Lider ve patronların sorumluluğu COVID-19 salgını nedeniyle son birkaç aydır çok daha arttı. Koronavirüs salgını öncesi işletme sahibi ve patronların odaklandığı temel konular; inovasyon, kar maksimizasyonu, pazar payını artırmak ve daha çok satış yapmak gibi şeylerdi.
Bugün ise global bir krizle karşı karşıyayız. Bu noktada patronların maliyetleri ve nakit akışını kontrol etmesi gerekiyor. Zira sürecin ne şekilde ilerleyeceğini henüz tam olarak kimse bilmiyor. Arz zinciri sorunları, personel sıkıntısı, operasyonel sıkıntılar söz konusu. Tüm bunların yanına sağlık problemleri de eklenmiş halde. Yani çok zor bir geçiş dönemindeyiz.
Üst düzey yöneticilere danışmanlık hizmeti veren ghSMART adlı uluslararası danışmanlık firması 21.000 liderle yaptığı liderlik konulu araştırmalarda bazı önemli bulgular elde etmiş durumda. Özellikle kriz yönetimi konusunda liderlerin dikkat etmesi gereken bazı mühim tavsiyeler sunacağız sizlere bu yazımızda.
1. Hızlı ve Hassas Karar Verin
Koronavirüs salgını bağlamında her gün ve hatta her saat yepyeni bir gelişme yaşanıyor. İyi bir lider günlük gelişmeleri hızlıca analiz eder ve en önemli hamlelerini hazırlar. Ekibini verdiği kararın herkesin lehine olduğu konusunda ikna eder.
Kriz anlarında herkesin kafası karışır. Duygu patlaması vardır, stres yüksektir. Tarafların menfaati birbiriyle ters düşebilir. Böyle anlarda her şeyi en ince detayına kadar incelemek de hareket kabiliyetini zedeler.
Böyle anlarda başarılı bir liderin yapması gereken şirketin üzerindeki uyuşukluğu ortadan kaldırmak, şirkete orta ve uzun vadede en çok fayda sağlayacak kararlara imza atmaktır.
Önceliklendirme bu konuda hayati öneme sahiptir. Lider, 3-4 temel konuyu tespit etmeli ve bu konulara ağırlık vermelidir. Koronavirüs açısından meseleye bakarsak; personel sağlığı, finansal likidite, müşteri hizmetleri ve üretim-faaliyet devamlılığıdır. İyi bir lider tespit ettiği temel konuları not almalı ve süreç boyunca gereken düzenleme ve iyileştirmeleri yapmalıdır.
Yine bir liderin yapması gereken bir diğer konu makul pazarlıklar yapmaktır. Şirketin öncelik verdiği konular arasında belli çatışmalar meydana gelebilir. Örneğin bugün ayakta kalmak mı? Yoksa yarın bugünden çok daha büyük olmak mı? İyi liderler, tüm ihtimalleri düşünmek yerine kendileri için en önemli konuları odaklanırlar ve tabiri caizse her buluttan nem kapmazlar.
Bu dönemde başarılı bir lider eyleme geçmeyi daha çok önemser, yapılan hatalar nedeniyle insanları cezalandırma yolunu bir süreliğine askıya alır. Kriz anlarında hata yapmak kuvvetle muhtemeldir ancak hata yapmaktan daha kötü olan eylemsiz kalmaktır.
2. Sürece Uyum Sağlayın
Güçlü liderler değişen koşullara uyum sağlamakta sorun yaşamazlar. Farklı kaynaklardan bilgi edinmeye çalışırlar ve bilmedikleri konularda uzmanlardan yardım almaya özen gösterirler.
Yani iyi bir lider…
Ne yapmaması gerektiğine karar verebilmelidir. Kriz anlarında büyük harcamaları ve projeleri geçici olarak askıya almalıdır.
Dünkü geçerli kurallar bugün geçerli olmayabilir. Bu nedenle iyi bir lider geçmiş dönemde işe yarayan fakat bugün geçerli olmayan yöntemleri kenara atar ve günün koşullarına uygun hamleler geliştirir.
İyi bir liderin öngörüsü yüksektir. Yani gelmekte olan bir olayı önceden sezebilmek gerekir. Bu da ancak geniş bir çevreye sahip olmakla, farklı kaynaklardan direkt bilgi edinmekle mümkün olur. Bu nedenle iyi bir liderin mutlak surette yerel ve uluslararası düzeyde sağlam bir network’ü olmalıdır.
3. Kontrolü Elden Bırakmayın
Güçlü bir lider kriz anlarında kişisel olarak sorumluluk alır, kollarını sıvar. Krizdeki pek çok gelişme liderin kontrolü dışında gerçekleşse bile bu böyledir. Lider takımının motivasyonunu yüksek tutar, kurum içinde sorumluluk kültürü inşa eder.
İyi bir lider şirketinin öncelik verdiği konuları günü gününe takip eder. Gün içinde yapılması gereken işlerin takipçisi olur. Yani bir liderin başarılı olması için şirketindeki önemli gelişmelerden haberdar olması şarttır. Bir patron şirketinin temel performans göstergelerini belirlemeli ve şirketine en çok fayda sağlayan unsurları haftalık olarak analiz etmelidir.
Tabii kriz anlarında psikolojik olarak zor günler geçirilmesi de olağan karşılanabilir ancak bir liderin böyle bir lüksü yoktur. İyi bir lider sağlığına ve psikolojisine dikkat eder, moral ve motivasyonunu yüksek tutar, karamsarlığa kapılmaz. Zira patronun karamsar olduğu bir firmada çalışanların modu daha da düşecektir.
Mutlaka okuyun: Büyük Bir Lider Olmak İçin Önce Kendinizi Yönetmeyi Öğrenin!
4. İletişime Önem Verin
Kriz anlarında hiçbir şey personeliniz kadar önemli değildir. Etkili liderler çalışanlarının içinde bulunduğu koşulları anlar ve onları motive etme, onlarla sağlıklı iletişim kurma yolları arar. Koronavirüs salgını açısından olaya bakarsak her şeyden önce bir sağlık sorunuyla karşı karşıyayız. Ancak bu salgının ekonomik bir yönü de var elbette.
İşte böyle bir kriz içinde iyi bir lider çalışanlarıyla sürekli irtibat halinde olmalıdır. Uzaktan çalışma söz konusu ise özellikle şirketin patronu her cuma ya da her mesai günü çalışanlarıyla video görüşme yapmalı ve mevcut durum değerlendirmesi yapılmalıdır.
İyi bir lider çalışanları ile yakın iletişim kurmalıdır. Uzaktan çalışmak zorunda olunan bu günlerde iletişim daha da önem kazanmıştır. O yüzden performansın devamlılığı anlamında tüm çalışanların şirketle bağı da olabildiğince devam etmelidir.
Güçlü bir lider kriz dönemlerinde hem çalışanlarına hem de müşterilerine odaklanır. Müşterilerin durumunu sormak, onlara online mecralarda ulaşmak, onlara nasıl yardım sağlayabileceğinizi sormak gibi şeyler iyi bir liderin ajandasında olmalıdır. Bazı önemli müşterilere ödeme kolaylığı sağlamak, kriz sonrasındaki dönemde meyvesini fazlasıyla verecektir mesela.
Karantinaya girme durumu olmayan personelin sağlığı da yine bir liderin en önem vermesi gereken konuların başında gelir. Bu yüzden şirket içi sağlık tedbirleri mümkün olacak en üst düzeyde tutulmalıdır. Bu da liderin iradesi ve talimatlarıyla olur tabii ki.
Sonuç
Yani bir lider koronavirüs salgınında her gün farklı bir duruma uyanır. Bu da bir şirketteki diğer lider adaylarını sınamak için önemli bir fırsattır. Şirket içinde önemli konumda olan kişilerin süreci nasıl idare ettiğini gözlemlemek de yine iyi bir liderin görevleri arasındadır. Kriz sonrası dönemde görev değişimleri ve atamalar konusunda önemli ipuçları elde edilebilir bu dönemde.
Özetle kriz anlarında bir liderin sahip olduğu özellikler o şirketin ayakta kalıp kalmayacağını önemli ölçüde belirler.
Umuyoruz bu süreci birlikte başarıyla ve sağlıkla atlayıp daha güzel günlere uyanacağız…
