Eğer iş görüşmelerinde en sık sorulan soruları ve bu soruların yanıtlarını merak ediyorsanız doğru yerdesiniz…
Bazı iş görüşmelerinde, insan kaynakları müdürü adaylara alışılmadık sorular sorabilirler. Biz de bu sorulardan pek çoğunu derledik ve bu sorulara verebileceğiniz bazı “zeki” cevapları da sizler için hazırladık. Yani bu yazıda hem mülakatı yapan kişi için hem de iş görüşmesine giden aday için oldukça faydalı tüyolar mevcut.
Öyleyse başlayalım.
Aday Olarak Size Sorulabilecek Sorular:
1. Bize kendinizden bahseder misiniz?
Eğer görüşmeyi yapan kişi sizseniz; iş görüşmesine gelen adayın CV’si, portfolyosu, LinkedIn, Facebook sayfası bu kişi hakkında çok şey söyler.
Bir iş görüşmesinin temel amacı adayın pozisyona uygunluğunu görmek, adayın mesleki becerisini incelemek ve adayı tanımaktır. Acaba bu kişi iyi bir takım üyesi olabilir mi? Empati yeteneği nasıldır? Hırslı mıdır? Mükemmeliyetçi midir? Bu tür soruları adaya yöneltebilirsiniz.
Eğer iş görüşmesine aday sıfatıyla katılıyorsanız daha önce çalıştığınız işlerden bahsedin. Bu işlerden neden ayrıldığınızı da belirtebilirsiniz. Hangi okullara gittiğinizi, neden bu mesleği seçtiğinizi anlatabilirsiniz. Üniversiteden sonra bir yıl dünyayı gezdiyseniz bu kararın arkasındaki nedeni aktarabilirsiniz.
Eğer size böyle bir soru gelirse CV’nizde belirttiğiniz hususları anlatın, ancak tüm bunları neden yaptığınızı da belirtin. Yani sadece “ne”yi değil, “neden”i de anlatın.
2. Sizce en zayıf yönünüz nedir?
Her aday bu soruya nasıl yanıt vermesi gerektiğini bilir: Sözde bir zaaf seçin, ancak karşıdaki kişiler bunun bir zaaf değil, avantaj olduğunu hissetsinler.
Örneğin: “En büyük zaafım, işe odaklanarak zamanın nasıl geçtiğini fark edemememdir. Çalışırken bir de bakarım ki ofisteki herkes gitmiş, sadece ben kalmışım. Yaptığım işi sevdiğim için gözüm başka bir şey görmez olur.”
Burada zaaf nedir? Herkesten daha çok çalışabilme kapasitesi… Şahane!
Daha iyi bir yöntem ise gerçekten zayıf bir yönünüzü direkt olarak aktarmaktır. Fakat bu zayıf yönü geliştirmeye yönelik iradeye sahip olduğunuzu da belirtmeniz gerekir. Kimse kusursuz değildir, kendinizi tanıyor ve eksikleri gidermeye çalışıyorsanız karşıdaki insanlar bu durumu anlayışla karşılayacaklardır.
3. Sizce en güçlü yönünüz nedir?
Bu soruya kesin ve net bir cevap verin. Eğer sorun çözümünde ustaysanız örnek vererek açıklama yapın.Zira karşıdaki kişiler sizden bir örnekle açıklamanızı isteyeceklerdir.
4. Kendinizi 5 yıl sonra nerede görüyorsunuz?
Bu soru iki şekilde yanıtlanır. Adaylar genelde tutkulu bir üslupla bu işe talip olduklarını dile getirirler. Ya da tam tersine daha uysal ve sakin bir üslupla bu pozisyona aday olan pek çok yetenekli insanın da bulunduğunu; ancak bu pozisyonu çok istediklerini dile getirirler.
İki farklı yöntem kullanılabilir yani.
Mülakatı yapan insanlar için bu soruya daha iyi bir alternatif de şu olabilir: “Kendi şirketinizi kuracak olsanız nasıl bir iş yapmak istersiniz?”
Bir adayın kurmak istediği iş türü, o kişinin hayalleri ve tutkuları konusunda pek çok şey söyler.
Bu soru hemen her türlü iş görüşmesine uygundur. Zira bir şirketteki tüm çalışanlar girişimcilik ruhuna sahip olmalıdır.
5. Neden sizi işe alalım?
Bu soruya daha iyi bir alternatif şöyle olmalıdır: “Konuşmadığımız ve bilmemizi düşündüğünüz başka bir şey var mı?” ya da “Eğer iş görüşmesinde kendinize soru sorup cevaplamanız istenseydi bize ne anlatırdınız?”
Adaylar iş görüşmelerinde ellerinden gelenin en iyisini yaptıklarını pek düşünmezler. Belki çok farklı ve alışılmadık sorular gelmiştir. Belki mülakatı yapan kişi sadece bir konuya odaklanmıştır. Belki görüşme esnasında heyecanlanılmıştır, vesaire.
İş görüşmesinde görüşmeyi yapan kişi olarak sizin amacınız aday hakkında olabildiğince çok şey öğrenmektir. Bu nedenle bu kişilere yönelik daha mantıklı ve sağlıklı cevap alabileceğiniz sorular sormanız gerekir.
Mutlaka okuyun: “Neden Sizi İşe Alalım?” Sorusuna Verilecek Cevaplar
6. İş ilanını nerede gördünüz?
Arkadaş vasıtasıyla, internette, fuarda vs… Pek çok insan iş ilanını bu tür yerlerde görür. Bunda bir sorun yoktur.
Ancak bir aday, tüm iş başvurularına “tesadüfen” denk geliyorsa o kişi ne istediğini tam bilmiyor denebilir. “İş olsun da ne olursa olsun.” mentalitesi de denebilir buna.
Bu nedenle aday olarak bu soruya spesifik bir yanıt vermeli ve bu pozisyona daha evvel de talip olduğunuzu göstermelisiniz. Örneğin, şirkette çalışan biri ya da şirketin sosyal medya hesapları sayesinde iş ilanından haberdar olduğunuzu söylemeniz yararınıza olur.
İşverenler, sadece çalışan istemezler. İşverenler, kendi şirketlerinde çalışmayı çok isteyen kişileri işe almayı isterler.
7. Neden bu işe talipsiniz?
Bu soru sorulduğunda mevzuya daha derin girebilirsiniz. Şirketin sağladığı ortam ve imkanlardan ziyade bu şirket ile sizin vasıflarınızın ne kadar iyi örtüştüğünü, bu şirkette uzun ve kısa vadeli planlarınızı açıklayın.
Eğer bu pozisyon için en uygun aday olduğunuzu düşünmüyorsanız başka bir işe bakmanız daha hayırlı olur. Hayat, sevmediğiniz bir işte çalışmak için çok kısa.
8. En büyük mesleki başarınız nedir?
Size böyle bir soru sorulduğunda mesleki hayatınızla ilgili bir durumu anlatmanız istenir. Yani insan kaynakları departmanı için başvuruyorsanız bu soruya önceki işinizde çalışanların performansını artırmak için uyguladığınız yöntemleri, şirket içindeki sürtüşmeleri nasıl dindirdiğinizi anlatabilirsiniz.
Bu soruda esas amaç, başvurduğunuz pozisyonda nasıl bir performans gösterebileceğinizi öngörmektir .
9. Çalışma arkadaşlarınız veya müşteriler size en son sinirlendiğinde ne olmuştu?
Bir şirket içinde zaman zaman gerilim meydana gelebilir. Bu insan doğasının gereğidir.
Ancak kriz yönetimi konusunda başarılı bir insan, her türlü stresli ortamla başa çıkmayı iyi bilir. Bu nedenle şahısları suçlamak yerine sorunu ortadan kaldırmaya yönelik bir zihin yapısı her zaman daha çok tercih edilir.
Her şirketin, gerektiğinde sorumluluk üstlenip hatasını kabul edecek çalışanlara ihtiyacı vardır. Bu nedenle iş görüşmesinde sorun çözümüne yönelik bir tecrübenizi anlatmanız çok daha iyi olacaktır.
10. Hayalinizdeki mesleği tanımlar mısınız?
Bu soruya cevap verirken başvurduğunuz pozisyona uygun bir yanıt vermeniz çok mühimdir.
Ancak bu kafadan hayali bir cevap uydurmanız anlamına gelmez. Bunun için başvurduğunuz işi kaparsanız bu işin sizi hayalinizdeki işe nasıl ulaşmanızı sağlayabileceğinden bahsedebilirsiniz.
Yani gelecekte başka bir şirkete geçebileceğinizi ya da kendi şirketini kurmak istediğinizi söylemekten çekinmeyin. Kimse ömür boyu bir şirkette çalışmak mecburiyetinde değildir.
11. Önceki işinizden neden ayrıldınız?
Bu soruya nasıl cevap vermemeniz gerektiğiyle başlayalım. Örneğin eski patronunuzun ne kadar zor bir insan olduğundan bahsetmeyin. Diğer çalışanlarla geçinemediğinizden de bahsetmeyin. Eski şirketlerinizin ve çalışma arkadaşlarınızın arkasından konuşmayın yani. Eğer geçmişteki insanlar hakkında atıp tutarsanız muhtemelen bu şirket hakkında da atıp tutarsınız gibi bir izlenim edebilir iş görüşmesini yapan kişiler.
Bunun yerine başarmak istediğiniz şeylerden, öğrenmek istediğiniz şeylerden, büyümek istediğinizden; bu şirketin kendi başarınıza nasıl fayda sağlayabileceğinden bahsedin.
12. Ne tür bir iş ortamı size daha çok uyar?
Eğer yalnız çalışmayı seviyorsanız bir çağrı merkezinde çalışmak için iş görüşmesine gitmeniz pek de iyi bir durum değildir.
Bu nedenle başvurduğunuz şirketin çalışma biçimini önceden öğrenmeye çalışmanız çok önemlidir. Eğer esnek çalışma saatleri size uymuyorsa, bakmanız gereken çocuklarınız varsa; o halde mesai saatleri belirli bir işe bakmalısınız. Aksi halde hem iş hem özel hayatınız sekteye uğrayabilir.
13. Son 6 ay içinde aldığınız en zor karar neydi?
Bu sorunun amacı, adayın sorun çözme, yargılama, risk alma yeteneklerini ölçmektir.
Bu soruya cevap veremiyor olmaksa sizin hanenize eksi olarak yazılır. Bu soruya verilebilecek iyi bir yanıt sizin mantıklı ve analitik düşünme becerinizi yansıtmalıdır. Ayrıca veriye dayalı ve kişilere yönelik zor bir karar vermiş olmanız da elinizi güçlendirebilir.
Veriye dayalı karar vermek önemlidir, ancak kişilere doğrudan etki eden bir karar vermek de en az o kadar zordur. İyi bir aday, cesur ve yerinde kararlar alabilen adaydır.
14. Liderlik anlayışınız nedir?
Bu oldukça zor bir sorudur. Örneğin bu soruya şöyle cevap verebilirsiniz: “Bu soruyu cevaplamam için karşılaştığım bazı zorlukları aktarmam gerekir.” diyebilir ve daha sonrasında şirket içindeki bir sorunu nasıl çözdüğünüzü, çalışma arkadaşlarınızı nasıl motive ettiğinizi ve krizi nasıl aştığınızı anlatabilirsiniz. Bu tür bir kriz ortamında nasıl davranışlar sergilediğinizi anlatmanız, mülakatı yapan kişilerin gözünde sizin detaylı bir profilinizi canlandıracaktır.
Elbette daha evvel göstermiş olduğunuz başarılardan da bahsedebilirsiniz. Örneğin üniversitede başkanı olduğunu kulüple yaptığınız etkinlikler olabilir. İnsanları nasıl idare ettiğinizi aktarmalısınız kısaca.
15. Biriyle zıt fikirlere sahip olduğunuzda ne yaparsınız?
Kimse her konuda hemfikir olmak zorunda değildir. Anlaşmazlıklar, fikir çatışmaları olağandır. Ancak zıt fikirli bir insanla tartışırken nasıl bir tutum sergilediğinizdir önemli olan.
Bu soruyu cevaplarken tam bir profesyonel olduğunuzu, sorunları çözerken yapıcı bir üsluba sahip olduğunuzu, zaman zaman katılmadığınız düşünceleri de destekleyebildiğinizi gösterin.
Her şirket, çalışanlarının dürüst ve net olmasını ister. Zaman zaman fikir ayrılıkları olsa bile başkalarının düşüncelerini destekleyebilen kişi mesleki anlamda profesyonelliği içselleştirmiştir denebilir.
16. İnsanlar sizi nasıl tanımlar?
Gereksiz bir soru gelebilir, ancak bu sorunun da kendine göre bir yanıtlanma biçimi vardır.
Örneğin şöyle bir cevap vermeniz oldukça iyi olabilir: “Bir şey yapacağım zaman yaparım. Sözümde dururum. İnsanların benden hoşlanıp hoşlanmadıklarını bilmiyorum. Ancak bildiğim tek bir şey var, o da insanların benden hoşlanmasalar bile bana güvenmeleridir.”
17. Sizden ilk 3 ay için neler bekleyebiliriz?
Bu soruyu cevaplamak için şu üç yöntemden istifade edebilirsiniz:
Sıkı çalışarak nasıl bir değer yaratacağınıza karar vereceğinizi, bu zamanı dolu dolu geçirmek istediğinizi söyleyebilirsiniz.
Patrona, çalışanlara, ve müşterilere nasıl daha iyi hizmet edebileceğinizi öğrenmeye çalışacağınızı söyleyebilirsiniz.
Şirket içinde fark yaratacağınızı, şirkete heyecan, heves, odaklanma ve sıkı çalışma sunacağınızı söyleyebilirsiniz.
18. İş dışında neler yaparsınız?
Diğer bir ifadeyle “Hobileriniz nelerdir?”
Pek çok şirket çalışanlarının şirket kültürüne uyumlu olmasını önemser. Bu nedenle hobileriniz, şirkete uyum sağlayıp sağlayamayacağınız konusunda çok şey söyleyebilir.
Burada sırf daha etkili bir izlenim bırakmak için hobi uydurmayın. Gerçekten yapmaktan keyif aldığınız, belli bir ilerleme kaydettiğiniz hobilerinizden, hedeflerinizden bahsedin.
Örneğin şöyle bir yanıt başarılı bir yanıttır: “2 yaşında bir oğlum var. Zamanımın büyük kısmı onla ilgilenmekle geçiyor. Onun dışında sabahları bir saat erken kalkıp Fransızca çalışıyorum.”
19. Son işinizdeki maaşınız ne kadardı?
Bu soruya net ve doğru bir cevap verilmeli. Bazı görüşmelerde maaş pazarlıklarına bu soruyla başlanır.
Şöyle bir yöntem izlemek akıllıca olabilir: “Ben aylık maaşı 3500-4000 liralık işlere yoğunlaşıyorum. Bu pozisyon da o aralıkta değil mi?”
Bu soruyu mülakatı yapan kişi belki cevaplar, belki cevaplamaz. Ancak sonuç olarak çok da önemli değildir, zira size teklif edilen maaşı ya kabul edersiniz ya da etmezsiniz.
(Doğrusu, başvurduğunuz pozisyonun maaşını önceden bilmelisiniz, ancak bu tür üslupla topu diğer tarafa atabilir, her şeye eyvallah diyen uysal bir koyun olmadığınızı gösterebilirsiniz.”)
Mutlaka okuyun: Maaş Pazarlığı Nasıl Yapılır?
20. Bir salyangoz 10 metrelik bir kuyuya düşmüş. Her gün 1 metre yukarı çıkıyor ve geceleyin ise 60 cm geri iniyormuş. Bu salyangozun kuyudan çıkması kaç gün sürer?
Google, Apple gibi şirketlerin iş görüşmelerinde bu tür sorular sormasıyla popüler hale gelen zeka sorularında, karşınızdaki kişiler sizden doğru yanıtı değil, problemi çözmeye çalışırken nasıl bir mantık sürecini takip ettiğinizi merak etmektedirler.
Önemli olan soruya akılcı ve analitik yaklaşabilmektir. Hata yaptığınızda kendinize gülmekten korkmayın. Bazen hata yaptığınızda görüşmeyi yapan insanlar nasıl bir tutum takındığınızı da değerlendiriyor olabilirler.
21. Sormak istediğiniz bir soru var mı?
Size böyle bir soru yöneltilirse akıllı sorular sorun. İyi bir aday olduğunuzu ve işe alınmanız durumunda şirkete sağlayacağınız katkıları gösteren sorular yöneltin.
İş görüşmesinde sıra sizin sormak istediğiniz sorulara geldiğinde karşınızda kim varsa (patron, genel müdür, genel müdür yardımcısı, insan kaynakları müdürü vs.) aşağıdaki sorulardan bazılarını yöneltebilirsiniz.
Aday Olarak Sizin Sorabileceğiniz Sorular:
1. İlk 3 ayda neleri başarmamı istersiniz?
Bu soru sorulmazsa, bizzat siz sorabilirsiniz. Zira iyi bir aday, aylarca oryantasyon süreciyle, şirketi tanımakla, hazırlık süreciyle vakit kaybetmek istemez.
Bir aday, işe başlar başlamaz, fark yaratmak ve katkı sağlamak ister. Bunu da mümkün olduğunca vakit kaybetmeden yapmak ister.
2. Eğer sıralamanız gerekirse şirketteki en iyi çalışanların 3 ortak özelliği nedir?
İyi bir aday iyi bir çalışan olmak ister. Bu nedenle çalışmak istediği şirketin yapısını, bu şirkette çalışan başarılı insanları tanımak ister. Belki şirkette uzun saatler çalışmak daha değerlidir. Belki yaratıcılık daha önemlidir. Belki müşterilerle ilişki şirkette en önem verilen şeydir.
Bu nedenle iyi bir aday, şirkete uyum sağlama konusunda ne durumda olduğunu merak eder ve başarılı çalışanlarının yöntemlerini öğrenmek ister.
3. Bu işte sonuç elde etmek için nasıl bir yol izlemek gerekir?
Bir şirketteki çalışanlar, o şirketin yatırımıdır. Her çalışan aldığı maaş karşılığı şirkete bir değer katmak durumundadır.
Her meslekte bazı etkinlikler diğerlerinden daha çok etki yaratır. İnsan kaynakları departmanının esas görevi, personel temin etmek değil; doğru personelleri bulup temin etmektir. Doğru personel sayesinde şirketin verimi artar, maliyetleri düşer.
İyi bir aday, çalışmak istediği şirkette fark yaratmanın ve şirkete olumlu katkı sağlamanın hangi yöntemlerle gerçekleşeceğini merak eder, zira o da şirketin başarısı için çalışmak ister.
4. Şirketin bu yılki en büyük hedefleri nelerdir ve benim nasıl bir rolüm olacak?
“Bu pozisyon şirket için gerçekten önemli mi?” şeklinde de formüle edilebilir bu soru.
İyi bir aday, başvurduğu pozisyonun bir anlamı olmasını ister, zira insanlar kendilerini işe yarar hissetmek isterler. Bu nedenle iş görüşmesinde bu tür bir soru sorarak farkındalığınızı belli edebilirsiniz.
5. Çalışanların yüzde kaçı yine çalışanlar vasıtasıyla işe girdi?
Bir şirkette çalışan insanlar, eğer işlerinden ve sağlanan imkanlardan memnun olurlarsa; arkadaşlarına ve tanıdıklarına bu şirketi tavsiye ederler. Aynı şey yönetim kurulu için de geçerlidir. Bir CEO, daha önce başka bir şirketten tanıdığı bir finans uzmanını kendi şirketine transfer etmek isteyebilir.
Eğer bir şirketteki çalışanlar, tanıdıklarına bu şirkete katılmaları konusunda ön ayak oluyorlarsa bu şirket kültürü ve şirketin kalitesi hakkında olumlu şeyler söyler.
(Tabii burada adam kayırma, tüm hemşehrilerini şirkete toplama vs. gibi durumlardan bahsetmiyoruz.)
6. X olayı olursa nasıl bir tutum takınırsınız?
Her şirket zaman zaman zorluklar yaşayabilir. Teknoloji değişebilir, yeni bir rakip firma piyasaya girebilir, ekonomik kriz olabilir…
Örneğin bir ayakkabı mağazası için iş görüşmesindesiniz. Ve bu mağazanın 1 kilometre ötesine de büyük bir ayakkabı mağazası açıldı. Rekabetle başa çıkabilmek için nasıl bir strateji izlenebileceğini aday olarak sorabilirsiniz.
İyi bir aday, böyle bir senaryoda sadece ne düşündüğünüzü değil; aynı zamanda olası bir senaryoda nasıl bir plana sahip olduğunuzu merak eder, zira kendisinin böyle bir planın neresinde olabileceğini kestirme ister.
