Mor patates, dünyada hızla talep gören bir sebze. Adı patates ama tadı ve içeriği oldukça farklı. Normal bildiğimiz patatesin dışında bir bitki. Amerika ve Avrupa’da yaygın olarak kullanılan ve aranan bir ürün. Mor rengi nedeniyle pasta ve salatalarda sıkça kullanılıyor. Beğenilen bir tadı var. Ayrıca sağlık sektörü açısından da büyük önem taşıyor. Çünkü bitki, tam bir şifa deposu. Oksidasyonun zararlarını vücuttan temizlemesiyle bilinen mor patates, tabiri caizse ömrü uzatıyor.
Uzun yaşam pınarı: Mor patates
Kakao gibi mor patates de Orta Amerika’dan ‘Hawaii’ye, ardından 1600’lerin sonlarına doğru Japonya -Okinawa’ya gelmiş. Halen Çin’in bazı bölgelerinde bile yetiştiriliyor. Okinavva mutfağında ise ayrıcalıklı bir yere sahip.
Japonya’nın Okinavva adasında yetiştirilen bitkilerin başını mor patates çekiyor. Onu tüketen ada sakinlerinin ortalama ömür süreleri 100 yıl kadar. Şimdi onun 150’ye ulaşması hedefleniyor. Ada halkının tükettiği besin maddelerinin % 70’ini mor patates oluşturuyor. Japonya’da ki üretimiyle dünyaya adını duyuran mor patatesin Avrupa geçmişi de eski. İlk adını duyurduğu yer 1700’lü yılların son bölümünde Fransa olmuş. Fransa’ya denizcilerin getirdiği düşünülüyor. Mutfak sanatlarının geliştiği 1800’lü yıllarda adını mavi patates olarak duyurmuş. Mor patatese rengini veren mavimsi madde yalnız kabuğunda değil, yumrunun tüm kitlesinde mevcut.
Mor Patatesin tatlımsı bir aroması var. Tropikal topraklarda yetiştiği gibi, karasal iklim şartlarında da yetişebiliyor. Şekil olarak sarı patatese değil, turuncu renkli ‘tatlı patates’e benziyor. Pişirildiğinde tadı haşlanmış kestaneye benzeyen tatlı patates (ipomoea batatas) Türkiye’de Hatay ve çevresinde az miktarlarda yetiştiriliyor. Zaten üretimi yeni yeni yapılmaya başlandı. Fakat mor patates lezzet olarak bize çok yeni, yani bildiğimiz bir tat değil.
Bitki üzerinde araştırmalar yapıldığında, lezzeti ve besleyici içeriğiyle klasik patates familyasından farklı bir tür olduğu anlaşılmış. Diğer patates cinslerinden farklı olarak daha çok A ve C vitaminleri içermesinin yanında bol miktarda manganez de içeriyor. Ayrıca, bakır, bol diyet lifi, vitamin B6, potasyum ve demir için doğal bir kaynak olduğu tespit edilmiş. Bazı bakteri türlerine karşı doğal antibiyotik görevi gördüğü de anlaşılmış. Kardiyovasküler (kalp ve damar) hastalıkları ile kanser karşıtı bir besin olduğunu vurguluyor uzmanlar. Demans’ı (bunama ve unutkanlık) önleme özelliği olduğu gibi kötü kolesterolü de düşürdüğü biliniyor. Obezite ile savaş konusunda olumlu sonuçlar alındığı, cilt hastalıkları ve güzelliği konusunda da katkı sağladığı söyleniyor.
Yurtdışında “Purple Potato” adıyla bilinen mor patates, uluslararası ticarette de önemli pazara sahip. Özellikle son yıllarda Bolivya ve Peru’da da yoğun oranda yetiştiriliyor. Amerika’da yoğun talep gören sebze, sağlık mağazalarıyla büyük zincir marketler tarafından alınıyor.
Anadolu’da yetiştirilmesi oldukça uygun
Ülkemiz için yeni bir ihraç ürünü olabilecek bu bitkinin Peru’da yetiştirilen türlerinin, Anadolu’da da rahatlıkla yetiştirileceği tahmin ediliyor. Akdeniz, Ege ve Orta Anadolu bölgeleri yetirilmesi için en iyi alanlar olarak gösteriliyor. Son zamanlarda Avrupa ve Amerika’da çok popüler olan mor patatesin özellikle sağlık sektöründeki katkıları nedeniyle, sürekli talep göreceği tahmin ediliyor. İhracatı devamlı olacak bir ürün gözüyle olarak bakılıyor.
Hal böyle olunca mor patates yetiştiriciliği, ülkemizde yeni iş fikirlerinin peşinde olan, düşük rekabetli işlere yönelmek isteyen ve sektörde ilkler arasında yer almayı arzulayan girişimciler için biçilmiş kaftan olarak gözüküyor.
