Her iş sahibinin yüzleşmesi gereken acı bir gerçek vardır. En iyi zamanlarda bile küçük çaplı işlerin ezici çoğunluğu başarısız olur. Bu yazıda başarılı olmakla kalmayıp koca iş imparatorlukları kurmuş dünyanın en başarılı girişimcilerine yakından bakacağız.
John D. Rockefeller
John D. Rockefeller birçok kritere göre tarihin en zengin insanıydı. Servetini yatay ve dikey bütünleşmelerle taştan çıkararak kazanan Rockefeller, şirketi Standard Oil’i “monopol” terimiyle eşanlamlı hale getirdi adeta. Ayrıca yakıt fiyatlarını günlük tüketici için ciddi anlamda düşürdü. Devlet, şirketin lehine Standard Oil ile olan ilişkisini 1911’de kesti. Rockefeller, Exxon gibi şirketlerde hala etkili durumda. Aynı durum, devletle ilişiklerinin kesilmesi karşılık aldıkları altyapı ve Ar-Ge şirketi olan Conoco için de geçerli. Rockefeller 1897’de emekli olduktan sonra hayatının geri kalan bölümünü hayırseverliğe adadı. (Ölümünün üzerinden 80 yıl geçmesine rağmen John D. Rockefeller, Wall Street’in en önemli isimlerinden biri olmaya devam ediyor.)
Thomas Edison
Edison’un parlak bir zihninin olduğuna şüphe yok. Ancak onun zekasını en net biçimde gösteren şey onun mucit kimliği değil, girişimci kimliğidir. Edison, yenilikçiliği bugün bilinen adıyla Ar&Ge’ye çevirmiş kişidir. Edison başarısızlığa uğramadan önce kendi hizmetlerini diğer şirketlere satarak ABD’nin en büyük elektrik altyapısının üretimini sağlamıştır. Bugün Edison Electric, Con Edison gibi birçok şirket varlığını General Electric’in kurucusu olan Edison’a borçludur. Edison’un ortaklık kurduğu şirket sayısından daha fazla patenti olsa da bu şirketler onun mirasını geleceğe taşımaktadırlar.
Henry Ford
Henry Ford otomobili icat eden kişi değildi. Motorlu taşıtlar üzerinde çalışan bir gruba dahildi. Ayrıca gruptaki en parlak kişi olmadığı da söylenmektedir. Ancak onun rakipleri, arabaları sadece zenginlerin sahip olabileceği bir lüks olarak yüksek fiyattan satıyordu. Ford, zengin fakir tüm Amerika’yı otomobil sahibi yaptı ve çok düşük maliyetlerle seri üretim gerçekleştirdi. Ford T modeli, birçok Amerikalının -arabanın siyah olmasını kabul ettikleri sürece- sahip olduğu ilk araçtır. Ford’un ilerlemeci çalışma politikaları ve her aracın bir öncekinden daha iyi, daha hızlı ve daha ucuz olmasına dair yüksek motivasyonu insanların araba almayı düşündükleri zaman ilk olarak Ford’a yönelmelerini sağladı.
Sam Walton
Sam Walton kimsenin istemediği bir pazarı aldı ve sonrası perakende sektöründe kimsenin denemediği bir dağıtım sistemi oluşturdu. Birkaç Walmart şubesinin arasına depolar inşa ederek nakliye ve dağıtım işlerini daha hızlı bir hale getirdi. Modern envanter kontrol sistemiyle Walton maliyetleri rakiplerinden daha düşük seviyelere indirdi. Tasarruflarını kar olarak görmek yerine, bunları müşterilerine yansıttı. Walton, sürekli düşük fiyatlar sunarak bir şubesinin olduğu yerde daha çok işyerinin açılmasını sağladı. Sonuç olarak Walton, kar marjını büyük rakipleriyle eşitlemek için Wal-Mart’ı büyük şehirlerde de faaliyete soktu ve Arkansas kökenli bu perakende devi bir daha arkasına bakmadı.
Walt Disney
1920’ler, büyük bir kültürel hareketin önderi konumundaki Walt Disney’in sahneye çıktığı yıllardı. Bir reklam şirketinde yetenekli bir animasyoncu olan Disney, stüdyonun garajında kendi kısa animasyonlarını yapmaya başladı. Ofisine sızan bir fareden esinlenerek 1928 yılında “Steamboat Willie”yi yaptı.
Mickey Mouse’un ticari başarısı Disney’e animasyoncu, müzisyen ve sanatçılardan oluşan bir çizgi film şirketi açma fırsatı verdi. Disney o fareyi birçok lunaparkta ve uzun metrajlı animasyonlarda kullandı. Bu sayede ciddi bir kazanç elde etti. Ölümünden sonra Disney şirketinin büyümesi devam etti. Disney şu anda dünyanın en büyük medya şirketi konumunda.
Bill Gates
İnsanlar Bill Gates’i genelde “zengin, zeki, rekabetçi” diye tanımlarlar. Bu üç özellikten en öne çıkan ise Gates’in rekabetçi ruhudur. Servetini ve başarısını bu rekabetçiliği nedeniyle elde etmiştir. İşletim sistemleri ve internet tarayıcıları savaşını kazanmakla kalmadı, aynı zamanda başarılarından elde ettiği geliri gelecekteki savaşlar ve girişimler için biriktirdi. Örneğin, bu büyük satranç oyunu sayesinde Xbox üretildi. Esasında Microsoft’un parası ve Gates’in bu parayı harcamaktaki isteksizliği, şirketi kötü zamanlarda zora sokan ve iyi zamanlarda da büyümeyi finanse eden ana faktörlerden biri.
Steve Jobs
Listeki diğer kişilerden farklı olarak Steve Jobs’un en büyük başarısını henüz yazılmamış olabilir. Jobs’un kurucu ortağı olduğu Apple, piyasadaki Microsoft egemenliğini sarsabilen birkaç teknoloji şirketinden biri oldu. Gates’in metodolojik büyüme anlayışına zıt şekilde Jobs’un Apple’da yaratıcılık rüzgarları estirdi. Jobs, Apple’a geri döndüğünde şirket sadece bilgisayar üretiyordu. Şimdiyse iPad, iPhone gibi ürünler sayesinde Apple, bir zamanlar bileği bükülmez olarak görülen Microsoft’u geçti. 2010 yılında Apple, Microsoft’un piyasa değerini geçti. Bu da Apple’ın daha da parlak günler göreceği anlamına geliyor.
