Girişimcilik sanıldığından çok daha zor ve meşakatli bir yolculuktur. Bu yolculuktaki en önemli şeylerden biri ise doğru bir bakış açısına sahip olmaktır. Merak, azim ve zeka bu bakış açısının olmazsa olmaz unsurlarıdır.
Hele de seri girişimcilik için bu çok daha belirgindir.
Elon Musk gibi insanlar seri girişimcilik zihin yapısına sahip olduğu için çok farklı sektörlerde şahane girişimler kurabiliyorlar.
Eğer siz de seri girişimciliğin ne olduğunu merak ediyorsanız bu yazımızı mutlaka okumalısınız.
O halde başlayalım.
Seri Girişimcilik Nedir?
Seri girişimcilik birden fazla iş kurup bunları başarılı bir şekilde yürütme işidir kısaca. Seri girişimciler başlangıçta yakaladıkları başarıdan destek alarak farklı alanlarda farklı işler kurarlar.
Birden fazla şirketi yönetmek zor bir şeydir elbette, ancak seri girişimcilik ruhuna sahip kişiler bu işi başarıyla yapabilmektedir.
Pekala seri girişimcilik mantığının altında hangi öğeler yer alıyor?
1. Küçük ve Somut Adımlar
Elon Musk’ın insanüstü bir şahıs olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Pek de haksız sayılmazsınız. Ancak Musk’ın başarılarını ve yapıp ettiklerini mercek altına alırsanız şöyle bir şey görürsünüz: Elon Musk, bir şey başarmak istediğinde o şeyi ufak ve somut adımlara böler. Tesla’yı bir günde kurmuş değildir. SpaceX bir günde bugünlere gelmiş değildir.
Başka bir örnek: Redbull BC One yarışmasındaki dansçıları izleyin. Bir insanın böyle akrobatik hareketler yapmasına imkan yok diye düşünebilirsiniz izlerken. Her performans inanılmaz hareketlerden oluşur.
Doğru bir düşünce yapısı, disiplin ve genetik şans bir araya geldiğinde bir insan adım adım bu hareketleri gayet yapabilir. Aynı şey girişimcilik için de geçerlidir. Karmaşık sorunları adım adım, sindire sindire analiz edip buna dair çözümler üretebildiğinizde birden fazla başarılı şirkete sahip olabilirsiniz.
Yani karşınızda çözmeniz gereken büyük bir problem varsa önce bu soruna dair neler yapabileceğinizi madde madde yazın. Öncelik sırasına göre somut ve küçük adımlar halinde işe girişin.
Mutlaka okuyun: Yüzde 10 Kuralı: Küçük Adımlarla Büyük İlerleme Kaydetmek
2. Başarısızlığı Kucaklamak
Seri girişimciler, çok sayıda başarılı girişime sahiptir. Ancak sadece başarıya odaklanmak, bir girişimci olarak size en çok şey öğreten şey olan “başarısızlığı” görmezden gelmenize neden olur. Elbette herkes zekasını ve sezgisini kullanarak başarısızlıklardan kaçınmaya çalışır. Buna karşın başarısızlıklarımızı da kucaklamayı öğrenmemiz gerekiyor.
Bir girişimci sözü şöyle der:
Acı ve çile hayata yeni bir bakış açısıyla bakmak için fırsat niteliğindedir. İşler yolunda giderken hayatı ‘çantada keklik’ olarak görürüz. Ama bir travma meydana geldiğinde uçurumun kenarına geliriz ve taze, daha önce aklımıza gelmeyen bir açıdan bakarız hayata.
Girişimcilik dünyası için bu mantık son derece geçerlidir. Başarı ve başarısızlık birbirinin zıddı şeyler değildir. Başarı size yeni ufuklar aralar. Başarısızlık büyüme ve hazırlık için size şahane fırsatlar sunar.
Başarısızlık insana daha önce düşünmediği tarzda düşünme alışkanlığı kazandırır. Bu da kişinin kendine çeki düzen vermesini sağlar. Kendini analiz etmeyen, kendini incelemeyen bir insan, kendini aşma potansiyelini boşa harcıyor demektir.
Dünya genelinde yeni kurulan şirketlerin yarısından çoğu ilk 5 sene içinde iflas ediyor. 3’te 2’si ise 10 seneden az yaşıyor. Önemli olan başarısızlık meydana geldiğinde zararı minimize edip yola devam edebilmektir.
Elon Musk, başarısızlık karşısında son derece seri hareket edebilen bir insan. SpaceX’i kurarken 3 girişimi peş peşe başarısız oldu, tüm sermayesi bitmek üzereydi. O ise cebindeki son parayla 4. kez harekete geçti. Son denemesi başarısız olsaydı bugün SpaceX diye bir şey olmayacaktı. Arkadaşlarının evinde kanepe üzerinde yaşayacaktı belki de.
Ancak bugün Elon Musk’ın şahsi serveti 255 milyar dolar.
Ben asla vazgeçmem. Ancak öldüğüm zaman vazgeçerim. (Elon Musk, 2012)
3. Çözüm Odaklı Olmak
Seri girişimciler çabuk hareket eden kişilerdir. Tek bir alanda takılı kalmak onların verimliliğini düşürür.
Benzer şekilde seri girişimcilerin verimliliğinin nedeni de problem çözebilme ve daha da önemlisi problemi önceden görebilme yeteneğidir. Bu kişiler sürekli yeni çözüm yöntemleri test eder, çalışan çözümleri optimize etmeye çalışır ve çalışmayan yöntemleri devre dışı bırakırlar. Buna “çift etaplı öğrenme” (double loop learning) denir.
Irak Savaşı esnasında ABD ordusu göz hastalıklarında çok ciddi bir artış gözlemledi. Bu durum ise dönemin büyük göz hekimlerinin göz ameliyatı konusunda çok inovatif yöntemler geliştirmesine neden oldu.
Dr. Atul Gawande şöyle bir soru sordu: “Askerlerin gözlerini kapatan ve koruyan maskeler varken neden bu kadar çok göz hastalığı meydana geliyor?”
Sonradan anlaşıldı ki askerlerin takması gereken koruyucu gözlükler, askerler tarafından takılmıyordu çünkü bu gözlük hem çok kaba hem de takması rahatsız ediciydi. ABD ordusu başka bir gözlük firmasıyla anlaştı ve yeni üretilen gözlükler askerler tarafından da beğenildi. Bu olaydan sonra ABD askerleri arasında göz yaralanması ve göz hastalıkları ciddi şekilde azaldı. Dr. Atul Gawande, göz sorunlarının nedenini proaktif bir yaklaşımla ele aldı.
Bu seri girişimcilerin sahip olduğu bir özelliktir. Seri girişimci tüm enerjisini hasarı kontrol etmeye harcamak yerine hasara nedene olan faktörü belirler ve ona müdahale eder.
Seri Girişimcilik Örnekleri
1- Elon Musk
Ben şirket kurmak için şirket kurmuyorum. Benim amacım çözüm üretmek. (Elon Musk, 2012)
Seri girişimcilikten söz ederken Elon Musktan bahsetmezsek olmaz. Elektrikli araç, uzay gezisi, online ödeme gibi pek çok alanda devrim yaratan girişimlere hayat vermiştir Elon Musk.
İlk şirketi Zip2’yi 1999 yılında 307 milyon dolara satan ve sonrasında Paypal, Tesla, SpaceX, SolarCity, Boring Company gibi pek çok şirketi kuran Elon Musk, devasa hayalleri olan, bu hayaller uğruna büyük riskler alan çok önemli bir seri girişimci.
2- Richard Branson
İş hayatında fırsatlar, otobüse benzer. Daima arkadan başka bir tanesi gelir. “Richard Branson, 2012)
Çok az sayıda insan Rolling Stones gibi bir grubun kuruluşuna katkı sağlamış, uzaya gitmiş, Kraliçe tarafından “Sir” unvanı almıştır. İngiltere’nin en önemli iş adamlarından biri olan Richard Branson, gençliğinde kurduğu Virgin Records’ı 1 milyar dolara sattı. Sonra demiryolu, telekomünikasyon, havayolları işine girdi. Gerçekten seri girişimcilik söz konusu olduğunda Richard Branson’un hayatı ders kitabı niteliğinde.
3- Oprah Winfrey
Hayatınızdaki en büyük, en yüce vizyonu gerçekleştirin, çünkü siz inandığınız şeysiniz. (Oprah Winfrey, 1999)
Talk show dünyasının dünyadaki en büyük isimlerinden biri olan Oprah Winfrey, ünlü isimleri ekrana çıkarıp onlara en cesur soruları soran isimlerden biri. Ancak onun medya kişiliği kadar iş hayatında da çok önemli bir kişi olduğunu söyleyebiliriz. ABD’de ilk kez siyahi bir insan tarafından yönetilen bir yapım şirketi sahibi olan Oprah dergi, radyo, televizyon ve sahne sanatları alanında onlarca başarılı markanın kurucusu ve sahibi.
Sonuç
Seri girişimci olmanın belli bir formülü, reçetesi, okulu, diploması yok sizin de gördüğünüz üzere fakat bazı meziyetler ve karakter özellikleri seri girişimcilerin hepsinde ortaktır.
Vizyon: Seri girişimci daha iyi bir dünya hayali kurar ve bu hayali gerçekleştirmek için gereken adımları atar.
Sorun çözümü: Seri girişimci problemleri görür, engelleri de fırsat olarak görür. Zorluklar karşısında pes etmez, çözüm arar ısrarla.
Huzursuzluk: Seri girişimciler çabuk sıkılırlar çünkü daima kafalarında yeni bir şeyler vardır ve bir sonraki aşamayı merak ederler.
Motivasyon: Seri bir girişimci, projesine tutkuyla bağlıdır. Bu tutkuya ek olarak insanların hayatını kolaylaştırma, bir sektöre yenilik getirme isteği de motivasyonu sağlam kılar.
Maceracı ruh: Seri bir girişimci risk almaktan korkmaz, yeni bir şeyler denemekten çekinmez.
