Deneyimli girişimciler, potansiyel iş ortaklıklarının kendileri için en mükemmel seçim olup olmadığını anlamak için bazı stratejilerden faydalanıyorlar.
Başarılı iş girişimleri başarılı ortaklıkların üzerine kurulur. Bazıları ise kötü iş ortaklıklar tarafından kolayca başarısızlığa uğrayabilir. Bu noktada, herhangi bir iş ortaklığı kurmadan önce dikkate almak isteyeceğiniz, deneyimli girişimcilerin zorlu deneyimlerinden yola çıkarak belirlediğimiz 6 tavsiyeyi sizler için derledik:
1. İçgüdülerinize güvenin ve hepsini yazılı hale getirin.
Başarımın büyük bir kısmını geçmişte kurduğum başarılı iş ortaklıklarına borçluyum. İş ortaklıklarında dikkate aldığım bazı kriterler var. Bunları önem sırasına göre sıralamam gerekirse ilk sırada güven duymak yer alıyor. Diğer bir deyişle ortaklarımı sevmem ve onlara güven duymam şart. İkinci ise ortaklarımın bu işbirliğine kattığı değer yani tek başıma yapamayacağım bir şeyi kurduğum ortaklık sayesinde elde ediyor olmam gerek. İnsanın iş ortaklarını sevmesi ve onlara karşı güven duyması subjektif şeyler elbette ama zamanla içgüdülerime güvenmeyi öğrendim. Bir süredir, karşımdaki kişiyle ilgili kendimi huzursuz hissetmeye başladığım an onunla aramdaki işbirliğini daha fazla sürdürmemeyi tercih ediyorum.
Ortaklıklarda girişimcilerin içine düşebileceği en büyük hatalardan biri birbirlerinin rollerini, sınırlarını, verebilecekleri tavizleri ve çıkış stratejilerini açıkça tanımlamamaları ve bunları yazılı hale getirmemeleridir. Ortakların birbirlerine güvenmeleri kadar işe başlamadan önce aynı noktada buluşarak birbirlerini ve ihtiyaçlarını tam olarak anladıklarından emin olmaları da son derece önemli. Maalesef pek çok kişi bu tür şeyleri yazıya döküp elle tutulur hale getirmediği sürece algılama ve yorumlama farklılıklarının yarattığı sorunlardan kurtulamıyor.
2. Ortağınızla birbirinizi en az bir yıldır tanıdığınızdan emin olun.
Herhangi bir iş ortaklığına girmeden önce dikkate aldığım ilk şey potansiyel ortağımı en az bir yıldır tanıyıp tanımadığımdır. (Bazı psikologlar ve bilimsel çalışmalar insanların gerçekte kim olduklarını bir yıldan sonra gösterdiğine işaret ediyor.)
Bu evlenmeden önce evleneceğiniz kişiyle bir süre flört etmeye benziyor. İş ortaklığını da evlilik gibi düşünebilirsiniz. Bu nedenle iş dünyasında kısa dönemli “flört projeleri”nizin olması gerekiyor. İnsanları iyi şekilde tanımalı ve onlarla ilgili edindiğiniz bilgileri çeşitli referanslarla desteklemelisiniz. Projeniz düşündüğünüz gibi gitmiyorsa bu ilişkiyi sürdürmenizin bir anlamı da olmayacaktır. Bu görüştüğünüz kişiyle üç kez buluştuktan sonra ayrılmaya karar vermeye benziyor: ortada uzun vade için verilmiş herhangi bir bağlılık yemini bulunmadığından bu karar düşündüğünüz kadar can sıkıcı olmayacaktır.
İş ortaklıklarında yapabileceğiniz en büyük hata işbirliği geliştirmede fazlasıyla hızlı davranmaktır. Her bir ortağın sorumluluklarını detaylıca belirlediğinizden emin olun. Yoksa ileride kendinizi işlerin tümünü üstlenmiş olarak bulabilirsiniz.
Partnerlerin sorumluluklarını, size ait hakları ve çıkış stratejisini işbirliği sözleşmesinde açık şekilde yazın. Cümleleriniz “Yaklaşık 30 saatini A, B, C işlerine, 5 saatini ise Z işine ayıracaksın.” ifadesindeki kadar detaylı olmalı. Unutmayın, ne denli açık ifadeler kullanırsanız ileride o kadar az başarısızlıkla karşılaşırsınız.
3. Bolca matematik kullanın fakat eğlenmeyi de ihmal etmeyin
İş ortaklıkları harika birer deneyime dönüşebileceği gibi en korkunç kâbusunuz haline de gelebilir. Kendinize doğru ortaklar seçebilmek için matematikten yararlanın. Evet, doğru duydunuz, matematik. Bir artı bir iki ediyorsa bu, karşı karşıya olduğunuz iş ortaklığının sizin için yanlış bir seçim olduğu anlamına gelir. Bir artı bir eşittir üç olmalı! Çünkü iş ortaklıkları partnerlerin net toplamından daha fazladır. Böyle değilse, çok büyük olasılıkla iş faaliyetlerinizin farklı yönleri için dışarıdan hizmet satın almak zorunda kalacaksınızdır.
Bunun haricinde, belli konularda sizden daha üstün kimseleri iş partneriniz olarak tercih edebilirsiniz. Ne yazık ki şimdiye kadar insan egolarının, başarıya dönüşme potansiyeli çok yüksek iş ortaklılarının önünde engel teşkil ettiğine sık sık tanık oldum. Bu kişiler ortaklarının yeteneklerini kendileri için tehlike olarak algılıyorlardı ve bu yanlış algıdan kurtulup geniş bir vizyona sahip olamadılar. Pazarlama dünyasının babası olarak bilinen David Ogilvy’ın da dediği gibi işe aldığınız insanların sizden daha zeki olmasına özen göstermeniz gerekiyor.
Her şeyin ötesinde, ortaklık süresince keyifli zaman geçireceğinizden emin olmanız lazım. Ne de olsa, iş evliliklerinin gerektirdiği o uzun dönemli bağlılık yeminini etmek üzeresiniz. Bu işbirliği hayatınızın büyük bir kısmını kaplayacak. Birçok iniş ve çıkışlarla karşılaşacaksınız. Bazı şeyler tarafından bolca sınanacaksınız. Bu durumda biraz olsun keyif alamayacaksanız tüm bu zorlukların ne anlamı kalır ki? Ortaklarınızın özgeçmişlerine ve prestijlerine kapılmayın çünkü keyif almıyorsanız kurduğunuz ortaklık düşündüğünüzün aksine uzun ömürlü olmayacaktır.
4. Ortaklarınızın kişilik yapılarını detaylı şekilde kavramaya çalışın
Yaptığım ilk şey potansiyel ortaklarımdan Myers- Briggs Kişilik Göstergesi gibi bazı kişilik testlerinden geçmelerini rica etmek oluyor, böylelikle düşünce yapılarının bir nevi röntgenini çekmiş oluyorum. Hangi kişilik tipi ile karlı karşıya olduğunuzu bilmek çok önemli çünkü her iş ortaklığı evlilik gibidir.
İkinci olarak, sahip olduklarımdan daha farklı ve onları tamamlayan birtakım yeteneklere sahip fakat benimle aynı vizyonu taşıyan kişiler benim her zaman birinci tercihimdir. Eskiden öyle olduğunu düşünmeme rağmen artık biliyorum ki birinden hoşlanmak ortaklık kurmak için yeterli bir gerekçe değil. Dışa dönük biriyseniz içe dönük insanlar aramalısınız. Şirketin görünen yüzü siz olacaksanız belki de kendinize sahne arkasındaki hayati önem taşıyan operasyonlarla ilgilenecek birini bulmalısınız. Tam tersi olarak sahne arkasında en büyük verimi siz sağlayacaksanız biraz daha dışadönük bir partner sizin için daha yararlı olacaktır.
İş ortaklıklarında içine düştüğüm en büyük hata aynı anda üç ortakla birden işbirliği yapmaktı. Fakat horozun çok olduğu yerde sabah geç olurmuş. Başlangıçta farklı kişiliklerin ve düşünce yapılarının daha verimli bir ortam yaratacağını düşünmeme rağmen bu girişimim tam tersine sayısız anlaşmazlık ve engelle sonuçlandı ve tüm işleri yavaşlattı. Anladım ki, ortaklıklarda ideal ortak sayısı iki ya da üç, dört ise gereğinden fazla.
5. Terk etmekten korkmayın
Ortağınızın nihai amaçlarının sizinkilerle uyumlu olduğundan emin olun. Örneğin, hem kendinize hem de potansiyel partnerlerinize şu soruları yöneltebilirsiniz: İşinize günde kaç saat ayırmak istiyorsunuz? Hangi çalışanları işe almak istiyorsunuz? İşinizle çelişki yaratabilecek ya da dikkatinizi işinizden ayırmanıza neden olabilecek başka projeleriniz ya da bağlılıklarınız var mı? Aileniz bu ortaklığınızı destekliyor mu?
Ortaklık deneyimlerimin tümünde yaptığım en büyük hata herhangi bir anlaşmazlık ihtimaline karşı duyduğum korkudan kaynaklanıyor. Zorlu diyaloglarla mücadele etmekte zorlanıyorum. Hatta bir keresinde benim için hiç de uygun olmadığını düşündüğüm bir ortaklığımı sona erdirebilmek için çok uzun bir sürenin geçmesi gerekmişti. Sonuç olarak, bu süreyi bana çok daha fazla fayda getirecek yeni bir şeyler inşa etmek için kullanabilecekken, iç dünyamda büyük bir karmaşa ve enerji kaybıyla geride bırakmış oldum.
