Sizler için dünyanın dört bir yanından dikkat çeken sosyal girişimcilik projelerini ve toplumun aksak yönlerine çözüm üreten fikirleri araştırmaya devam ediyoruz.
Bugünlerde dilenerek kazandıkları bozukluklarla hayata tutunmaya çalışmak, dilenciler için giderek daha zor bir hal alıyor. İnsanlar artık alternatif ödeme yöntemlerini tercih ettiklerinden ötürü yanlarında nakit taşımıyor ve cebinde hala biraz bozukluk olanlar ise dilencilere verecekleri bu paraların alkol, uyuşturucu veya sigara için harcanacağından kuşku duyuyorlar. Ancak iki Hollandalı reklamcılık uzmanı merak uyandırıcı bir çözüm buldu: dilenciler ve evsizler için temassız ödeme ceketi.
Amsterdam merkezli bir reklam ajansı olan N = 5 firmasından Carsten van Berkel ve Stefan Leendertse isimli 2 girişimci, insanların temassız akıllı kartlarını kullanarak giyen kişiye bir Euro bağışlayabileceği temassız ödeme ceketi yarattı. Bu alışılmadık giysiye bir kart okuyucu dikilmiş ve giyen kişiye bir Euro bağışlamak için tek yapılması gereken kartı, bu okuyucuya doğru birkaç saniye tutmak. Bunun sonucunda bakiye otomatik olarak kişinin evsizlere özel tanımlanmış banka hesabına gönderiliyor. Temassız ödeme ceketi ayrıca sürekli olarak kullanım talimatlarının görüntülendiği bir LCD ekrana da sahip.
“İnsanların cebinde artık daha az nakit var” diyor ceketin tasarımcısı Jan Jesse Bakker. “Ve eğer birinin üzerinde sadece bir Euro bile olsa bunu evsiz kişiye verdiğinde, bu paranın ne için kullanılacağını bilemiyor. Bu, temassız ödeme ceketinin en büyük avantajlarından birisi de bu noktada devreye giriyor. Paranızı, size tamamen yabancı olan ve para ile ne isterse onu yapacağı birine vermiyorsunuz. Bunun yerine ödenen bakiye (bir Euro), sığınma evi tarafından yönetiliyor ve bu para ile sadece sıcak yemek yenebiliyor, duş alınabiliyor veya sığınma evinde bir gece geçirilebiliniyor (Hollanda’daki birçok sığınma evi, konaklama için gecelik 5 Euro talep etmektedir). Gerçekten hayatını bir düzene koymak isteyen evsiz insanlar çeşitli meslek kursları veya benzeri şeyler için de para biriktirebiliyorlar. “Evsizlere, artık daha fazla şey sunabiliyoruz” diye ekliyor Bakker. “Onlara kaybettikleri umudu geri veriyoruz.”
Hollandalı dergi Het Parool, N = 5 tarafından yaratılan temassız ödeme ceketini tanıtan ilk yayın. Miriam Slisse’e Carla adındaki temassız ceketi giyen bir evsiz yaklaştığında ceketin nasıl çalıştığını kendi gözleriyle bile gördüler. Elini ya da boş bir kap uzatmak yerine, ceketinin ön kısmına vurarak, “Biraz bozukluğun var mı?” diye sordu Carla. Meraklanan Miriam durup, kadın ile ilgilendi ve ceketteki düğmeye bastı. Ardından tek yapması gereken temassız ödeme kartını cekete yakınlaştırmak oldu ve para aktarıldı.
Miriam bu yüksek teknolojili çözümden etkilendi ve artık eski yöntemlerle dilencilere para vermeyeceğini belirtti. “Evsiz birine para veriyorum ve ardından onları bir yerlerden alkol alırken görüyorum” dedi. “En son evsizin birine para yerine sandviç vererek akıllıca bir hamle yaptığımı düşündüm ama arkamı döndüğümde, evsizin sandviçi çöp kutusuna atarken yakaladım.” Örnek bir sosyal girişimcilik projesi olan temassız ödeme ceketi ile bu artık mümkün değil.
“Bira ya da şarap satın alan evsizlerin bu ceket ile işi olmuyor, onlar nakit istiyorlar” diyor Amsterdam’daki bir evsiz sığınma merkezi olan Stoelenproject’den Annemiek van Bemmelen. “Ancak hayatlarını yeniden düzene koymak isteyen birçok insan bundan oldukça iyi bir şekilde yararlanabilir.” diye de ekliyor.
Dilenciler ve evsizler için temassız ödeme ceketi şu anda Amsterdam’da deneniyor ve eğer bu sosyal girişimcilik projesi başarılı olursa tüm Hollanda’da yaygınlaşacak.
Ne dersiniz bu tarz bir girişimcilik projesi ülkemizde de hayata geçirilebilir mi?
