Dijital İkiz Teknolojisi Nedir? Yeni Buluşları Ortaya Çıkarmaya Nasıl Yardımcı Oluyor?

Eşleştirme ya da iki teknolojisi, fiziksel sistemi taklit eden bir model oluşturmayı kapsıyor. Bu teknolojinin en meşhur örneği, Apollo 13 için düzenlenen kurtarma görevi gereği, yeryüzündeki mühendislerin, uzay kapsülü ile birebir aynı nesnelerden oluşan ortamda, tamirat için çözüm yolu aramasıydı. NASA mühendislerinin karşılaştığı problem, uzaktan tamirat ya da gözlem işini nasıl yapacaklarıydı. Günümüzde ise şirkektelr fiziksel modeller yerine dijital modelleri kullanarak problemlere çözüm yolu arıyor.

2002 yılında mühendis Dr. Michael Grieves, fiziksel bir sistemin dijital modeli için “Dijital İkiz” terimini önerdi. Nesnelerin İnterneti teknolojisinin her yere ulaşması sayesinde, günümüzde dijital ikizler tek tek parçalardan devasa fabrikalara kadar her şey için kullanılabiliyor. Peki dijital ikizleme nedir ve endüstriye nasıl fayda sağlar?

Dijital İkiz yaratmak için, bilgisayar destekli tasarım ve modelleme yazılımları kullanılır. Sensörler aracılığı ile modeli çıkarılacak nesnenin ya da sistemin verileri toplanır. Bu veriler dijital ikize gönderilerek fiziksel sistem her yönü ile kopyalanır.

Örneğin Rolls Royce firması, uçak motoru yapmak için dijital ikiz teknolojisinden faydalanıyor. Olasılıkları değerlendirerek mühendislerin motorun bakım zamanını tahmin etmesini beklemek yerine, motorun dijital ikizinden yararlanılıyor. Motorun üzerindeki sensörler ve canlı uydu görüntüleri aracılığı ile toplanan veriler doğrudan dijital ikize gönderiliyor. Sonrasında dijital ikiz verileri kullanarak motorun ne kadar yıprandığını ve parçaların bakıma ihtiyacı olup olmadığını belirliyor.

Bir başka örnek ise, General Electric’in rüzgar gülü tarlası için kullandığı dijital ikiz. Rüzgar gülü tarlasının dijital ikizini kuran, çalıştıran ve en iyi düzenek için verileri işleyen firma, her türbini kurmadan önce bu teknolojiden fikir alıyor.

Dijital ikiz teknolojisinin umut vaat eden bir diğer kullanım alanı da kullanıcı elektroniği. Örneğin, otomobil motorundaki sensörlerden alınan veriler, yağ değişimine ihtiyaç olup olmadığını belirleyebilir. Sonrasında ise sistem, muhtemelen akıllı telefon uygulaması aracılığı ile kullanıcıyı bilgilendirir.

Dijital ikizler kent planlamasında da kullanılıyor. Daha önce Dassault Systemes firmasının Singapur için geliştirdiği dijital ikiz ile ilgili yazı yayınlamıştık. Sanal model trafik, nüfus, iklim ve değişiklik yapılması halinde etkileri ile ilgili gerçek zamanlı veriler alarak önceden bilgi edinilmesine imkan veriyor. Değişikliklerin öncesinde modellenmesi, planlamacılara hem yaratıcılıklarını arttırmak için yol sunuyor hem de bunu kimseye rahatsızlık vermeden yapabilmelerini sağlıyor.
Dijital iki teknolojisi sağlık sistemi ve tıbbi araştırmalarda da karşımıza çıkmaya başlıyor. Sanal hastaneler personel ihtiyacı, temizlik ve diğer operasyonlar için gerekli strateji gibi fikirler vererek hasta bakımını iyileştirebilir.

Dijital ikiz teknolojisinin daha da heyecan verici kullanım yönü ise, birgün insan genomu, fizyolojisi ve hayat tarzı modellenerek gerçek anlamda, kişiselleştirilmiş tıbbi yardım planlanabilir. Bu aşama halen gelecekte karşımıza çıkacak gibi görünse de, Dassault Systemes şimdiden “Living Heart” adlı sistemi tanıttı. Sistem insanın 2 boyutlu taramasını yaparak kalbinin gerçekçi ve 3 boyutlu bir dijital ikizini modelliyor. Sanal model kan dolaşımını, mekanik ögeleri ve elektriği hesaba katıyor. İleride bir gün belkide sanal hastalar üzerinde ilaç testleri yapılabilir, tedavi prosedürleri denenebilir ve doktorlar ameliyata bu sanal ikizler aracılığı ile hazırlanabilir. Örneğin Fransız girişim Sim & Cure, beyin anevrizmalarının tedavisi için bir dijital ikiz model geliştirdi. İnsan vücudunun tamamı için çok fazla beklememize gerek kalmayabilir.

Refik Lutfi ÖZSÜLLÜ

Yazar : Refik Lutfi ÖZSÜLLÜ

ODTÜ'den mezun olmadan önce yıllarca TRT Haber gibi birçok platformda editörlük yapan teknoloji aşığı biri. İnovasyonları, girişim fikirlerini ve tüm dünyadan yenilikleri sizler için araştırıyor.

Bir yanıt yazın

Avatar

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir