MIT Technology Review, her yıl alanında başarılı genç girişimcilere ödül veriyor. Sağlık, ulaşım, iletişim, finans, insan hakları gibi alanlarda teknoloji merkezli çözüm geliştiren bu kişilerden bazılarını tanıtmak istiyoruz size.
Henüz 35 yaşından küçük olan bu girişimcilerin, çalıştıkları konuları okuyunca gerçekten hayret edeceksiniz.
Bill Liu – Bükülebilen Elektronik Cihazlar
34 yaşındaki Bill Liu’nun sahibi olduğu Royole, bükülebilir, katlanabilir esnek elektronik cihazlar üretiyor. Katlanabilir elektonik konusu uzun yıllardır üzerinde çalışılan bir alan olsa da Liu bu konuyu ticarete dökmeyi başarmış durumda. 2012 yılında kurduğu şirketi, dünyanın en ince ekranını üretebildi örneğin. Soğan zarı kadar ince ekran üretebilen Royole, basit üretim teknikleriyle maliyeti de oldukça düşürebilmiş halde.
Royole, Çin’in teknoloji başkenti Shenzhen’de faaliyet gösteriyor ve yıllık 50 milyon esnek panel üretmeyi amaçlıyor.
Liu’nun şu anki hedefi ise saat, akıllı telefon, tablet, TV ve bilgisayar gibi farklı cihazların tek bir cihazda toplanabilmesini sağlamak.
Natalie Bailey Uzaya Fırlatılan Küçük Uydular
31 yaşındaki Natalya Bailey’in sahip olduğu Accion Systems, gökyüzüne fırlatılan uyduların ayakkabı kutusu ya da buzdolabı kadar ufak olmasını mümkün kılıyor. Üstelik bu uyduların gökyüzüne ulaştırılması içinde elektrik kullanılıyor.
Elektrosprey teknolojisi uzun yıllardır kullanılıyor esasında. Araştırmacılar 1950’lerden beri bu konu üzerinde çalışıyorlar, ancak teknolojinin yüksek voltaj gerektirmesi ve temel mantığının yeterince anlaşılamaması nedeniyle bir süredir ihmal edilen bu teknoloji, genç girişimci Bailey sayesinde tekrar popüler hale geldi. Şimdilerde enerji tüketimi konusunda verimli olan ve toksik yakıt gerektirmeyen bu teknoloji, uyduların gökyüzüne çevre dostu bir şekilde gönderilmesini sağlıyor.
Bailey, roket ve uzaycılık sektörlerinin erkek egemen bir alan olmasına rağmen, bu alanda çalışarak sektörde kadınların da var olabileceğini ispatlıyor.
“Üstelik bu durum başka türlü sahip olamayacağım bazı fırsatlara sahip olmamı sağladı.” şeklinde konuşuyor.
Mutlaka okuyun: Nasaya Uzay Aracı Yapan Türk Kadın Girişimci: Eren Özmen
Jonas Cleveland – Alışveriş Robotu
31 yaşındaki Jonas Cleveland, COSY Robotics’in kurucusu konumunda. Bu şirket alışveriş robotları üzerinde yoğunlaşıyor. Cleveland’a göre alışveriş robotları reyonlardan insanların istediği ürünleri almayı sağlayacak.
COSY, robotlar için algılama sensörleri üretiyor. Görüntüleme, yapay zeka, haritalama teknolojisi gibi disiplinlerden faydalanan şirket, robotların çevrelerindeki insanların müdahalelerine karşı dayanıklı olmasını hedefliyor. Yani örneğin Bauhaus’ta gezerken Jonas Cleveland’ın ürettiği robot, sizin yanınızdan geçerek duş başlığını banyo ürünleri bölümünden alabilir. Ya da pizza ve Coca-Cola Zero sipariş ettiğinizde COSY robotları Coca Cola Zero ile klasik Coca Cola arasındaki farkı algılayarak size Coca Cola Zero teslim edecek.
Ashutosh Saxena – Yapay Zeka Sistemi
34 yaşındaki Ashutosh Saxena, Brain of Things adlı şirketin CEO’su. Bu şirket Caspar adında bir yapay zeka sistemi üretiyor. Akıllı ev sistemleri sektöründe faaliyet gösteren bu şirket, evin içine 100’e yakın sensör yerleştiriyor. Mikrofon, kamera, termostat, hareket ve nem sensörü bunlardan bazıları.
Bu cihazlardan elde edilen veriler, canlı olarak evdeki insanların davranışlarını analiz ediyor. Bu sayede Caspar, evdeki insanların alışkanlıklarını ve tercihlerini öğreniyor.
Yani eve kargo gelmesini bekliyorsanız, kargo ulaştığında Caspar size otomatik olarak mesaj atıyor. Cuma akşamı eve geldiğinizde farklı bir playlist çalıyor, pazar akşamı başka bir playlist çalıyor. Diğer bir ifadeyle ev sahibinin müzik zevkini dahi öğrenebiliyor.
Bu kadar özel bilgilerin bir bilgisayar sistemine emanet edilmesi konusunda ise güven verici bir gelişme var. Zira tüm bu sensörlerden elde edilen bilgiler, belli bir server’da toplanmıyor. Evdeki datalar, yine ev içinde kalıyor.
Ashutosh Saxena, bu fikri 2015 yılında bulmuş. Ev arkadaşı eve birkaç adet akıllı hoparlör (Amazon Echo) getirince bu cihazın müzik çalabildiğini, online sipariş verebildiğini, ışıkları açıp söndürebildiğini görünce bu konuda bir şeyler yapma isteği duymuş. Ancak bu tür sanal yardımcı cihazların bazen olması gerektiği gibi çalışmadığını fark edince, daha iyi bir sistem geliştirmeye karar vermiş.
Mutlaka okuyun: Örnek Yapay Zeka Uygulamaları
Alice Zhang – Parkinson, ALS ve Alzheimer’a Çözüm
29 yaşındaki Alice Zhang, makine öğrenmesi teknolojisi sayesinde Parkinson, ALS ve Alzheimer hastalıklarına yeni tedavi yöntemleri geliştirmekle meşgul. Zhang’in şirketi Verge Genomics yapay zeka teknolojisi sayesinde hastalardan ve laboratuar testlerinden elde edilen datalar sayesinde yeni algoritmalar geliştiriyor. Bu yöntem sayesinde nörolojik dejeneratif hastalıklara karşı yeni tedavi yöntemleri bulmayı hedefliyor.
Zhang, bu yenilikçi fikri, bir araştırmacının kanser hücreleri arasındaki ilişkiyi anlatmasından sonra geliştirmeye başlamış. Hücreler arası ağ modelinin ALS, Parkinson gibi hastalıklar içinde geçerli olabileceği fikri üzerinden hareket eden girişimci, bilgisayar teknolojilerinin kanser konusunda epey ilerlediğini, ancak aynı şeyin beyin için tam olarak söylenemeyeceğini, bilgisayar teknolojilerinin beyin alanında 10 yıl geride olduğunu ifade ediyor.
Verge Genomics, makine öğrenme modelleri geliştirerek hastalığa neden olan ağ yapısındaki temel hücreleri tespit ediyor ve ne tür bileşiklerin bu hastalığı önleyebileceğini test ediyor. Testler şu aşamada hayvanlarda ve hastalardan alınan kök hücrelerde test ediliyor. Daha sonra bu testlerden elde edilen veriler, makine öğrenme teknolojisi sayesinde daha da rafine hale getiriliyor.
Jianxiong Xiao – Sürücüsüz Araçlar
33 yaşındaki Jianxiong Xiao’nun CEO’su olduğu AutoX, kendi kendini sürebilen akıllı otomobilleri, bilgisayarlar ya da akıllı telefonlar kadar ulaşılabilir yapmak üzerine çalışıyor. Pahalı lazer sensörler yerine webcamlar ve bilgisayarlı algılama algoritmalarına yoğunlaşan şirket, akıllı otomobilleri uygun fiyattan üretme peşinde.
AutoX’in kullandığı algoritma ve yazılım sır gibi saklansa da şirketin CEO’su Xiao, derin öğrenme teknolojisi konusunda uzman bir isim. Yapay zekanın bir kolu olan derin öğrenme, makine ve cihazların kendi başlarına zor görevleri yerine getirmesiyle alakalı. Yayaları farklı açılardan ve farklı ışık koşullarında tespit edebilen sensörler, bu sayede araçların kimseye zarar vermeden hareket edebilmesini sağlıyor.
Çin’in doğusundaki Chaozhou kentinde orta direk bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen girişimci, sonraki yıllarda bilgisayarlara aşık olarak makine öğrenmesi konusunda sayısız akademik çalışmaya imza atmış durumda.
Mutlaka okuyun: Geleceğin Teknolojileri: Sürücüsüz Kamyonlar
Elizabeth Nyeko – Afrika’daki Elektrik Sorununa Çözüm
34 yaşındaki Elizabeth Nyeko, Afrika’nın elektrik sorununa çevreci ve ekonomik bir çözüm sunmaya çalışıyor. Modularity Grid adlı Londra merkezli startup’ın CEO’su olan Nyeko, mini güneş panellerinin üretimi ve elektrik dağıtımı konusunda çalışmalar yapıyor. Bu tür projeler, ülke geneli söz konusu olunca Afrika’daki pek çok hükümetin bütçesini aştığı için Nyeko, Afrika’nın elektrik sorununa şahane bir çözüm geliştirmekle uğraşıyor.
Akıllı bir bulut bilişim sistemi geliştiren Nyeko, güneş panelleri bulunan evlerdeki tüketim miktarını ölçümlüyor. Söz gelimi o evde saat 4-6 arası elektrik tüketimi bulunmuyorsa o evdeki elektrik başka bir haneye yönlendiriliyor. Modularity Grid’in pilot ülkesi olan Uganga’da değirmenlerdeki pervane gücü de panelin kendini şarj etmesi için kullanılıyor.
“Eğer ihtiyaç duyan herkese elektrik temin edebilirsek, bu durum Afrika’nın kırsal bölgelerinin ekonomisine can verecektir.” diyor genç girişimci.
Kuzey Uganda’da doğan Nyeko, iç savaştan kaçıp Londra’ya gelmiş, Oxford Üniversitesi’nde eğitim görmüş. Ancak o hala ülkesine nasıl hizmet edebileceğinin derdinde.
Mutlaka okuyun: Enerji ve Tasarruf Sektöründeki İş Fikirleri
Mutlaka okuyun: Güneş Enerjisiyle İlgili Girişimcilik Ürünleri
Marzyeh Ghassemi – Hastanelerdeki Verimliliği Artırma
Doktora çalışmaları sırasında hastanelerdeki bilgi yönetim sistemlerini inceleyen 29 yaşındaki Filistinli Marzyeh Ghassemi, en büyük sorunlardan birinin bilgi bombardımanı olduğunu fark etmiş. Diğer bir deyişle, en basit hastane işleminde bile onlarca farklı data üretilmesi, verimliliği ve üretkenliği zedelemekte.
Ghassemi ise makine öğrenmesi teknolojisi sayesinde hastane sistemlerindeki verileri belli kategoriler uyarınca analiz eden bir algoritma geliştirdi. Bu algoritma en karışık klinik verileri bile işleyerek hem hastanenin işleyişine hem de hastaların sağlık durumuna dair güvenilir tahminlerde bulunuyor.
Mutlaka okuyun: Sağlık Sektöründeki Yenilikler
Tallis Gomes – Uber’i Kozmetik Sektörüne Uyarlama
30 yaşındaki Brezilyalı girişimci Tallis Gomes, bildiğimiz Uber’i örnek alarak başka bir sektörü hedeflemiş durumda: Güzellik ve kozmetik.
Gomes’in 2015 yılında kurduğu Singu, insanların uygulama aracılığı ile kuaför, masör, manikürcü ve makyajcı çağırabilmesini mümkün kılıyor. Bu uygulamayı kullanan güzellik uzmanları, daha az kişiye hizmet vermelerine karşın daha çok kazan elde ediyorlar; zira herhangi bir dükkan kiralama gibi dertleri olmuyor. Gomes, Singu uygulamasının bir manikürcüye ayda 110 müşteri sağladığını, bunun da 2000 dolarlık bir kazanca denk geldiğini ifade ediyor.
Gomes’in ayrıca Brezilya’nın Uber’i olarak bilinen EasyTaxi’nin de kurucusu olduğunu belirtelim.
