Fiyatı düşen bir hisseden para kazanmanın yollarından biri de kısa pozisyon almaktır (açığa satış). Kısa pozisyon tamamen basit bir terimdir. Bir yatırımcı hisse senedini borç alır ve onu satar, sonrasında ise tekrar satın alır ve o hisseyi borç verene iade eder.
Kısa pozisyon alanlar bir hissenin gelecekte fiyatının düşme ihtimaline para yatırırlar. Eğer hisse borç alınıp satıldıktan sonra fiyatı düşerse, yatırımcı aynı hisseyi sonradan daha düşük bir fiyattan satın alarak sahibine geri vermek suretiyle borcunu kapatır.
Örneğin bir yatırımcı X şirketinin 315 TL hisse başı fiyatının olması gerektiğinden fazla olduğunu ve fiyatının düşeceğini düşünüyorsa 10 adet X hissesini borç alıp piyasa fiyatı olan 315 TL’den satabilir. Eğer hisse 300 TL’ye düşerse, yatırımcı bu 10 hisseyi bu fiyattan tekrar satın alarak temsilcisine iade edebilir ve hisse başı 15 TL net kar etmiş olur.
Buna rağmen, eğer X hissesi 355 TL’ye çıkarsa, yatırımcı aynı mantıkla 40 TL zarar eder.
Açığa satışın riskleri
Açığa satış yapan yatırımcı görece daha fazla risk almış olur. Bir yatırımcı bir hisseyi gidip öylece satın aldığında kaybedebileceği para en fazla yatırdığı kadardır. Yani, eğer yukarıdaki yatırımcı X hissesini 315 TL’deb borç almak yerine satın almış olsaydı, kaybedebileceği maksimum tutar fiyat sıfırın altına inemeyeceği için yine 315 TL olurdu. Diğer bir deyişle, herhangi bir hissenin alabileceği en küçük değer 0’dır.
Bununla birlikte, yatırımcı kısa pozisyon aldığında teoride sınırsız miktarda bir para kaybedebilirler çünkü hisse fiyatının artışında teorik bir üst limit yoktur. Haliyle sonsuza kadar artabilir. Yukarıdaki örnekte de belirtildiği gibi eğer yatırımcı X hissesini açığa satsaydı ve fiyat 355 TL’ye çıksaydı zararı hisse başına 40 TL olurdu.
Yatırımcılar neden kısa pozisyon alırlar?
Kısa pozisyon hem spekülasyon yapma hem de finansal risklerden korunma amacıyla kullanılabilir. Spekülatörler açığa satışı belli bir hissede ya da genel olarak piyasada yaşanan bir düşüşten gelir elde etmek için kullanırlar. Riskten kaçınanlar ise bu stratejiyi kazançlarını korumak ya da hisse veya portföylerindeki kaybı azaltmak için kullanırlar.
Kurumsal yatırımcılar ve profesyonel bireysel yatırımcılar açığa satış stratejilerini sıklıkla hem spekülasyon hem de riskten korunma için kullanırlar. Hedge Fund olarak bilinen serbest yatırım fonları açığa satış stratejilerinin en aktif kullanıcılarındandır ve çoğu zaman belirli hisse ya da sektörlere karşı kısa pozisyon almayı diğer yatırım araçlarındaki uzun pozisyonlarını korumak adına kullanırlar.
Bu strateji yatırımcılara düşüşte olan ya da nötr bir piyasada kar sağlamak için bir fırsat sunmakla birlikte sınırsız kayıp riski nedeniyle sadece ve sadece tecrübeli ve bilgili ileri derece yatırımcılar tarafından kullanılmalıdır.
Açığa satış ne zaman mantıklıdır?
Açığa satış, genel beklenti hisselerin fiyatlarının artacağı yönünde olduğu için yatırımcıların çoğu tarafından kullanılan bir strateji değildir. Bazı dönemlerde doğal olarak aşağı yönlü bir gidişatları olsa da hisse senedi piyasaları uzun vadede yukarı yönlü gitme eğilimindedir. Özellikle uzun vadeli düşünen yatırımcılar için hisse alıp tutmak, piyasaya ya da belirli bir şirkete karşı açığa satış yapmaya göre daha az risklidir. Ancak kısa pozisyon almanın mantıklı olduğu durumlar da vardır: Eğer bir yatırımcı bir şirketin hissesinin kısa vadede düşme ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyorsa o zaman mantıklıdır. Özellikle geçici sıkıntılar yaşayan bir şirket için kısa pozisyon alınması mantıklı olabilecek şirketlere örnek olarak verilebilir.
Mutlaka okuyun: Açığa Satış Nedir? Nasıl Yapılır?
