Her yeni girişim bir iş fikri ile başlar. Fakat birçok fikir, hatta büyük iş fikirleri bile asla bir girişime dönüşmeyebilir.
Girişimcilik sürecinin en eğlenceli parçası “fikir üretme” aşamasıdır. Ancak birçok insan fikir aşamasından daha ileriye gidemiyor. Bu noktada önemli olan, fikir oluşturmanın hayal kurma ya da mucize yaratma ile karıştırılmamasıdır.
İş fikirleri hakkında yanlış bilinenler
* Mucizevidir. – Büyük iş fikirleri mucizevi fikirler değildir. Eğer bunların birtakım mucizeler olduğunu düşünüyorsanız fikir yaratmanız çok mümkün olmayabilir.
* Radikaldir. – Tanınmış markalara bakacak olursanız birçoğunun hâlihazırda var olan fikirlerin geliştirilmiş halleri olduğunu anlarsınız. Çünkü, radikal fikirler yalnızca pazarlamacıların terminolojisindedir. Radikal olmaya çalışmak yerine, rakiplerinizden farklı olun yeter. Fikirler üzerinde küçük geliştirmeler yapmaya çalışın.
* Pazardaki ilk fikir olmalıdır. – İş fikrinizin işe yarar bir fikir olması için pazardaki ilk fikir olması gerekmiyor. Önemli olan çoktan düşünülmüş bir fikri geliştirip geliştiremeyeceğiniz.
* Bir ilham anında yaratılır. – Başarılı girişimciler, bir fikirle gelmeden önce her zaman birçok fikri değerlendirmiş olurlar.
* Sadece tek bir fikriniz olmalı. – Başarılı girişimcilere soracak olursanız size birçok iş fikrine sahip olduklarını söyleyeceklerdir. İş fikri yaratmak, üzerinde çalışabileceğiniz bir yetenek ve bu yetenek sayesinde birçok fikir geliştirebilirsiniz.
* Fikir yaratmak için mutlaka iyi bir yönetme yetkinliğine sahip olmalısınız. – Harika fikirlerin üzerine kurulmuş birçok girişim hala başarısız olmaya devam ediyor. Oysa, iş fikirleri tek başına masrafsızdır. Bir fikre sahip olmak kendi başına önemliyken yönetme yetkinliği bu fikri girişime dönüştürmek için gereklidir.
* Fikirlerinizi gizli tutun. – Acemi girişimciler fikirlerini kendilerine saklamaya bayılırlar. Herkesin bir bilgi gizliliği anlaşması imzalamasını beklerler. Oysa, asıl değer fikrin kendisinde değil, bu fikirle yaratabileceğiniz şeylerde, onu hayata geçirme gücünüzde saklıdır.
İş fikirleri ile ilgili bilmeniz gereken 5 şey
* Radikal hamleleri değil, gelişimin kendisini önemseyin. – Birçok iş fikri temelde radikal bir fikir değildir. Pazara bir bakın. Tanınmış bir ürünün üzerinde geliştirmeler yapabiliyor musunuz, asıl önemli olan bu. Bir düşünün, Starbucks’ın yaptığı şey kahveyi yeniden keşfetmek değildi, sadece kahve tüketme deneyimini geliştirdiler. Benzer olarak arama motorunu icat eden Google değildi, Google yaptığı şey mevcut arama motoru teknolojisinin üzerinde daha tutarlı arama sonuçları yaratabilmek için geliştirmeler yapmaktı.
* Bekleyen bir ihtiyacı karşılayın. – Ürününüz ile var olan ürünler ya da ürün gruplarının arasındaki müşteri ihtiyaçlarının giderilemediği boşlukları doldurmaya çalışın.
* Tavsiye isteyin. – Deneyimli girişimcilerle temas kurun ve fikirlerinizi onlarla paylaşın. Onlardan geribildirim alın. Tavsiyelerini öğrenin. Muhtemelen, size daha önce üzerine düşünmediğiniz birçok soru yönelteceklerdir.
* Objektif olun. – İş fikrinize aşık olmayın. “Harika bir iş fikrine” sahip olduğunuzu düşündüğünüzü biliyorum fakat bunu kişisel bir mesele haline getirmeyin. Şöyle düşünün, başka biri sizin düşündüğünüz fikri düşünmüş olsaydı ona hangi soruları sorardınız?
* Her zaman başka iş fikirleri de vardır. – İş fikrinizin başarısızlığa uğramasının altında birçok neden yatabilir. Telaşlanmayın. Doğru adımları attıysanız başka uygulanabilir fikirleri de mutlaka yaratabilirsiniz.
İş fikrinizi nasıl üretirsiniz?
Yeteneklerinizi sıralayın. Bir alanda yetenekli olmak için o işin uzmanı olmanız şart değil. Sizin de uzman biri kadar değer yaratabileceğiniz eşsiz yetenekleriniz olabilir. Kendi yetenek listenizi oluştururken aşağıdaki adımları takip edin.
- Karşılığında para almasanız bile yapmaktan zevk duyacağınız iş ne olurdu?
- Hem işteyken hem de boş zamanınızda yapmayı sevdiğiniz şey nedir?
- Neyi yapabiliyor olmayı isterdiniz?
- Hangi işleri sevmiyorsunuz? Sevmeme nedenleriniz neler?
- Hakkında bir şeyler öğrenmekten mutluluk duyacağınız konular neler?
- İnsanların sizden tavsiye istediği konular var mı?
Girişiminizde size yardımcı olabilecek bazı önemli yetenekler ise şunlardır:
* Planlama – İşe yüzlerce sayfalık bir iş planı oluşturarak başlamanıza gerek yok. Fakat, plan yapmaya istekli ve yetenekli biri olmalısınız.
* Finans bilgisi – Girişimcilikle ilgili birazcık da olsa bir şeyler biliyor olmalısınız. Eğer nakit akışı yönetimi konusunda hiçbir fikriniz yoksa, hızlıca bir fikir edinin.
* Teknoloji –Teknoloji kurdu olmanıza gerek yok ama birtakım temel bilgisayar, yazılım ve sosyal medya yetenekleriniz olmadan da iş yapmanız mümkün değil.
* Pazarlama – Markanız hakkında tanınırlık yaratmak girişiminizin başarıya ulaşmasında karlı bir gerekliliktir.
* Satış – Bir satışçının sahip olduğu yeteneklere sahip olmasanız bile başarılı bir girişim yaratma yolunda satış yetenekleri geliştirmek işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.
* Yönetme yeteneği – Girişiminizde tek başınıza olsanız bile yönetme yeteneğine ihtiyacınız olacaktır. Çünkü, zamanı, parayı, tedarikçilerinizi, freelance çalışanları ve girişimizin hayatta kalabilmesi için gerekli olan diğer her şeyi yönetmek durumundasınız.
* İletişim – Girişiminiz için iletişim hem içeride hem de dışarıda, müşterileriniz ve iş birliğine gittiğiniz kişiler ile kurduğunuz ilişkilerde oldukça önemli bir role sahip.
* Müzakere gücü – Eğer iyi bir müzakereciyseniz bu yeteneğinizi rekabet avantajı olarak kullanabilirsiniz. Örneğin, rakiplerinize kıyasla daha düşük bir ofis kirası için müzakere edebilirsiniz. Böylelikle girişiminizi daha karlı şekilde işletme şansına erişebilirsiniz.
Uzman olmanız gerekmese bile uzman birinin yetkinliklerine sahip olmak için istek duyuyor olmanız gerek.
Fikir geliştirebiliyor musunuz?
Özel ya da profesyonel yaşantınızda sizi rahatsız eden bir şeyler var mı? Hayal kırıklığına uğradığınız ürün ya da hizmetler hangileri? Bu sorular size yeni fikirlerin anahtarını sunabilir.
İşte size bu konu ile ilgili bazı pratik örnekler:
* Kullandığınız mükemmel sayılamayacak bir ürünü düşünün. Bunu daha iyi bir ürün haline getirebilir misiniz?
* Yaşadığınız yerde ihtiyaç duyulan fakat henüz hiçbir şirket ya da kurum tarafından sağlanmamış olan ürün ya da hizmetler bulunuyor mu?
* Kendiniz için para vererek alabileceğinizi düşündüğünüz fakat kimse tarafından satılmayan bir ürün ya da hizmeti aradığınız oldu mu?
* Arkadaşlarınız, aile üyeleri ya da iş arkadaşlarınız hangi ürünlerden şikâyet ediyor? Bu ürünle ilgili şikâyetleri siz giderebilir miydiniz?
Çevrenizdekileri dinliyor musunuz?
İnsanların söylediklerini gerçekten dinliyor musunuz? Öyleyse, geliştirilmeye müsait ürün ya da hizmetlerin bir listesini yapabiliyor olmanız gerek. Çevrenizdeki şeyler hakkında kendi farkındalığınızı yaratın. İnsanların onları nelerin hayal kırıklığına uğrattığına ilişkin anlattıklarına kulak verin.
Fikriniz üzerinde çalışmaktan zevk alıyor musunuz?
Kendinize karşı dürüst olun. Harika bir iş fikrine sahip olmanız her zaman bu fikrin sizin için uygun olduğu anlamına gelmeyebilir. Örneğin, mükemmel bir yazılım geliştirme uzmanı olabilirsiniz ama tüm gün bilgisayar ekranına bakarak oturmak yerine sık sık insanlarla buluşmak ilginizi daha fazla çekebilir.
Kendi işinize sahip olmanın en önemli tarafı sevdiğiniz şeyi yapmaktır. Bir girişimci, ancak bu şekilde pek çok girişimcinin arzuladığı özgürlük hissine ulaşabilir. Siz de yapmaktan tam anlamıyla zevk alacağınızı bildiğiniz bir iş fikri seçin.
Fikriniz etik kurallara uygun mu?
Geceleri yatağınızda rahat uyumak istemeniz son derece normal. Etik olmayan bir iş fikrine sahipseniz bu fikir her ne kadar yasal sınırları ihlal etmiyor olsa da onu hayata geçirmekten vazgeçmelisiniz. Fikrinizle gurur duymuyorsanız onu terk etmeniz en hayırlı şey olacaktır.
Bu fikre pazarda gerçekten ihtiyaç var mı?
Bunu öğrenmenin tek yolu sormaktan geçiyor. Başarısızlığa uğrayan birçok girişimci aynı zamanda çok fazla varsayımda da bulunur. Oysa ki, bir girişimci olarak her şeyi varsaymak zorunda değilsiniz, çünkü gerekli cevapları müşterilerinizden edinebilirsiniz. Ürününüzü kullanabileceğini düşündüğünüz müşterilerle konuşun. Onlara ürünü kullanıp kullanmayacaklarını sorun, kullanacaklarını söylüyorlarsa nedenlerini öğrenin. Eğer ürününüzü sevmedilerse ya da anlamakta zorluk yaşıyorlarsa bu durum fikriniz üzerinde yapmanız gereken bir değişikliğin işareti olabilir.
İş fikriniz üzerinden para kazanan başka girişimler bulunuyor mu?
Girişimci olmak isteyen kişilerin içine düştüğü en büyük hatalardan biri de iş fikirlerinin karlılığı konusunda yeterli bir değerlendirme yapmamaları. Bir problemin çözümüne yönelik eşsiz bir fikre sahip olduğunuzu düşünebilirsiniz ama eğer insanlar bu çözümü satın almaya yanaşmıyorsa fikriniz herhangi bir değer yaratamayacaktır. Bu nedenle, pazarda benzer ürünler sunan aktörlerin olup olmadığını öğrenin. Eğer sizin ürün fikrinize benzer herhangi bir ürün bulunmuyorsa pazarın iş fikrinize ne şekilde yanıt vereceğini test edin. Çünkü, ürününüzün sadece arkadaşlarınız tarafından seviliyor olması yeterli olmayacaktır.
Bu noktada, sorulması gereken “İnsanlar fikrinizi satın almak istiyor mu?” sorusudur. Bu soruya yanıt bulmanın en iyi yolu ise “ön satış” yapmaktan geçiyor.
Satış yapmaya çalışmaktan korkmayın. Başarısız birçok girişimci genelde satış işini yapılacaklar listesinde en sona bırakıyor. Bu son derece tehlikeli bir davranış. Erken satış yapmalısınız çünkü insanların size ürününüzü sevdiğini söylemesi yeterli değil. Ürününüzden para kazanıp kazanmadığınızı da görmeniz gerekiyor.
İşte ürünlerinizi en etkili şekilde ön satışa çıkarmanın yolları:
* Hedef müşteri kitlenizle iletişime geçin. Ürünlerinizi satın alacak olan müşterilerle konuşun.
* Birer potansiyel müşteri olarak ürününüzü satın almaya ne kadar istekli olduklarını anlamaya çalışın.
* Potansiyel müşterilerinize sınırlı sayıda insana ürününüzü erken satın alma olanağı sunduğunuzu söyleyin. Ürününüze herkesten önce ulaşıyor olma fikri ürünü denemek üzere sabırsızlık duyan insanlar için heyecan verici olabilir.
* Ürünü erken satın almak isteyen insanlara indirim uygulayın. Örneğin, erken alım için istekli olanlara %30-50 oranında indirim fırsatı sunabilirsiniz.
* Ürününüzün değerli olduğuna ilişkin sosyal algı yaratmaya çalışın. Diğer insanların ürününüz hakkında paylaştığı olumlu görüşleri diğer müşterilerinize aktarın.
Rakipleriniz karşısında avantaj sağlayabiliyor musunuz?
Rakipleriniz karşısında rekabet avantajı sağlayabilmenin tek yolu onları çok iyi tanımaktır. Rekabet edeceğiniz şirketler hakkında kapsamlı bir araştırma yapın. Faaliyetlerinden dersler çıkarın. Bu şirketlerin nasıl işlediğini anlayın. Onları diğerlerinden farklılaştıran özellikleri keşfedin.
Rakipleriniz hakkında yaptığınız araştırma sayesinde çok önemli bilgiler edinebilirsiniz.
* Rakip şirketlerin sayısı nedir? – Her sektörde rekabet vardır. İş fikrinize karar vermeden önce, faaliyet göstereceğiniz alanda kaç tane rakiple karşılacağınızı bilmeniz gerekiyor.
* Bu şirketlerin ölçekleri neler? – Eğer çok fazla büyük ölçekli rakibiniz varsa bu durum rekabet etmeyi zorlaştırabilir. Büyük şirketler sizi saf dışı bırakabilir ve sizin yapabileceğinizden daha uzun bir süre zararına faaliyet göstermeyi göze alabilirler. Peki bu, büyük şirketlerle rekabet edemeyeceğiniz anlamına mı geliyor? Tabii ki hayır. Fakat, bu durumu göz ardı da edemezsiniz.
Mutlaka okuyun: Küçük işletmelerin dev şirketlerle rekabet etme yolları
* Müşterileri bu şirketler hakkında ne düşünüyor? – Rakiplerinizin müşterilerini araştırın. Bunun için müşteri yorumlarını okuyabilir, sosyal medya üzerinden müşteri reaksiyonlarını takip edebilir ya da forum sitelerini ziyaret edebilirsiniz. Bu kişilerin şikâyetleri kadar, rakipleriniz hakkında paylaştıkları olumlu görüşleri de bilmeniz gerekiyor.
* Reklam faaliyetleri için hangi mecraları kullanıyorlar? – Rakiplerinizin reklam faaliyetlerini hangi mecralarda gerçekleştirdiği konusunda bilgi sahibi olun.
* Rakiplerinizin kendi blog sayfalarında hakkında yazdıkları konular neler? – Bloglarına üye olun ve burada yayınladıkları yazıları düzenli olarak okuyun.
* Elektronik postayı pazarlama aracı olarak nasıl kullanıyorlar? – Mail gruplarına dahil olun ve pazarlama faaliyetlerini mail ile nasıl yürüttüklerini anlamaya çalışın.
* Sosyal medya üzerinde ne şekilde faaliyet gösteriyorlar? – Facebook sayfalarını beğenin, Twitter hesaplarını takip edin ve buralarda hangi konularda paylaşım yaptıklarını öğrenin.
* Websiteleri nasıl tasarlanmış? – Websitelerini kontrol edin, işinize yarayabilecek birtakım önemli bilgiler öğrenebilirsiniz.
Mutlaka okuyun: Sektörünüzde Rekabet Üstünlüğü Sağlamanın Yolları
Konfor alanınızın dışına çıkın.
Alışık olmadığınız yerleri ziyaret edin. Normalde okumadığınız konular hakkında yazılmış yazıları okuyun. Beyninizi alışkanlıklarının dışına çıkarmaya çalışın. Eve giderken alternatif bir güzergâh kullanın. Tatile çıkın. Farklı ilgi alanları bulunan insanlarla tanışmak için çeşitli etkinliklere katılın. Farklı görüşleri olan insanlarla konuşmak için uygun ortamlar yaratmaya çalışın.
Fikriniz ile ilgili risk taşıyan faktörler neler?
Fikriniz için yatırımcıya mı ihtiyaç duyuyorsunuz? Başka insanların parası ile kendi işinizi kurma fikri kulağa yapılması kolay bir şeymiş gibi geliyor olabilir ama bu durum katlanmanız gereken çok ağır baskılar yaratabilir. İş fikrinizi hayata geçirmeniz ne kadar zaman alacak? Paranız tükenirse ne olur? Hayalinizden vazgeçmek zorunda mı kalacaksınız? Ailenize ne olacak? Her girişim kendi içerisinde sayısız riski de beraberinde getiriyor. Yapmanız gereken şey ise bu riskleri olabildiğince minimize etmektir.
Mutlaka okuyun: Düşük Riskle İş Kurmanın 6 Yolu
Bu fikri hayata geçirmek size yeterince gerçekçi geliyor mu?
Yeteneklerinizi gözden geçirin. İş fikrinizi gerçeğe dönüştürmenizi sağlayacak yeteneklere sahip misiniz? Eğer gerekli yeteneklere sahip değilseniz bunları sonradan edinebilmeniz mümkün mü? Değilse bu yeteneklere sahip kişilerle işbirliğine gidebilir misiniz? İşinizi kurarken gerekli yerlerde dışarıdan destek alabilir misiniz?
Uzmanlar fikriniz ile ilgili ne düşünüyor?
İş fikrinizin ilişkili olduğu faaliyet alanında uzman olan kişilerle konuşun. Bu alanda uzmanlaşmış biriyle konuşana kadar, öyle olmasa bile bir problem için en uygun çözümü yarattığınızı düşünebilirsiniz. Elbette uzmanların her şeyi bilmesi mümkün değil, ama onların fikirlerini almaya yanaşmamak da akılsızca bir davranış olur.
Mutlaka okuyun: Doğru Akıl Hocasını Bulmak İsteyenlere
İş fikriniz bir trend ile ilişkili mi?
Trendler gelip geçici olduğu için çoğunlukla tehlikelidir. Örneğin, glüten içermeyen yiyecekler bugünlerde moda bir konu. Buradaki anahtar ifade “bugünlerde” kelimesi. Peki ya, yeni bir trend iş fikrinizin yerini alırsa? Pazarda glüten içermeyen yiyecekler ile ilgili başka birçok fırsatın da bulunduğunu düşünerek içinizi rahatlatmaya çalışmak anlamsız. Çünkü unutmayın ki, iş fikriniz gelişen trendlere ayak uydurabilir nitelikte olmalı.
Oksijen barlar, bir zamanlar tüm dünyada çok popüler oldu ancak şu an yerinde yeller esiyor.
Fikriniz ölçeklenebilir mi?
En başarılı girişimler aynı zamanda başarılı şekilde ölçeklenebilen girişimlerdir de. Henüz buna hazır olmasanız bile, en başından beri iş fikrinizin sistemli bir girişim yapısına dönüşüp dönüşemeyeceğini değerlendirmeye çalışın. İş süreçlerinizdeki darboğazları ne şekilde elimine edebileceğinizi düşünün. Eğer işinizi hem para hem de zaman yönünden etkili bir şekilde ölçeklendirebiliyorsanız başarılı olmanız kaçınılmazdır.
İş fikrinize bağlı kalabilecek misiniz?
Birinci, ikinci, üçüncü hatta on beşinci fikriniz bile doğru fikir olmayabilir. Bu noktada, başarılı bir girişimcinin en önemli özelliği gerekli yerlerde iş fikri üzerinde değişiklik yapabilme yeteneğidir. Fikrinizin “doğru iş fikri” olmaması sizin için vazgeçmek anlamına gelmemeli. Şu şekilde düşünmeye çalışın: Size başarı getirecek iş fikrine ulaşmak için geride birçok fikri bırakmanız gerekebilir.
Kendinize zaman verin.
Fikirler, birden beliren ilham anlarının değil, sistemli şekilde yürütülen düşünme sürecinin birer sonucudur. Acele etmeye gerek yok çünkü fikir üretmek zaman alan bir uğraştır.
İş fikrinizi karlı bir girişime dönüştürebilir misiniz?
Para kazanmak önemli, karlı bir iş yürütmek ise bütünüyle farklı bir konu. İş fikrinizin karlı bir girişime dönüştürebileceğinizi kanıtlayamazsanız bu durum, başarısızlığa uğrayacağınıza ilişkin önemli bir işarettir, özellikle de yatırımcıların iş fikrinizle ilgilenmesini istiyorsanız.
Yapmanız gereken şey, ürününüzün üretim, pazarlama ve satış maliyetine ilişkin gerçekçi bir resim ortaya koymak. İş fikriniz karlı bir girişime dönüşmüyorsa başka bir fikirle yolunuza devam etmeli ya da mevcut fikri daha karlı bir hale getirmelisiniz.
Sonuç olarak
- Pazarda çözülmeyi bekleyen bir probleme çözüm üretebiliyor musunuz?
- İnsanlar iş fikrinizi satın almak için istek duyuyor mu?
- İş fikrinizi karlı bir girişime dönüştürebiliyor musunuz?
- Rakipleriniz karşısında farklılaşabiliyor musunuz?
- İş fikriniz başkaları tarafından kolaylıkla taklit edilebilir mi?
- Girişiminiz ölçeklenebilir mi?
- İş fikrinizi girişime dönüştürebilmek için gerekli yetkinliklere sahip misiniz?
- Stratejik ortaklıklar kurmak için gerekli fırsatları yaratabiliyor musunuz?
Elinizdekileri tekrar değerlendirin. Yukarıda sözü edilenleri yeniden değerlendirdiğiniz de, en azından bir kısmı için kendinizi hazır hissediyor olmanız gerek. Öyleyse artık, iş fikrinizi girişime dönüştürmek için harekete geçme vakti.
