânsızdır; bu sebeple dolar maliyet ortalaması piyasa zamanlamasındaki hatanızı düzeltmenize yardımcı olur.
Elbette, madalyonun öteki yüzünde, piyasa tam da yukarı yönlü boğa piyasasına girerken yüksek miktarda yatırım yapma şansını kaçırmış olabilirsiniz.
Dezavantajlar
Piyasalar Zamanla Yükselme Eğilimindedir: Dolar maliyet ortalamasının bir dezavantajı, piyasaların zamanla yükselme eğiliminde olmasıdır. Bunun anlamı, uzun vadede piyasalar yükselme eğilimde olduğundan, yatırımınızı tek seferde yaptığınız takdirde belirli bir süreye yayılmış küçük yatırımlara nazaran daha iyi kazanç elde etme ihtimalinizin daha yüksek olmasıdır.
Sizi İyi Bir Yatırım Bulma Zahmetinden Kurtarmaz: Dolar maliyet ortalaması, tüm yatırım riskleri için çözüm önermez. İyi bir yatırım tercihinde bulunabilmek için araştırmalarınıza devam etmek zorundasınız. Eğer kötü bir yatırım ürününde karar kıldıysanız, sadece zarar eden bir yatırıma sürekli para yatırıyor olabilirsiniz.
Ayrıca, pasif bir yaklaşım benimsemek, değişen faktörleri göz ardı etmenize de yol açabilir. Yatırım iklimi değiştiğinde yatırımınızla alakalı yeni bilgileri öğrenmeniz ve buna göre yatırım yönteminizi yeniden gözden geçirmeniz gerekebilir. Örneğin bir XYZ şirketinin, gelirlerini artıracak bir devralma yapacağı haberini aldıysanız o şirketteki pozisyonunuzu artırmak isteyebilirsiniz. Ancak dolar maliyet ortalaması, bu şekilde dinamik portföy yönetimine izin vermez.
Sonuç
Az deneyimli bir yatırımcıysanız ve önceden belirlenmiş bir plan dâhilinde keskin fiyat dalgalanmalarına maruz kalmadan yatırım yapmak istiyorsanız dolar maliyeti ortalaması iyi bir yöntem olabilir. Diğer yandan deneyimli bir yatırımcıysanız, daha aktif stratejiler oluşturarak daha iyi kazançlar elde edebilirsiniz.
