“İnsana kendi ismi -hangi dilde olursa olsun-duyduğu en hoş tını gibi gelir.” Dale Carnegei
Son zamanlarda iletişim esnasında karşımızdaki insana ismiyle hitap etmenin gücüne ilişkin farklı birkaç deneyim yaşadım.
Deneyimlerimden ilki bir rehabilitasyon merkezinde tedavi görmekte olan bir arkadaşımla ilgiliydi. Kendisi özenli bir bakım süreci geçirmediğinden ve kendisiyle yeterince ilgilenilmediğinden şikayet ediyordu, ta ki eşi ona orada çalışan insanlara hiç de nazik davranmadığını hatırlatıncaya kadar. Eşi bununla da kalmayıp “Sana yardımcı olan bu insanların adını dahi biliyor musun acaba?” şeklinde bir serzenişte bulununca arkadaşım “Hayır, bilmek zorunda mıyım ki?” cevabını vermişti. Kadıncağız adamın bu cevabı karşısında ne kadar sinirlenmiş olsa da sabırlı olmaya çalıştı ve arkadaşıma hayatımıza o veya bu şekilde dahil olan insanların ismini öğrenmeye ve onlara isimleri ile hitap etmeye çalışmanın önemine ilişkin bir dizi açıklamada bulundu, bunu gerçekleştirebileceği bir dizi yöntemden bahsetmeyi de ihmal etmedi. Şaşırtıcı bir şekilde arkadaşım sadece insanlara isimleriyle hitap etmeye başlayarak daha iyi bir bakım hizmeti almaya başarmıştı.
Diğer bir deneyimi ise bir müşteri hizmetleri temsilcisinin müşterisi ile yaptığı konuşmaya kulak misafiri olduğumda yaşadım. Müşteri temsilcisi öyle kibar ve saygılıydı ki… Üstelik konuşma boyunca muhatap olduğu müşteriye ismi ile hitap etmişti. Başka bir şey söylemeye ne hacet! Konuşma en nihayetinde her iki taraf için de etkili ve tatmin edici bir iletişimi sağlayabilmişti.
Peki, insanlara isimleri ile hitap etmek neden bu kadar önemlidir? Çünkü bir insanın ismi onu “bireysel kimliği” ile bağdaştırabilen yegane şeydir. Hatta bazı kişilerin sahip oldukları ismi dünya üzerindeki en önemli kelime olarak algılayabileceğini söylesek abartmış olmayız.
Bir kere etrafımızdaki insanların dikkatini çekmeyi sağlamanın en kolay ve en garanti yolu isimlerimizdir. Tanışma sonrasında karşımızdaki kişinin ismini söylememiz bir zarafet örneği olup karşı tarafa göstereceğimiz saygının ve ehemmiyetin somut halini temsil eder. Yeni tanıştığımız bir insanın ismimizi hatırlaması ise kendimize olan saygımızı artırır ve kendimizi önemli, bir o kadar da değerli hissetmemizi sağlar. Yeni tanıştığımız bu kişi üzerimizde hem kalıcı hem de olumlu bir ilk izlenim bırakmış olur. Ancak, karşımızdaki kişinin ismini hatırlayamama davranışımız- özellikle de ismin bize defalarca tekrar edilmesinin ardından- bir önceki örneğin tam aksine söz konusu kişinin önemsiz görüldüğü hissine kapılmasına yol açacaktır.
İsimleri hatırlamakta zorlanan insanlar konuya ilişkin çeşitli mazeretler sunarlar(kötü bir hafızaya sahip olmak, iyi duyamamış olmak, yeterince dikkat etmemek, yalnızca kendileriyle meşgul olmak, yaşlı olmak vb. ). Bazılarımız ise insanların isimlerini ezberlemekte veya hatırlamakta “iyi olmadıklarına” gerçekten inanırlar. Bu tespit doğru olabilir, ancak hiçbir zaman kendinizi bu anlamda geliştiremeyeceğiniz anlamına gelmez.
İşte tüm bu nedenlerden ötürü bu yazımda insanların isimlerini rahatlıkla hatırlamanıza yarayacak ve iş ya da özel hayatınızda sağlıklı bir iletişim kurmanıza ön ayak olacak bir dizi faydalı yöntemden bahsedeceğiz:
1- Kaç kişi ile tanışacağınıza ilişkin bir hedef belirleyin.
Sayısız yeni yüzle karşılaşacağınız yepyeni bir şirkette işe başladığınızı düşünün. İş arkadaşlarınızın her birinin ismini nasıl hatırlayacaksınız? Her gün kaç adet yeni insanla tanışacağınıza ilişkin bir hedef belirlemeye ne dersiniz? Bu sayede hedefleriniz doğrultusunda tanıştığınız bu insanlar size ismini söylediğinde söz konusu ismi dinleyip karşı tarafın da duyacağı şekilde tekrar ederek ezberleme yoluna gidebilirsiniz.
2-Pratik yapın.
“İsminiz Ali’ydi, değil mi?” vb. bir cümle kurmanın hiçbir kötü yanı yoktur. Yanlış bir isim söylerseniz, karşınızdaki kişi sizi düzeltecektir. Hele bir de ismi doğru hatırladıysanız, karşınızdaki kişinin gururunu ne denli okşamış olacağınızı varın siz düşünün! İş arkadaşlarım nasıl oluyor da isimleri bu denli çabuk öğrenebildiğimi sorduklarında onlara bu işi gerçekten önemsediğimi ve bolca pratik yaptığımı söylüyorum. Etrafımdaki insanlardan isimlerini nasıl telaffuz edilmesini istiyorlarsa o şekilde söylemelerini rica ediyor, sonrasında ise onları ne zaman ya da nerede görürsem göreyim isimleri ile hitap etmeye gayret ediyorum. Sizler de aynı yöntemi denemeye ne dersiniz?
3- İnsanlara her daim isimleri ile hitap edin.
İnsanlara her daim isimleri ile hitap etmeye özen gösterin. İsimlerini ne denli çok tekrarlarsanız, o denli akılda kalıcı hale getirebileceğinizi unutmayın. Onlarla isimlerini de söyleyerek selamlaşın. Hatta kimi zaman yanlarına kadar gidip kendinizi yeniden tanıtabilir, böylelikle karşınızdaki kişinin ismini bir kere daha duyma fırsatı yakalayabilirsiniz.
4- İsim kartlarını devre dışı bırakın.
İsim kartları isimleri hatırlamakta ciddi anlamda zorlananlar için adeta bir kurtarıcı niteliğindedir. Ben ise isim kartı okuyarak iletişim kurmaya çalışmayı koltuk değneği kullanmaya benzetirim. Var olduğunu bildiğinizde gözleriniz sürekli isim kartına takılır ve karşınızdaki kişinin ismini öğrenmeye gerek duymaz olursunuz. Tıpkı koltuk değneğine güvenip adım atmak konusunda kendini zorlamayan insanlar gibi…Koltuk değneği ile güven içinde yürüyen bu insanlar misali isim hatasını yapmayacak olmanın verdiği güvenle konuşmanıza devam edersiniz. Ancak iyileşip de koltuk değneklerini rafa kaldırdığınızdaysa yeniden doğal şekilde yürümeyi öğrenmeniz gerekecektir. Aynı şeyi neden isim kartları ile yapamayasınız ki? Demem o ki isim kartı okuma alışkanlığınız size insanlara isimleri ile hitap etme konusunda zarar mı veriyor yoksa yardımcı mı oluyor anlamaya çalışmalı, bulduğunuz sonuca uygun bir tavır takınmalısınız.
5- Telefonda konuşmalarında da isim kullanımına özen gösterin.
Telefonda konuştuğunuz esnada arayan kişiye ismini sormaktan çekinmeyin. Gerekiyorsa söz konusu ismi not edin ve konuşma boyunca bu ismi kullanmaya gayret edin. Konuşmalarınızın başında ve sonunda isim kullanmanın özellikle önemli olduğunu unutmayın.
6- E-posta yazışmalarında isimlere yer verin.
E-posta mesajlarında da karşı tarafa ismi ile hitap etmeye özen göstermelisiniz. Bu tutumunuzla, kendileri ile bir hayli kişisel bir bağ kurmaya çalıştığınızı kanıtlamış olursunuz.
7- Zor isimlerin telaffuzuna ilişkin yardım alın.
Birini uzun süredir tanıyor olsanız dahi kendisine “Ben sizin isminizi doğru telaffuz edebiliyor muyum?” sorusunu yöneltmekten çekinmeyin. Böylesi bir tavır söz konusu kişinin sizin için en az ismi kadar önemli olduğunu gösterecektir. Sonrasında ise bu ismi her seferinde doğru telaffuz ettiğinizden emin olmalısınız.
Çok uluslu bir şirkette mi çalışıyorsunuz? O halde farklı bir ülkeden gelmiş ve isminde Türkçenin telaffuzuna uyacak bir takım değişiklikler yapmış insanlarla da karşılaşabilirsiniz. Böylesi bir durumla karşı karşıya kaldığınızda kolaya kaçmak yerine söz konusu kişiye asıl adı ile hitap etmeye gayret etmeniz, en azından kişinin ismini doğru telaffuz etmeyi öğrenebilmek adına çaba harcadığınızı göstermeniz takdire şayan bir tavır olacaktır. Anlamakta gerçekten zorlanıyorsanız söz konusu kişilerden isimlerini hecelemelerini rica edebilirsiniz. Böylelikle bu isimleri çok daha rahat bir biçimde hatırlamanız mümkün olacaktır.
8- İnsanlara yalnızca size söylemiş oldukları isimler ile hitap edin.
İnsanlara kafanıza göre oluşturduğunuz takma isimler ya da isimlerinin kısaltılmış versiyonları ile hitap etmeyin. Hele hele bu konuda rızalarını almadan asla! Ben her daim “Size Ayşegül dememi tercih edersiniz, Ayşe değil, öyle değil mi?” diye sorarak karşımdaki kişinin onayını alma yoluna giderim.
Herhangi bir toplantıya girmeden evvel orada karşılaşabileceğiniz insanlara ilişkin bilgi toplayın. İsimlerine, nasıl göründüklerine dair bir bilgiye veya onlara ilişkin kişisel bir detaya vakıf olduğunuzdan emin olun. Böylesi bir tavırla onlarla kolaylıkla bağ kurabilirsiniz.
İnsanlar insanca bir muamele görmek isterler, onlara yaşayan bir canlı olduklarını ve duvardaki basit bir saatin ötesinde bir değere sahip olduklarını göstermelisiniz. İnsanlar üzerinde iyi bir ilk izlenim bırakmak ve onlarla güçlü ilişkiler kurmak istiyorsanız, onlara isimleri ile hitap etmekle işe başlayabilirsiniz. Unutmayın, herkesin bir ismi vardır-lütfen sağlam ilişkiler kurmak adına insan kimliğinin en önemli unsuru olan isimlerden yararlanmayı deneyin. İnsanlara her daim isimleri ile hitap edin. Böylesi bir tavrın ilişkilerinizde bırakacağı olumlu etkiyi gördüğünüzde gözlerinize inanamayacaksınız.
