Zaman zaman franchise koçu olarak girişimci olmak için doğmuş insanlarla tanışıyorum. Harika yetenekleri var, saygı görüyorlar ve maaşlı çalışan zihniyetinden çıkmayı gerçekten çok arzuluyorlar.
Ancak koçluk sürecinin sonunda bazıları maaşlı olarak çalıştıkları işlerine geri dönmeye karar veriyor. İş sahibi biri için bu oldukça anlaşılması zor bir durum. Bir insan neden maddi olarak özgürlüğe kavuşmayı arzulamasına rağmen neden bir fırsat doğduğunda maaşlı işine geri dönmek isteyebilir ki?
Aklımda tek bir neden var: Maaşlı iş, uyuşturucuya benzer. Biraz abartı gibi oldu, ancak söyleyeceklerime kulak verin. Madde bağımlısı olmak nasıl bir şeydir? Uyuşturucu bağımlılığı ile ilgili okuduğum bir makalede maaşlı iş ve uyuşturucu bağımlılığı arasındaki benzerliği görünce çok şaşırmıştım:
1. Keyif verici maddeyi her kullandığınızda geçici tatmin duygusu yaşarsınız.
Bu maaş almak için de geçerli. Bilimsel araştırmalara göre beyninizin “ödül merkezi” keyif verici madde ve para ile uyarılıyor. Yani maaşınızın yattığı gün, madde kullanmış gibi bir tatmin yaşıyorsunuz.
2. Düzenli aralıklarla madde almak ödül merkezinizi besler
Bir sonraki uyuşturucu seansının ne zaman olacağını bilmemek sinirleri bozar. Aynısı maaş için de geçerli. İşinize son verildiğinde ya da bir başka sebeple işsiz kaldığınızda, bir sonraki ödemenin ne zaman olacağı ile alakalı olarak yoğun kaygı ve belirsizlik hissi yaşarsınız.
Bu nedenle insanlar işlerini bırakmaktan çekiniyorlar. Düzenli maaşı kaybetme korkusu özgür kalmak arzusunu gölgeliyor.
3. Hayatınızı uyuşturucu üzerine kurarsınız.
Bağımlılar, bu bağımlılığın hayatlarını kontrol etmesine izin verir. Bazı zamanlar uyuşturucu aileden daha ön plana geçer. Tanıdık geliyor mu?
Hayatınızı kontrol altına alan başka bir şey düşünebiliyor musunuz? Bu çoğu insan için iştir. Maaşlı iş, hayatta her şeyden daha ön plandadır. Aileyle geçirilen zaman bile buna dahildir.
4. Uyuşturucu birden kesilirse yoksunluk hissedersiniz.
Fiziksel ve zihinsel olarak özlem içine girersiniz. Onsuz yaşayamayacağınızı düşünür ve depresif hissedersiniz. Aynı durum maaşı kesilen bir insan için de geçerlidir.
Belki uyuşturucu yoksunluğundaki gibi mide bulanması, baş dönmesi gibi fiziksel olarak hasta olmazsınız. Ancak biçare ve sinirli hissedersiniz, zira artık geçim kaynağınız ortadan kalkmıştır. Maaşınızı geri istersiniz, tıpkı uyuşturucu bağımlılarının arzulaması gibi.
5. Uyuşturucu bağımlısı olarak para biriktirmek zordur.
Bağımlı olduğunuzda belirli masraflarınız olur. Uyuşturucunun merkezde olduğu bir hayatın ne kadar maliyetli olduğunu bilirsiniz. Kazandığınız tüm parayı harcarsınız. Bu maaşlı bir çalışanı andırmıyor mu?
Maaş sayesinde haftalık, aylık veya yıllık bir bütçeniz vardır. Bu bütçeyi denkleştirebilmek için o kadar çok zaman ve efor harcarsınız ki birikim yapmak pek olanaklı olmaz.
6. Uyuşturucusuz kalırsanız krize girersiniz.
Bağımlılık sizde paniğe ve bir sonraki uyuşturucu seansına kadar çaresizliğe neden olabilir. Bazen çabuk gelir bu seans, bazen de çok uzar. Biri size uyuşturucu önerdiğinde beyninizdeki ödül merkezi bağırarak evet demenize neden olur.
Aynısı iş teklifi için de geçerlidir. Uzun süre işsiz kalmışsanız, gelen ilk iş teklifine evet dersiniz. Kabul etmek zorunda hissedersiniz zira işin ucunda, ay sonunda banka hesabınıza yatacak olan maaş söz konusudur.
7. Uyuşturucu bağımlısı olarak alışkanlığınız hayatınızı kontrol eder.
Uyuşturucu kullanmamanız gerektiğini bilirsiniz, ancak bir sefer başladığınızda kendinizi kontrol edemezsiniz. Keza maaşlı çalışan biri de işinden ayrılıp kendi işini kurmak ister, ancak düzenli maaşın verdiği güvence onu bu hayalinden caydırır.
İşte bu nedenle emekli olan pek çok kişi, emekliliğin tadını çıkarmak yerine “keşke”lerle boğuşmak durumunda kalır.
Yıllar boyu maaşlı işinden ayrılıp kendi kaderini kendisi çizen çok kişi tanıdım. Kimi başardı, kimiyse başarılı olamadı.
Unutmayın, tedavinin ilk adımı problemi kabullenmekle başlar. Kendi işinizi kurmak konusunda ciddiyseniz şu sözler işinize yarayacaktır.
Her sabah güne şu mantra ile başlayın: “Ben bir maaş bağımlısıyım.”
Bu şekilde durumu kavrayıp güç kazanarak bir gün bu bağımlılıktan kurtulabilirsiniz.
