2009 yılında ortaya çıktığından beri Bitcoin’in inişli çıkışlı bir hikayesi oldu. Bitcoin, son yıllarda giderek artan değeri ve popülaritesi ile rakipsiz bir kripto para birimi olarak biliniyor ama hala hakkında bilinmeyen çok şey var.
Bitcoin nasıl ortaya çıktı? Kim buldu? Satoshi Nakamoto gerçekte kimdir? vb. sorulara cevap bulabileceğiniz bu yazımızda size Bitcoin’in doğuş hikayesinden bahsedeceğiz:
2008 yılında bitcoin ilk kez internette dolaşıma girdi.
Ağustos 2008’de bitcoin.org domain adı sessiz sedasız internetteki yerini aldı. İki ay sonra ‘Bitcoin: Peer-to-Peer Electronic Cash System’ adında bir makale, kriptografi mail listesinde dolaşmaya başladı. Gizemli bir figür olan Satoshi Nakamoto’nun adı ilk kez bu makalede geçti ve böylece Satoshi Nakamoto adı kripto para birimiyle anılmaya başladı.
3 Ocak 2009’da 30 bin satırlık bir kod dizisi bitcoin’in başlangıcını müjdeledi.
Bitcoin bağımsız bir yazılım programıyla lotoya benzer bir sistemle bitcoin kazanmak isteyen kişiler tarafından ‘çıkartılıyor’. Önümüzdeki yirmi yıl içerisinde toplamda 21 milyon bitcoin’in çıkartılacağı söyleniyor.
Ama Satoshi Nakamoto tek başına çalışmadı.
Bitcoin’in en eski meraklılarından olan, video oyunu geliştiricisi ve ‘cypherpunk hareketinin’ en eski üyelerinden Hal Finney kripto para birimi mail listesinde Nakamoto’nun teklifiyle karşılaştı.
Finney 2013 yılında yazdığı bir blog postunda merkezsiz bir online para birimi fikrinin kendisi ne kadar heyecanlandırdığından bahsediyor. Nakamoto’nun yazılımın çıkacağı haberini vermesiyle Finney ilk bitcoinleri çıkarmayı teklif etti. Nakamoto’nun test etme amacıyla Finney’e yeşil ışık yakmasıyla blok 70’ten 10 adet orijinal bitcoin üretilmiş oldu.
Finney, Nakamoto için: ‘Oldukça akıllı ve samimi olan bir Japon genciyle uğraştığımı düşünüyordum. Hayatım boyunca birçok harika insanla tanıştım, bu yüzden zeka parıltılarını fark etmem zor olmadı.’ diyor.
Finney her zaman bitcoin’in yaratıcısı olduğu iddialarını reddetti ve bitcoinin yaratılması sürecinde ikincil bir rolü olduğunun altını çizdi.
2014 yılında Finney ALS hastalığından dolayı hayatını kaybetti. Bitcoin forumundaki son postlarından birinde Satoshi Nakamoto’nun gerçek kimliğinin hala kendisi içinde bir sır olduğunu söyledi.
Finney bitcoinle ilgili mirasından gurur duyduğunu ve bitcoinlerini offline bir cüzdanda sakladığını, ailesine miras kalacağını açıkladı. “Torunlarım için umarım değerli bir miras olur” diyor Finney.
Neredeyse bir yıl sonra Bitcoin geçerli bir para birimi haline geldi.
2010 yılında bir grup tüccar bitcoini geçerli bir para birimi olarak kabul etti. Kripto para birimiyle satın alınan ilk şeylerden biri sadece bir pizzaydı. Bugün o pizzayı satın almak için kullanılan bitcoinlerin değeri 100 milyon dolar. Kripto para birimi, teknoloji seçkinlerinin de ilgisini çekmeye başladı. 2012 yılında Cameron ve Tyler Winklevoss 10 milyon dolarlık bitcoin satın aldı ve bir yıldan kısa bir sürede yatırımlarının değeri üç katına çıktı. Winklevoss kardeşlerin varolan bitcoinlerin yüzde 1’ine sahip olduğu söyleniyor.
2011 yılında yasadışı uyuşturucuların satıldığı Silk Road sitesi ortaya çıktı. Başlıca para birimi olarak bitcoini kullanıyordu.
Bitcoinin takip edilemez oluşu internet kara borsasındaki uyuşturucu ticaretinde kullanılması için uygun bir özellikti. Dijital nakit paranın tam olarak karşılığı olduğu için ve kendi kendini yöneten bir ticaret sistemi olduğu için sahibinin anonimliğini koruyordu.
Bitcoin sayesinde isteyen herkes kimliğini açık etmeden Silk Road sitesinden cannabis tohumu, LSD ve kokain alabiliyordu. Bunun faydası tek taraflı da değildi: Bazı yönlerden uyuşturucu ticareti, her ne kadar sadece yasa dışı alışverişler için kullanılsa da, bitcoini bir ticaret aracı haline getirmişti.
İki yıl sonra Satoshi Nakamoto olarak bilinen gizemli figür internetten kayboldu.
23 Nisan 2011’de Nakamoto, Bitcoin Core geliştiricisi Mike Hearn’e kısa bir e-mail yolladı. E-mail’de bitcoin dışında başka projelere yöneldiğini ve bitcoinin geleceğinin emin ellerde olduğunu yazıyordu. Nakamoto ardında, yaratılmış en önemli kripto para birimi olan Bitcoin’le ilgili geniş bir yazı koleksiyonu ve öncül işlerini bıraktı.
Peki bu Amerikan-Japon kökenli Satoshi Nakamoto kimdir?
Satoshi Nakamoto adını google’da arattığınızda sonuçlar sizi yaşlı bir asyalı adamın fotoğrafına yönlendirecektir. Bu kişi Dorian S. Nakamoto, doğduğunda aslında kendisine ‘Satoshi Nakamoto’ adı verilmiş. 70 yaşında ve Los Angeles’ta annesiyle yaşıyor ve defalarca Bitcoin’in yaratıcısı olmadığına dair açıklamalarda bulunmuş.
2014 yılında Newsweek muhabiri Leah Goodman, Bitcoin yaratıcısı Nakamato’nun kimliğini ve özel hayatını açıkladığı bir haber yayımladı. Haberin yayımlanmasının hemen ardından Nakamoto’yu muhabirler takip etmeye başladı. Bir suşi restoranına giderken Associated Press’e açıklamada bulunan Nakamoto bitcoinden birkaç hafta önce, Goodman’ın onunla Newsweek haberi için iletişme geçmesiyle haberdar olduğunu söyledi. İki hafta sonra Newsweek’e bitcoini yaratmadığını ya da bitcoinle ilgili herhangi bir çalışmada bulunmadığını açıkladı.
Dorian Nakamoto’nun açıklamaları, bitcoinin gerçek yaratıcısı Satoshi Nakamoto tarafından da aynı gün içerisinde online forumlardan birinde ‘Ben Dorian Nakamoto değilim’ başlıklı bir postla doğrulandı.
Craig Wright tartışması
2016 yılında Avustralyalı girişimci Craig Wright bitcoinin yaratıcısı olduğu iddiasında bulundu ve kanıt olarak tartışmalı bir kod sundu. Bitcoin geliştirici Gavin Andresen, Wright’ın iddiasını destekleyerek Wright’ın Satoshi Nakamoto takma adını kullandığından yüzde 98 oranında emin olduğunu söyledi.
Ancak çoğu kişinin bu açıklamaya inanmamasıyla beraber Wright’ın iddiasını kripto para birimi topluluğundan sert eleştiriler aldı, hatta bu işte FBI’ın parmağının olduğu iddia edildi. Tüm bu tartışmalar arasında Wright kimliğini açıkladığı postu silerek bir özür mesajı yayınladı. “Özür dilerim. Kimliğimi sakladığım bunca yılı arkamda bırakabileceğimi düşünmüştüm. Ancak bu hafta gelişen olaylardan dolayı kırdığım en eski anahtarların kanıtlarını sunmamaya karar verdim. Cesaretim yok.”
Nick Szabo’nun da Bitcoin’in yaratıcısı olduğu iddiaları ortaya atıldı, Szabo bu iddiaları reddetti.
Satoshi Nakamoto’nun gerçek kimliğini bulma sürecinde gözler hep tek bir ismin üzerine dönüyordu: hiper gizli kripto para birimi uzmanı Nick Szabo, bitcoinin gelişimi için çok önemli bir isim olmasının yanı sıra 90’lı yıllarında sonunda ‘ bit gold’ adında kendi kripto para birimini de yaratmış.
2014 yılında bir grup dil bilim araştırmacısı Nakamoto’nun ve 13 tane daha potansiyel bitcoin yaratıcısının yazılarını inceledi. Sonuçlar tatışmalıydı.
Araştırmacılar Bitcoin tanıtım yazılarıyla en çok Szabo’nun yazılarının benzediğini, diğer adayların hiçbirinin Szabo kadar uygun olmadığını açıkladılar.
New York Times’da yayımlanan bir haberde de Szabo’nun Bitcoin’in yaratıcısı olduğu iddia edildi. Blockchain ve Bitcoin geçmişiyle ilgili kamuoyuna açıklama yapan ve sağlam bir özgürlük savunucusu olan Szabo, kripto para biriminin en erken yıllarından beri bu işin içerisinde. Szabo kesin bir şekilde iddiaları reddettiği tweetinde şöyle yazıyordu: “Satoshi değilim ama teşekkürler.”
İşte gerçek Satoshi Nakamoto’nun kimliğini kanıtlama yolu:
PGP anahtarı kullanıcı adıyla bağlantılı olan özgün bir şifreleme programıdır, online bir imzaya benzer. Nakamoto herhangi bir postuna ya da mesajına bunu iliştirdiği takdirde kimliğini kolayca kanıtlayabilir.
Bitcoinleri farklı bir adrese yönlendirebilir.
Nakamoto bitcoin ile servet sahibi olmuştur. Bugün bir milyondan fazla bitcoine sahip olduğu düşünülüyor, bu bitcoinlerin bugünkü değer ise milyar dolarları geçiyor. Teorik olarak Nakamoto bu bitcoinleri farklı bir adrese yönlendirebilir.
Bitcoin’in yaratıcısı olarak ünlenenler sadece Dorian Nakamoto, Nick Szabo ve Craig Wright değil.
Bitcoin yaratıcısının kimler olabileceğine dair upuzun bir liste bulunuyor, ancak şimdiye kadar hepsi hükümsüz kılındı. Tesla ve SpaceX kurucusu Elon Musk da bu listede bulunuyordu ve tabii ki iddiaları reddetti.
Satoshi Nakamoto Wikipedia sayfası bitcoin yaratıcısının gerçek kimliğine dair 13 farklı kişinin adını listeliyor.
Bitcoin’in hayatımıza girmesinin üstünden 10 yıl geçmesine rağmen hala bitcoini kimin yarattığını bilmiyoruz.
Peki dünyanın en önemli kripto para biriminin yaratıcısı neden anonim kalmayı tercih ediyor?
Görünüşe bakılırsa yeni para birimi formlarıyla uğraşmanın kötü sonuçları olabiliyor. 1998 yılında Hawaii’de yaşayan Bernard von NotHaus isimli bir kişi ‘Liberty Dollars’ adında bir para birimiyle amatörce ve kendi halinde uğraşıyordu. Ancak bu uğraşının korkunç sonuçları oldu: Federal yasayı ihlal etmekle suçlandı, 6 aylık ev hapsi ve üç yıllık denetimli serbestlik cezası verildi. 2007 yılında ilk dijital para birimlerinden olan E-Gold faaliyetlerine hükümet tarafından kara para aklama şüphesiyle son verildi.
Eğer Bitcoin’in yaratıcısı anonim kalmak istiyorsa gördüğünüz üzere bunun çok geçerli sebepleri var. Anonimliğini koruyarak olumsuz hukuki sonuçlardan kaçınmış oluyor ve aslında para biriminin bu kadar başarılı olabilmesinin sebeplerinden biri de bu.
Ayrıca Bitcoin’in kurucu ilkelerinden biri merkezsiz bir para birimi olması ve bariz hiçbir kişiye ya da kuruma bağlı olmaması.
Nakamoto ilk yazdığı Bitcoin yazılarından birinde ‘İhtiyacımız olan kriptografik kanıta dayanan bir elektronik ödeme sistemidir. Bu sistem sayesinde isteyen iki taraf güvenilir bir üçüncü partiye ihtiyaç duymaksızın iş yapabilecektir.” diyor. Peki, övgüleri toplamak için ortalıkta gezmeyecek ve kimliğini açıklamayacak bir kişi neden merkezsiz bir para birimi yaratma zahmetine girer?
Nakamoto’nun etrafındaki sır perdesi daha çok bu para birimini yaratma motivasyonlarıyla ilgili.
Neden biri önce bu kadar detaylı ve harika bir merkezsiz para birimi yaratma zahmetine girip daha sonra kamuoyundan saklanır ki?
Nakamoto’nun, Bitcoin’e dair ilk dönem yazılarına bakarsanız motivasyonlarına dair birtakım ipuçlarına rastlayabilirsiniz.
Nakamoto 2009 yılında şöyle yazmış: “Günümüz para birimiyle ilgili en temel sorun kullanılabilmesi için çok fazla güven gerektirmesi. Merkez bankasına para biriminin değerini düşürmeyeceğine dair güveniyoruz, ancak tarih bu güvenin ihlal edildiği birçok örnekle dolu. Bankalarına paramızı tutacaklarına ve elektronik olarak transfer edeceklerine dair güveniriz, ancak bunun yerine kredi balonları yaratacak şekilde bizim paramızı borç olarak verirler, bu sırada rezervde sadece çok küçük bir kısmını tutarlar. Gizliliğimiz için de bankalara güvenmek zorundayız, banka hesaplarımızı sömürecek hırsızlara kimliklerimizi vermediklerine dair güvenmek zorundayız.”
Bitcoin forumlarından Nakamoto’nun özgürlükçü olduğu ve yozlaşmış siyasetçilerden ve zenginlerden nefret ettiği yazılıp çizildi. Bazı önemli kişiler ise Bitcoin’in çıkış zamanının, var olma sebebinin açık bir ifadesi olduğunu söylüyor. Para birimi, 2007 yılındaki kredi balonunun patlamasının ardından ortaya çıkmıştı. Kimileri yozlaşmış bankacılık sistemini sekteye uğratmak için yaratıldığına inanıyor.
İşte Satoshi Nakamoto hakkında kesin olarak bildiklerimiz:
-Tam bir dahi.
New Yorker’da 2011 yılında yayımlanan bir makalede önde gelen internet güvenliği araştırmacılardan biri Bitcoin’i mükemmeliğe ulaşmış ve anlaşılması zor bir uygulama olarak tarif ediyor. “Sadece en paranoyak ve özenli kodlayıcılar hatalardan kaçınabilir” diyordu.
-Akıcı bir şekilde İngilizce konuşuyor.
Nakamoto iki senelik bir zaman diliminde 80 bin kelimelik bir Bitcoin yazı arşivi yarattı. Çalışmalarında kullandığı dil İngilizce’yi ana dili gibi konuştuğunu gösteriyor.
-İngiliz olabilir.
Yazım şekli ve sadece İngiltere’deki günlük konuşma dilinde kullanılan kelimeler seçmesi Birleşik Krallık’ta yaşadığının, en azından orada büyüdüğünün bir göstergesi. Postlarını yayınladığı saat dilimleri de bunun bir kanıtı: Sadece Birleşik Krallık gündüz saatlerinde post yayınlıyor.
-Bir kişiden fazlası olabilir.
Bu yazıyı şimdiye kadar ortada sadece tek bir dahi varmış gibi yazmış olsak da Bitcoin’in mükemmelliği insanları kripto para biriminin bir takım tarafından yaratılmış olabileceği ihtimaline yönlendiriyor. Bitcoin güvenlik araştırmacısı Dan Kaminsky, Bitcoin’i bir grup yazılımcının ya da tek bir dahinin yaratmış olabileceğini söylüyor.
Bitcoin son yıllarda rekor seviyeler ulaştı. Peki yaratıcısı bu konuda ne düşünüyor?
New Yorker haberi için 4 ay boyunca Bitcoin’in yaratıcısının kimliğini araştıran gazeteci Joshua Davis kripto para biriminin yaratıcısının bu başarı karşısındaki düşüncelerini çok merak ettiğini söylüyor.
“Ne zaman Bitcoin’in değerinin yükseldiğine dair haberler görsem hep Satoshi’nin de bunları görüp görmediğini merak ederim. Ne düşünüyor acaba? Gurur duyuyor mudur? Acaba bir gün kimliğini açıklamayı düşünüyor mu?”
Eğer Satoshi Nakamoto şimdiye kadar kimliği açıklamadıysa bundan sonra da büyük ihtimalle açıklamayacaktır.
