Kısa bir süre önce arkadaşlarımdan biri beni aradı. Son derece heyecanlıydı. Hararetle son keşfinden bahsediyordu: “Günlük yemek tariflerine ulaşabileceğin bir web sitesi olsa, üstüne üstlük tam da evindeki mevcut malzemelerle yapabileceğin cinsten tariflerden oluşsa ne olurdu dersin! İşte tam da böyle bir web sitesi hizmeti sunmak var aklımda!”
Eminim herkes parlak bir fikir ile parlak bir girişimin farkını anlamıştır. Ancak, halen daha mantığımıza oturtamadığımız bir şey var: Çoğu insanın bu iki kavram arasında nasıl bir bağlantı kurulabileceğine dair en ufak bir fikri yok. Sevincine limon sıkmak istemediğim arkadaşıma, varını yoğunu bu fikre harcamadan evvel, enine boyuna düşünüp yeni bir iş atılımının gerektireceği tedbirleri almasının şart olduğundan bahsettim. Yazımın devamında sizler için de listeleyeceğim bu tedbirlerin her birini titizlikle inceleyip uygulamasını önerdim:
1.Yaşam tarzınızı yeni işinize göre şekillendirmeye hazır mısınız?
Hali hazırda bir şirket çalışanıysanız, kendi işinin patronu olmanın hayatınızı kökten değiştirecek bir adım olacağını unutmayın. İş hayatının problemlerinden bir anda sıyrılacağınız veya bir anda zenginliğe kavuşacağınız sanrısına kapılmayın. Yeni bir iş kurmak zordur, yüksek seviyede kararlılık, sebat ve öğrenme azmi gerektirir ve maalesef bunların karşılığını ancak ve ancak uzun vadede alabilirsiniz. Kendi işinizi kurma fikrine balıklama atlamadan evvel enine boyuna düşünün. Bu konuda kendinize karşı dürüst olmanız son derece önemli.
2.Sahici bir soruna veya sorunu çözmek uğruna para dökmeye hazır bir müşteri kitlesine sahip misiniz?
Yeni bir işe atılmanın arifesindeki girişimciler, bir fikri sevdiklerinde herkesin bu fikre bayılacağını zannediyor. Bu çıkarımın doğruluk payı yadsınamaz, ama tek başına yeterli olmadığı da bir gerçek. Müşteri ürününüzü sevebilir, ancak genel eğilim ihtiyaç duyulan ürünleri almaya yöneliktir.
Düşünmeniz gereken ikinci konu ise, ürüne gerçekten ihtiyaç duyacak kitlenin yeterli paraya sahip olmaması ihtimalidir. Para yoksa ihtiyaç elzem olsa dahi satış da yok demektir.
Örneğimizden devam edersek, yemek pişirme alanında uzman olan kişilere danışmak yerinde bir tavır olacaktır. Böylelikle, girişiminizin ardındaki saklı gerçekleri ve sizi bekleyen zorlu süreci birinci ağızdan dinleme şansı bulabileceksiniz.
3. Kuracağınız yeni iş, büyük ve gelişmekte olan bir pazar imkanı sunuyor mu?
Bu konuda da içgüdülerinize, çıkarımlarınıza ya da tutkularınıza asla güvenmeyin. “Güvenilir ve tarafsız üçüncü şahıs”ların hazırladığı pazar analizlerini inceleyin. Bu konuya ilişkin, ülke çapında ün salmış pazar araştırma şirketlerinden yararlanabilirsiniz.
Yapabileceğiniz bir şey daha var, favori arama motorunuza “Yemek Sosları& Çeşnileri Pazar Raporu” tarzında bir arama komutu yazdığınızda önceki yılların market raporlarına ulaşabiliyorsunuz.
4. Rekabetin fazla olduğu bir sektörle mi ilgileniyorsunuz?
Kurmayı düşündüğünüz işle ilgili rekabet araştırması yapın. Arama motorları işinize yarayabilir; örneğin, “evdeki malzemelerle yapılacak yemek tarifleri” tarzında bir arama komutu başlangıç için işinizi görecektir. Aynı hizmeti sunan en az 10 rakip şirkete rastladıysanız, kurmayı planladığınız iş gelecek vaat etmiyor demektir. Dolayısıyla, bu iş için daha fazla uğraşmaya değmez.
5. Sunacağınız çözümün perde arkasında şirket bağlılıkları veya ciddi masraflar mı var?
Ürünlerin çoğu pazar hedefini tutturamıyor, sebebi ise şirket bağlılıkları ve gizli masraflar. Örneğin, hidrojen yakan araba motorları hem kolay ulaşılabilir hem de çevre dostu ürünler, ancak bu araçlara yönelik servis merkezleri açmak ve gerekli yasal düzenlemeleri yapmak yıllar sürüyor. Masraflar, satış kanalları, pazar talepleri ve kültürel faktörlerin tamamını yeterince iyi anladığınızdan emin olun.
6. Fikri mülkiyeti korumanız mı gerekiyor?
Kuracağınız yeni iş sayesinde sunacağınız çözüm henüz ticarileştirilmemiş başka bir deyişle raflarda yerini almamış olabilir, ancak ürün patentinin başkasına ait olma ihtimali yüksektir. Bu ihtimal bulduğunuz parlak fikri tehlikeye atar. Bu nedenle, sıradaki adımınız patent alımına ilişkin Google üzerinden yapacağınız detaylı bir araştırma olmalı. Aynı araştırmayı patent uzmanı bir avukata tonlarca para dökerek yapabilmeniz de mümkün.
7. Nitelikli ve yüksek motivasyonlu çalışma arkadaşları bulabildiniz mi?
Yeni bir iş kurmak, aynı zamanda nitelikli çalışma arkadaşlarını bir araya getirmek, motivasyonlarını sağlamak ve kendi ellerinizle kurduğunuz bu takımı iyi yönetebilmek anlamına geliyor. Şirketinizin ekonomik gelişimi, yaptığı satışlar, ortaklar veya müşterilerle olan ilişkisiyle oluşturacağınız takımın ilgileneceğini unutmayın. İşin şirket kurma boyutu en tutkulu girişimci için dahi son derece meşakkatli. İşine tutkuyla bağlı olmayanlar için ise başarısızlık ve mutsuzluk ihtimali kaçınılmaz. Aynı ihtimal kafasının dikine giden veya çekimser yapıdaki insanlar için de geçerli; onlar da kendi işlerini kurmada başarılı sayılmazlar.
8. Masraf değerlendirmesi yaptınız mı?
Gerçekçi bir masraf değerlendirmesi yaptınız mı?
Yeni bir iş kurmayı hayal eden her girişimci pembe hayallerle doludur. Satış ihtimallerini abartır, başlangıç masraflarını ise göz ardı ederler. Mevcut tutkunuzu somut bir işe dönüştürmek için finansal ihtiyaçları ve şirketin vizyonu ile misyonunu içeren detaylı bir iş planı hazırlamalı, planınızın uzman kontrolünden geçmesini sağlamalısınız.
9. Kendi işinizi kurmaya yetecek gücünüz var mı, peki yeteneğiniz?
Şirket kurucusu olarak, sorumluluğun her daim sizde olacağını unutmayın. Başkalarını suçlama oyunlarına yer yok. Belli başlı faktörleri bir kenara bırakırsak, çoğu girişim başarısızlıkla sonuçlanıyor; sebebi ise ne sermayenin tükenmesi ne de zaman darlığı. Asıl sebep ne dersiniz? Daha fazla meraklandırmadan söyleyeyim: Pes etmek!
Bu nedenle, güçlü ve dayanıklı olmalı, maksimum bilgi artışı ve buna bağlı olarak da maksimum ilerleme sağlamalısınız. Eğer şirketlerin çoğuyla problem yaşıyorsanız, bir durup düşünmenizde fayda var; sorunun asıl kaynağı siz olabilirsiniz.
10. Mevcut düzenden kaçmak mı sıfırdan düzen kurmak mı?
Mevcut rollerden sıyrılmak konusunda çaresiz mi hissediyorsunuz? Kendi işinizi kurmaya girişmenizin perde arkasında bu duygu varsa, bir durup düşünün. Çünkü karşılaşacağınız şey, umduğunuz aksine, hali hazırdaki durumunuzdan daha stresli ve daha az tatmin edici olabilir.
Mevcut durumundan memnun olan, ancak tatmin olmadığını ya da sıkıldığını hisseden kişiler; aşırı çalışmak zorunda kalan, stres yükü fazla veya yeterince takdir edilmemiş kişilerle kıyaslandığında girişime daha yatkındır. Unutmayın, çimler çitlerin dışından bakıldığında daha yeşil görünür.
Kendi işini kurmak üzere kolları sıvayan girişimcilere tavsiyem, girişimlerinden gerçekçi bir gelir elde edecekleri güne kadar mevcut işlerini bırakmamaları yönünde olacak.
Eminim acı tecrübelerden geçmiş çoğu kişinin aklından listemi daha da uzatacak nice şey geçiyordur. Yeri gelmişken belirteyim, eğer önünüzdeki tek engel nitelikli bir ekip kurma veya kaynak bulmaya ilişkin ise, fikrinizi bencilce sahiplenmekten ya da hayata geçirmek uğruna kendinizi bitap düşürmekten vazgeçmelisiniz. Bu şekilde kazanmanız mümkün değil. Bunun yerine, işi tecrübe sahibi kişilere teslim etmeyi deneyin.
Şu yemek tarifi fikrine ne oldu merak etmiyor musunuz? İnternete sihirli sözcükleri yazıp bir araştırın, bu hizmeti sunan tonlarca site bulacaksınız. Söylemeye gerek var mı bilemiyorum, ama verdiğim onca tavsiyeden sonra arkadaşım bu konudan tümüyle vazgeçti.
Ancak eminim ki geri dönecek, hem de parlak bir fikirle! Üstelik günün birinde gerçekten hayata geçirebileceği bir şey bulacağından şüphem yok. Bu sefer sonuç hüsran oldu çünkü bir fikri konuşmak yeni bir iş başlatmanıza yetmiyor her zaman.
Bazen gerçekten merak ediyorum, böyle bir arkadaşa sahip olan tek kişi ben miyim?
