Ne yazık ki günümüz çalışanları tek bir işe odaklanma lüksüne sahip değil.
İşverenler sayısız önceliğin aynı anda halledebilmesini bekliyor. Hal böyle olunca yapamayacağınızı düşünseniz dahi kendinizi birden fazla işle uğraşırken bulmanız kaçınılmaz oluyor.
Peki, nedir bu Multitasking, sanıldığı gibi zaman kazandıran “İyi ki var” diyeceğimiz bir kurtarıcı mı? Yoksa yöntemin geçerliliği yalnızca bir şehir efsanesi olmaktan mı ibaret? Yöntemi kullanmakla kendimize iyilik mi yapıyoruz yoksa farkında olmadan yitirdiğimiz bir şeyler mi var?
Multitasking’in işlevselliği ile ilgili tartışmaların ardı arkası kesilmiyor. Her gün yeni bir iddia ortaya atılıyor, yeni bir deney yapılıyor. Gelin son derece tartışmalı bu konuyu birlikte masaya yatıralım ve yöntemi enine boyuna inceleyelim:
Multitasking Nedir?
Multitasking aynı anda birden çok iş yapmak ve çoklu görev ya da çoklu odaklanma gibi anlamlara geliyor. Kısaca, bir işten diğerine zıplayıp farklı işleri aynı anda halletmeye çalışmak demek.
Günümüz iş dünyasında ideal çalışan, farklı talepleri çuvallamaksızın yerine getirebilecek kişi olarak tanımlanıyor. Multitasking yönteminin yarattığı tehlike tam da bu noktada başlıyor, çünkü bir çalışan aynı anda pek çok işin altından kalkmaya çalışıyorsa yaptığı işin verimliliğini tehlikeye atma ihtimali bir hayli yüksek. Yani, burada ciddi bir taviz verme söz konusu ki bu hiç de istenen bir şey değil.
Aynı anda birden fazla iş halletmenin ağır yüküne bir de gelişen teknoloji eklenince işler iyiden iyiye karışıyor. Nasıl mı? Çalışanlarından e-posta, sms, arama veya canlı bağlantılar aracılığıyla bildirilen farklı talepleri aynı anda gerçekleştirmesini uman binlerce işvereni hayal etsenize! Durum öyle can sıkıcı boyutlara ulaştı ki, başka işlerle uğraşıyor olsanız dahi cep telefonunuzu ve e-postalarınızı belli aralıklarla kontrol etmek şirketlerin başlıca kuralı haline geldi.
Durum böyle olsa da, aynı anda pek çok işi bir arada yapabilme becerisi işverenlerin bilhassa aradığı becerilerin başında geliyor. Panik yapmayın, tercih sebebi olmanıza etki edecek farklı beceriler de var elbet.
Multitasking Yönteminin Çeşitli İş Kollarında Kullanımı
Yöntemin daha da anlaşılır olması açısından çeşitli iş kollarında kullanımına dair bir liste oluşturduk. Örnekleri incelemenizi öneriyoruz, bakalım multitaskingin size tanıdık gelen bir uygulama alanı var mı?
- Son derece yoğun bir resepsiyonda bir yandan misafirleri karşılarken bir yandan da telefonlara cevap vermek
- Her birinin tamamlanma seviyesi farklı üç grafik tasarım projesi üzerinde aynı anda çalışmak
- Beş farklı yemek siparişini aynı anda almak
- Diğer siteleri güncellediğiniz esnada yeni bir web sitesi tasarlamak
- Ders anlattığınız esnada yaramazlık yapan bir öğrenciyi yola getirmeye uğraşmak
- Otobüs kullanırken sürekli konuşmakta olan bir yolcuyu susturmak
- Sıkıntılı bir piyasa döneminde bir yandan portfolyolarla boğuşurken, bir yandan da endişeli yatırımcılardan gelen aramaları cevaplandırmak
- E-posta üzerinden pazarlama işi ile ilgilenirken aynı anda pek çok sosyal medya hesabını yönetmek
- Bir taraftan uçağa yönelirken bir yandan da hava trafiğini kontrol etmek
- Bir reklam işinin son detaylarını incelediğiniz esnada bir basın bülteni hazırlamak
- Bir konuşma hazırlamak, kapsamlı bir teklif yaratmak, danışma amaçlı uğrayanlarla ilgilenmek ve komite yönetimine girdi sağlamak
- Bir müşterinin şikâyetiyle ilgilenirken pazarlama konulu bir sunum hazırlamak
- Müşteri servis hizmetleri bölümünden gelen şikâyetlere öncelik vermek
- Çeşitli emlak anlaşmaları için kapanış belgesi hazırlamak
- Bir diş kliniğinde sigortaya ilişkin evrak işlerini yürütmek, randevuları planlamak, hastaları karşılamak ve aramalara cevap vermek
- Bir taraftan kurum içi bilişim ihtiyaçlarına cevap verirken diğer taraftan bilgisayar programı geliştirmek
- Hasta dosyası kaydederken hastalardan gelen acil çağrılara da cevap vermek
- Performans değerlendirme sürecini gözden geçirirken işverenin şirket karına ilişkin sorularını cevaplamak
- Bir yandan iş yükümlülükleriyle ilgilenirken diğer yandan işçilerin vardiya düzenini sağlamak
- Restoranın en yoğun olduğu zamanlarda bir yandan içecek servis etme, hesap alma, sipariş alma gibi işlerle uğraşıp diğer yandan patronlara yemek servisi yapmak
- Acil serviste hastaları öncelik sırasına göre sınıflandırmak
- Bir taraftan patronunuzun aramasına cevap verip o gün görev yerinde olamayacak bir çalışanın yerine ikame edecek yeni birini bulmaya çalışırken, diğer yandan performans değerlendirme raporu yazmak
- Bir taraftan bir modelleme projesi için teklif hazırlarken diğer taraftan taşeron firmaların çalışma takvimini düzenlemek
Etkin Multitasking Kullanımı Mümkün Müdür?
Bu yöntemi etkin olarak kullanabilen çalışanlar tüm dikkatlerini adeta tereyağından kıl çeker gibi bir işten diğerine yönlendirebilmeliler.
Etkin bir Multitasking için yapılacak işlerin öncelik sırası belirlenmeli, öncelikle en kritik ve en acil talepler yerine getirilmelidir.
Multitasking kullanmanın ne tür durumlarda işe yaramayacağını bilmeniz de aynı derecede önem taşır. Bazı işler zamanınızı yalnızca o işle meşgul olarak geçirmenizi gerektirir.
Sizler de bu yönteme sık başvuruyor musunuz? Peki, etkin bir biçimde kullandığınıza emin misiniz? Evet, mi? Fazla emin olmayın diyor, yazımızı okumaya devam etmenizi öneriyoruz.
Multitasking Bir Efsane mi?
Kitap okurken müzik dinleyebilir misiniz mesela? Araba kullanırken telefonla konuşmaya ne dersiniz?( Kulaklıkla konuşmaktan bahsediyoruz) Peki ya toplantı esnasında mesajlaşmak? Daha önce böyle şeyler yaptığınız oldu mu?
Tek seferde birden çok iş yapabilme konusunda iyi misiniz?
Multitasking konusunda uzman olduğunuzu mu düşünüyorsunuz?
Bir kez daha düşünmelisiniz.
Son zamanlarda nöroloji alanında yapılan araştırmalar umduğumuzun aksine beynimizin aynı anda pek çok işi yapmak üzere programlanmadığını ortaya koydu. Aslında yaptığımız tek şey, bir işten diğer işe seri bir geçiş yapmak. Müzik dinlemeye biriyle konuşmak ya da mesaj yazmak üzere her ara verişimizde beynimizde bir başla/bitir süreci başlar.
Söz konusu ‘başla bitir’ler bizler için bir nevi işkence gibidir, çünkü zaman kazandırmaktan çok zaman kaybettirirler. Etkinlik seviyemizin azalmasına, daha fazla hata yapmamıza hatta zaman içinde var olan enerjimizin baltalanmasına dahi sebep olabilir.
Kulaklarınıza inanamıyorsunuz değil mi?
Gelin birlikte bu gerçeği kanıtlayacağını düşündüğümüz bir test yapalım:
1.Bir kâğıda 2 yatay çizgi çizin.
2.Ardından yapacağınız iki ayrı iş için size süre tutabilecek birini bulun.
Öncelikle ilk satıra “Ben harika bir çoklu görev uzmanıyım.” cümlesini yazın.
İkinci satıra ise 1’den 20’ye kadar olan sayıları sırasıyla yazın.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Bu iki görevi yerine getirmeniz ne kadar sürenizi aldı? Bu iş için harcanan süre çoğunlukla 20 saniyeyi geçmiyor.
Bir de multitasking yöntemiyle bu işi gerçekleştirmeye ne dersiniz?
İki tane daha yatay çizgi çizin. Süre tutmanıza yardımcı olacak kişiyi hazırda bulundurun. Bu sefer öncelikle ilk satıra bir harf yazacak ardından ikinci satıra numarayı yazmayı deneyeceksiniz. Yani ilk cümlenizin ilk harfi olan “b” yazıldıktan sonra ikinci satıra geçip “1” rakamını, bittiğinde de ikinci harfiniz “e”yi yazıp yine ikinci rakam olan “2”yi yazmanız gerekiyor, anlayacağınız bu sefer çizgiler arası gidip gelerek çoklu iş yapmış olacaksınız. Tüm satır doluncaya kadar bu işleme devam edin.
Harcadığınız zamanın bir önceki işten kat be kat fazla olduğuna adımız kadar eminiz! Hatta acele edeyim derken hata yapmış olabilir sürekli sıradaki harf neydi sıradaki rakam neydi diye düşünmekten bitap düşmüş hatta bu duruma biraz sinirlenmiş dahi olabilirsiniz.
Şimdi gerçeği kabullenmenin tam zamanı: Multitasking işler arası geçiş sürecini ifade eder ve gerçekten zaman alır.
Bu işler arası geçiş son derece basit bir şeyle alakalı da olabilir, ancak birden fazla şey(genellikle daha karmaşık işleri)yapmaya her kalkıştığımızda kendimizi hep buna benzer bir durumun içinde buluruz.
Bu nedenle bir dahaki sefere “Aynı anda bir sürü işi halledebiliyorum, ben bir harikayım” dediğinizde durup bir düşünün ve yaptığınız asıl şeyin iş değiştirmek olduğunun farkına varın. Sonra da kendinize belirli bir zaman dilimi belirleyip o zaman diliminde tek bir işle ilgilenin. Böylelikle işinizi daha düzgün, hızlı ve daha az enerjiyle tamamlayıp tamamlamadığınızı görebilirsiniz.
Ben bu yöntemin etkin bir kullanıcısıyım diyebiliyor musunuz halen?
Multitasking Aslında Bir Tehlike Mi?
Multitasking cazip bir fikir gibi görünebilir, ancak dikkatli olun, sizi zarara uğratması muhtemel! Bundan olacak ki bazı insanlar ısrarla bu yöntemi kullanmayı reddediyor.
Multitasking yöntemini kullanmanın çok da iyi bir şey olmadığını biliyorsunuz artık. Hatta son araştırmalar, multitaskingin yalnızca performansınızı düşürmekle kalmayıp beyninize de zarar verdiğini gösteriyor. Multitasking yöntemini kullandığınız her saniye hem performans düşüklüğü yaşayabilir; hem de beyninizin iş başarılarında kritik rol oynadığı bilinen bölümünü ciddi anlamda zedeliyor olabilirsiniz.
Stanford Üniversitesi’nde gerçekleştirilen araştırmada aynı anda birden çok iş yapmakla tek bir işe odaklanmaya oranla daha az üretken olduğumuz gerçeğine ulaşıldı. Araştırmacılar, veri bombardımanına maruz kalmış insanların dikkatlerini toplayamadıklarını, söz konusu bilgileri hatırlamakta zorlandıklarını, bir işten diğerine geçişte ve yalnızca tek bir işe odaklanmada sıkıntı yaşadıklarını belirttiler.
Multitasking Özel Bir Beceri Mi?
Peki ya bazı insanlar aynı anda birden çok iş yapabilme yeteneğiyle bahşedilmiş olarak dünyaya gelmişlerse? Ya şık kutulu bir armağansa bu? Stanford Üniversitesi araştırmacıları multitasking yöntemine olan yatkınlıkları ve bu yöntemin performanslarını artırdığına dair inançlarını baz alarak gruplandırılan bir grup insanı kıyasladıklarında yöntemi sıklıkla kullanıp bununla övünen grubun bu konuda ciddi anlamda berbat olduğunu gözlemledi. Üstelik aynı anda tek bir iş yapmayı tercih edenlerden bile daha kötü durumdalar! Yöntemi sıklıkla kullanan insanlar daha kötü bir performans sergiliyor çünkü düşüncelerini düzene sokma ve gereksiz bilgileri ayıklamada problem yaşıyorlar. Ayrıca, bir işten diğerine geçişte çok daha yavaşlar.
Multitasking verimliliğinizi ve performansınızı düşürüyor çünkü beynimiz tek seferde yalnızca bir şeye odaklanabiliyor. Durum buyken tek seferde iki ayrı şey yapmaya kalkıştığınızdaysa işler iyiden iyiye karışıyor.
Multitasking IQ Seviyesini Düşürüyor Mu?
Araştırmalardan çıkan bir diğer sonuç ise yöntemin sizi yavaşlatmanın yanında IQ seviyenizi de düşürdüğü. Londra Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada uygulanan bilişsel testler süresince multitaskinge yönlendirilen katılımcıların test başarılarının son derece düşük olduğu gözlendi. Öyle ki, tüm gece uykusuz kalmış veya uyuşturucu madde kullanmış birinden beklenecek seviyede sonuçlara rastlandığı belirtiliyor. IQ seviyesindeki bu 15 puanlık düşüş, katılımcıların test skorlarını 8 yaşında bir çocuğun ortalama test skoruyla aynı düzeye getirmiş oluyor.
Bu nedenle, bir toplantı sırasında patronunuza e posta atmaya kakıştığınızda bilişsel kapasitenizin aynı e-postayı 8 yaşında bir çocuğa yazdıracak seviyeye kadar indiğini hatırlasanız iyi edersiniz.
Multitasking Beyin Hasarına Yol Açar mı?
Multitasking kaynaklı bilişsel hasarın geçici olduğuna inanılıyordu yıllardır, ancak son araştırmalar tam tersini iddia ediyor. Sussex Üniversitesi araştırmacıları insanların çoklu görevlere(TV izlerken mesajlaşmak gibi) harcadıkları zamanı MR sonuçları üzerinden karşılaştırdı. Sonuç, aynı anda çok iş yapmaya uğraşanların anterior singulat korteks bölümündeki beyin hücresi yoğunluğunun düşük olduğuydu. Söz konusu bölüm beynin hem empati yapma, hem de bilişsel ve duyuşsal kontrolü sağlamadan sorumlu kısmını oluşturuyor.
Multitaskingin beyne fiziksel anlamda zarar verdiğinden %100 emin olmak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor olsa da, bu durum yöntemin olumsuz etkileri olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
Araştırmayı yöneten isim Nörolog Kep Kee Loh araştırmanın amacını şu sözlerle açıklıyor:
“ Uğraştığımız şeylerin düşünüş şeklimizi etkileyebileceğine, söz konusu etkinin yalnızca düşünceyi değil beynin yapısal özelliklerini dahi değiştirmeyi başarabileceğine dair bir farkındalık yaratmanın önemli olduğunu hissediyordum.”
Okuduğunuz satırlar sizleri de düşünmeye sevk ettiyse, araştırma amacına ulaşmış demektir.
Multitasking Duygusal Zekayı Etkiler Mi?
İnsanları bir konuşmanın ortasındayken dahi dış dünyadan koparmayı başarabilmiş cep telefonu veya tablet dışında başka hiç bir icat yok. Toplantı ya da diğer sosyal ortamlarda başka işlerle uğraşmak yani multitaskinge başvurmak öz ve sosyal farkındalığınızın düşük olduğunu gösterir ki bu iki duygusal zekâ becerisi iş hayatındaki başarıda kritik bir rol oynar. Bir milyon insan üzerinde gerçekleştirilen bir teste göre yöntemi sıklıkla kullananların %90’ının duygusal zekâ seviyesi bir hayli yüksek. Yani, bu son araştırmaya göre Multitasking insan beynine yukarıda bahsettiğimiz zararı veriyor olsaydı, bu durum duygusal zekânızı da olumsuz etkiler, iş arkadaşlarınıza yabancılaşmanıza sebep olurdu. Duygusal zekâ seviyesi %90’larda seyreden biri için bu durumu yaşayacağını söylemek zor.
Mutlaka okuyun: Duygusal Zeka Nedir? Duygusal Zekanızın Yüksek Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
Peki, doğru olan görüş hangisi? Neye inanalım? Maalesef bu konudaki iddialar henüz netleşmedi, dolayısıyla hiçbir araştırma sonucuna körü körüne bağlanmamakta yarar var.
Toparlamamız gerekirse, şayet aynı anda birden çok iş yapmaya meyilli olduğunuzu düşünüyorsanız, bu durumun sumen altı edilmeye gelmeyeceğini aklınızdan çıkarmasanız iyi edersiniz. Araştırma sonuçlarına baktığımızda yöntemin sizi yavaşlattığı ve iş kalitenizi düşürdüğü konusunda herkes hem fikir. Yöntem beyin hasarına yol açmıyor olabilir, ancak odaklanma, detaylara dikkat etme ya da organize etme konularında yaşadığınız zorlukları daha da körüklediği su götürmez bir gerçek.
Biz üzerimize düşeni yaptık. Multitaskingden yararlanma konusunda seçim elbette ki sizin. Okuduklarınızı şöyle bir değerlendirin ve kendiniz için en doğru olanı yapın.
