Ben ilk hisse senedini satın aldığımda sadece 18 yaşındaydım. Şu an 33 yaşındayım hisse portföyümün büyüklüğü 22 milyonu aşmış durumda ve hala yaptığım her yatırımda yeni dersler çıkarmaya devam ediyorum.
İşte sizlere tıpkı benim gibi sıfırdan başlayıp borsayı nasıl öğrenebileceğinize ve hayatınızı değiştireceğinize dair tavsiyeler:
Borsa Nedir?
Borsadaki şirketleri birer pasta olarak düşünürsek hisse senetleri de küçük pasta dilimleridir, diyebiliriz. Borsa bu pasta dilimlerini yani hisse senetlerini alıp satmak isteyenleri buluşturan platformdur.
Borsa sayesinde dilediğiniz şirketin hissesini sadece birkaç tıkla satın alabilir ya da satabilirsiniz.. Ancak bu kolaylık borsanın sanal bir oyun olarak görülmesine sebep olmaktadır. Borsa asla oyun değildir. Hisse almak bir şirkete ortak olmak; onun geleceğine yatırım yapmak demektir.
Borsayı Öğrenmek İçin Ne Yapmalıyım?
1. Öncelikle bu 2 özelliğe sahip olun.
Gerçekten başarılı bir borsa yatırımcısı olmak istiyorsanız her şeyden önce 2 şeye sahip olmanız gerekiyor: Güçlü bir merak ve sınırsız öğrenme isteği.
Bunlara sahip değilseniz ne yaparsanız yapın borsayı öğrenmek mümkün olmayacak ve kaybettiğiniz zaman ve para sonrasında kendinizi bir daha borsaya bulaşmamak adına kendinize söz veriyor halde bulacaksınız.
Peki bu 2 şeye sahip olmak için ne yapabilirsiniz?
Borsanın hayatınızı nasıl değiştirebileceğini, finansal özgürlüğünüzü nasıl sağlayacağını hayal edin. Para için çalışmak zorunda olmadığınızda neler yapacağınızı gözünüzde canlandırın.
Daha mutlu ve yaşanılır bir hayat herkesin hakkı. Kimi dilediğince gezmek, kimi sadece kafasını dinlemek, kimi ise sevdikleriyle doya doya vakit geçirmek istiyor. Ancak herkesin ortak bir hayali bir var: Bir daha para için çalışmak zorunda olmamak.
Mutlaka okuyun: Hayal Kurmanın Önemi ve Faydaları
2. Borsa Kitapları Okuyun
Herkes benim okuduğum kitaplara ulaşabilir. Edinmiş olduğum bilgi, onu elde etmek isteyenler için hep orada duruyor. Ancak görünüşe göre kimse ona sahip olmak istemiyor.
Ünlü milyarder Mark Cuban
Kitaplarda istemediğiniz kadar bilgiye çok uygun fiyata ulaşabilirsiniz. Öncelik olarak Warren Buffet’ın da favorisi olan ” Akıllı Yatırımcı” kitabını okumanızı şiddetle tavsiye ediyoruz.
“Akıllı Yatırımcı” yı henüz 20 yaşındayken okuyan Warren Buffett kitap hakkında şunları söylüyor:
Akıllı Yatırımcı benim hayatımı değiştirdi. Bu kitabı okumamış olsaydım muhtemelen halen gazete dağıtıyor olurdum.
Mutlaka okuyun: Borsayı Öğrenmek İçin Okunması Gereken Kitaplar
3. Borsa Hakkında Makaleler Okuyun
Makaleler ücretsiz eğitim için kullanılabilecek harika kaynaklardır.” Borsa ” kategorimizdeki her bir makaleyi okuyarak işe başlayabilirsiniz. Her bir makale, başarısı kanıtlanmış yatırımcıların uzun yıllarca kullandıkları ve kazanç sağladıkları stratejilerden yararlanılarak kaleme alınmıştır.
Mutlaka okuyun: Bu Borsa Makaleleri Hayatınızı Değiştirebilir!
4. Temel Analiz Öğrenin
Borsa konusunda öğrenmeniz gereken ve yatırımlarınıza yön verecek en önemli şey temel analizdir. Temel analiz kısaca bir şirketin röntgenini çekmektir. “Şirket ne iş yapıyor, nasıl para kazanıyor, karlılığı yüksek mi, müşterileri, çalışanları ve rakipleri kimler, gelecek hedefleri nedir?” gibi birçok bilgiyi temel analiz sayesinde öğrenebilirsiniz. Bu bilgiler ışığında bir şirketi neden ve hangi fiyattan almanız ve ne kadar süre boyunca elde tutmanız gerektiğine karar verebilirsiniz.
Dünyanın en ünlü yatırımcısı Warren Buffett’ın yönettiği fon 2024 itibariyle 880 milyar doları aşmıştır. Ancak onun ofisinde ne bir bilgisayar ne de borsayı takip edebildiği bir televizyon ekranı bulunmaktadır. O tüm zamanını şirket ve sektör raporlarını okuyarak temel analiz yapmaya ayırmaktadır.
Mutlaka okuyun: Borsada Temel Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?
Mutlaka okuyun: Acemiler İçin Borsada Para Kazanma Rehberi
5. Teknik Analiz Öğrenin
Teknik analiz tek başına yatırım yapmak için pek kullanışlı olmasa da temel analizle birlikte kullanıldığında oldukça faydalı olabilmektedir.
Örneğin teknik analizde, tepe ve dip noktalarında görülen yüksek hacimli işlemlerin hisse fiyatının yön değiştireceğinin işareti olarak kabul edilir. Bu tarz bilgiler hisselerin alım ve satım aşamasında size yardımcı olabilir.
Mutlaka okuyun: Borsada Teknik Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?
6. Bir Mentör ya da Arkadaş Bulun
İyi bir mentör sorularınıza cevap verme, yardımcı olma, kullanışlı kaynaklar tavsiye etme ve işler kötü gittiğinde size moral verme konusunda istekli kişidir. Geçmişte ya da günümüzde başarılı olmuş bütün yatırımcıların ilk zamanlarında bir mentörü olmuştur.
Bunun yanı sıra belli başlı twitter hesablarını da takip ederek güncel bilgi ve gelişmelerden haberdar olabilir ve verilen hisse tavsiyelerinden istifade edebilirsiniz.
Mutlaka okuyun: Doğru Akıl Hocası Nasıl Bulunur?
7. Başarılı Yatırımcıları İnceleyin
Geçmişteki ve günümüzdeki büyük yatırımcıların hayatlarını mercek altına alın. Onların hayatları ve deneyimleri, yatırım yolculuğunuzda önünüze aydınlatabilir ve size paha biçilmez öngörüler kazandırabilir. Warren Buffett, Ray Dalio, Benjamin Graham, Peter Lynch, Jesse Livermore, George Soros, John Templeton ve Paul Tudor Jones gibi isimler efsane isimlere örnek olarak gösterilebilir.
Mutlaka okuyun: Warren Buffett’ın Yatırım Sırları
8. Borsa Haberlerini Takip Edin
Yatırım dili ve terimlerine hakim olabilmek adına günlük olarak borsa haberlerini okumak, hisse fiyatlarını izlemek ve şirketlerin temel bilgilerini incelemek faydalı olabilir. Özellikle şirketlerin 3 ayda bir yayınlandıkları finansal raporları dört gözle beklemeli ve işlerin yolunda gidip gitmediğini öğrenmek için onları didik didik etmelisiniz.
Borsayla haşır neşir olmanın diğer bir yolu da televizyondur. Bloomberght bu konuda tartışmasız en popüler kanaldır. Günde 15 dakika izlemek bile bilgi birikiminizi artıracaktır.
Önemli not: Televizyonda verilen yatırım tavsiyelerinin kazandırdığı pek görülmez. Yatırım jargonuna aşinalık kazandığınızda piyasayı günlük takip etmeyi bırakmanızı tavsiye ediyoruz. Aksi halde bu psikolojiniz ve yatırımlarınız için oldukça zararlı olabilir.
Mutlaka okuyun: Borsa Nasıl Takip Edilir?
9. Paralı Abonelikler Edinin
Araştırma ve yatırım fikirlerine para vermek eğitici olabilir. Bazı yatırımcılar piyasada profesyonellerini izlemeyi ya da gözlemlemeyi yeni öğrendikleri şeyleri uygulamaya çalışmaktan daha faydalı bulabilirler. İnternet üzerinde paralı abonelik alabileceğiniz birçok web sitesi bulunmaktadır. Kilit nokta size en uygun olanını bulmaktır.
DİKKAT! – Bilhassa sosyal medya üzerinden online pazarlanan paralı üyeliklerin birçoğu, inanılmaz geri dönüş oranları olduğunu ve size nasıl başarılı olunacağını öğretebileceğini iddia eden bireysel yatırımcılar kaynaklıdır. Bunların %99,99’u çok kötü yatırımlardır ve aylık 499 ila 999 lira arası hatta daha yüksek ücretlerle çalışırlar. En büyük zarar ise onların yaptıklarını yapmaya çalışıp bir hisse tüyosuna çok fazla para yatırıp işe yaramadığında kendinizi tüketmenizdir.
10. Seminerlere Gidin, Online ya da Canlı Derslere Katılın
Seminerlerin çoğu piyasanın belirli bir alanına ve konuşmacının kendi stratejilerini kullanarak yıllar içinde nasıl başarılı olduklarına odaklıdır. Bazıları ücretsizdir ve yeni başlayanlar için olduça faydalı bir deneyim olabilir. Ancak ücretsiz seminerler hakkında son derece dikkatli ve farkında olmanız gereken şey, ne olursa olsun sonunda satış konuşmasının geleceğidir. Ne teklif ederlerse etsinler, nazikçe reddedebilirsiniz!
DİKKAT! Dersler ve kurslar konusunda da tıpkı paralı üyeliklerde olduğu gibi dikkatli olun. Çoğunun fiyatı 5000 liranın üzerindedir ve genelde çok değerli bilgiler içerdiğine dair verilmiş sözlerle satılırlar. Fantastik satış hunileri sizi içine çekecek ve ders sırasında heyecanlandırıp sonunda da 5-10 yıl önce karlı olan ve artık bir geçerliliği kalmamış bir strateji ile baş başa bırakacaktır. Tabii verdikleri strateji başarılı olup siz onu uygulayacak yeterlilikte bir uzmanlığa da sahip olmayabilirsiniz.
Yatırım 101, Tuncay Turşucu ve Yaşar Erdinç hocamızın youtube videolarını izleyerek başlayabilirsiniz.
11. Hemen Hisse Satın Alın ya da Simülasyon Kullanın
Her bankanın yatırım bölümünden yatırım hesabınızı açabilir ve uygulama üzerinden ilk hissenizi birkaç tıkla alabilirsiniz.
Geçinmek için ihtiyaç duyduğunuz bir parayla asla borsada işlem yapmayın. Bu sinirlerinizi oldukça yıpratabilir. Bunun için bir aracı kurumda sanal ve demo hesap açabilir ve risk almadan pratik yapabilir ve kendinizi deneyebilirsiniz.
DİKKAT! Yeni başlayan en sık yaptıkları hatalardan biri de ilk işlemlerinde yüksek bir meblağla yatırım yapmalarıdır. Bir acemi olarak gereğinden fazla risk almak büyük ihtimalle gereksiz kayıplarla sonuçlanacaktır. Bunun yerine küçük adımlarla daha temkinli başlayın ve zamanla yatırımınızı artırın.
12. Warren Buffett’ın Tavsiyesine Uyun: Piyasayla İnatlaşmayın!
Tüm zamanların en büyük yatırımcısı Warren Buffett, bir hisseyi satın alıp unutmalarını tavsiye ediyor.
Araştırmalara göre borsada en çok kazanan kişilerin borsaya yatırım yaptıktan bir süre sonra vefat eden ve herhangi bir varisi bulunmayan kişiler olduğu görülmüş.
Çünkü piyasanın ne zaman düşeceği veya yükseleceği tam bir muamma ve dünyadaki dünyadaki hiçkimse bunu önceden bilemez. Konuyla ilgili olarak daha önce büyük şirketlerin CEO’larıyla bir anket yapılmış ve 1 yıl sonra şirket hisselerinin ne kadar olacağını tahmin etmeleri istenmiş. CEO’ların hiçbiri isabetli bir tahminde bulunamamış.
Piyasa duygusal ergene benzer. Aşırı iyimserlikle fiyatları uzaya da çıkarabilir aşırı kötümserlikle yerin dibine de sokabilir. Sizin yapmanız gereken tek şey hissenin hangi fiyatlarda pahalı ve hangi fiyatlarda ucuz olduğunu hesaplamak olmalıdır. Alacağınız hissenin gerçek değerini bilirseniz onu çok yüksek bir fiyattan alarak zarar etmemiş olursunuz. Hisseyi ne kadar ucuza alırsanız uzun vadede getiriniz de aynı oranda yükselecektir.
Mutlaka okuyun: Warren Buffett Tavsiyeleri
13. Hatalarınızdan Öğrenin
Borsada yapacağınız hatalar ve vereceğiniz yanlış kararlar sizi başarılı biri yatırımcı yapacak en önemli öğrenme kaynaklarıdır. Bu süreçte kendinize haksızlık etmeden yanlışlarınız üzerinde düşünmeli ve onları analiz etmelisiniz. Bu sayede onlardan ders çıkarabilir ve aynı hatayı bir daha tekrarlamazsınız.
Örneğin Warren Buffett ilk hissesini aldığında hisse %50’den fazla düşüş yapaşamış ve daha fazla kayıp yaşamamak adına hissesini büyük bir zararla satmıştır. Ancak daha sonra hisse 1 yıl içinde 5 kattan çok yükselmiştir. Bu olaydan sonra Buffett uzun vadeli yatırım yapmanın önemini anlamış ve aldığı hisseleri uzun yıllar boyunca elinde tutmuştur.
Borsayı Öğrenmek İçin “Ücretsiz Borsa Eğitim Kitabı”
Ülkemizin çok önemli profesörlerinden olan Erdinç Yaşar hocamızın ücretsiz olarak paylaştığı pdf kitabını indirerek eğitiminize başlayabilirsiniz. Hemen şimdi indirmek için tıklayınız.
Neden Borsayı Öğrenmek İstiyorsunuz?
Bir arkadaşınızın kısa sürede borsadan elde ettiği kazancı duyduktan sonra siz de borsayı merak etmiş olabilir ya da uzun süredir borsayı takip ediyor ve oluşan düşük fiyatları fırsata çevirmek istiyor olabilirsiniz.
Her ne sebeple olursa olsun borsaya girip para kazanma düşüncesi gayet normaldir. Paranızın enflasyona karşı değerini koruyup ileride bir gün finansal özgürlüğünüzü kazanma fikri de oldukça cezbedicidir. Ancak öncelikle kendi şartlarınıza uygun bir yatırım stratejisi oluşturmalı sonrasında yatırım kararınızı vermelisiniz.
Ne Kadar Paranızı, Ne Kadar Süreyle Riske Edebilrsiniz?
Borsaya yatırmak istediğiniz paranın miktarı ve bu paraya ileride ihtiyaç duyup duymayacağınız yatım kararlarınızı etkileyecektir.
Çünkü kimse, ileride çocuğunun okul masrafları için zarar eden hisselerini satmak istemez. Bunun için paraya 1 yıl sonra mı, 5 yıl sonra mı, yoksa 3 ay sonra mı ihtiyacınız olacağını kestirebilmelisiniz.
- Çocuklarınız var mı ve zorunlu masrafları neler?
- Aylık kazancınızdan kenarı para ayırabiliyor musunuz?
- Kötü günler için kenarda paranız var mı?
- Bakmakla yükümlü olduğunuz aile büyükleriniz var mı?
- Maaşlı çalışıyorsanız sizi işinizden edebilecek gelişmeler neler olabilir?
- Kendi işinizi yapıyorsanız işinize neler zarar verebilir?
Bu tür soruları masaya yatırarak paranızın ne kadarını riske edebileceğinize karar verebilirsiniz. İlk defa borsaya yatırım yapıyorsanız paranızın %50’den fazlasını riske etmemenizi öneririz.
Borsayı öğrenmek istiyorum ancak nerden başlayacağımı bilmiyorum diyenler için süper bir rehber olmuş. Elinize sağlık