Sesinizi duyurmanın iş hayatında başarı elde etme yolunda ne denli güçlü bir silaha dönüşebileceğinin farkında mısınız?
Söyleyecek bir çift lafınızın olduğu hatta belki de son derece hassas bir konuyu paylaşmanın arifesinde olduğunuz bir an hayal edin. Karşınızdaki kişinin tüm dikkati sizin üzerinizde olurdu değil mi?
Bu düzeyde bir dikkat, yani karşınızdaki insanın sizi gerçekten dinlediğini bilmek, kendinizi değerli hissettirir. Güvende hissetmenizi sağlar. Birinin sizi gerçekten anladığını düşünür ve kendinizi gerçek anlamda önemli hissedersiniz. Sesinizi duyurabilmek varlığınızı geçerli kılar.
Şimdi bir de söyleyecek bir şeyinizin olduğu ancak kimsenin dikkatini çekemediğiniz bir zaman dilimi düşünün. Karşınızdaki kişi dikkatini toplamakta zorlanıyor, sürekli dağılıyor, telefonuna bakıyor, başka şeyler düşündüğünü açık ve net bir biçimde belli ediyor ya da ne anlattığınızı dinlemeksizin mantıksal bir sıraya koyduğu cevapları bir çırpıda sıralayıveriyor.Göz ardı edilmiş, küçük düşürülmüş veya önemsiz hissetmez miydiniz? Karşınızdakilerin sizi duymak konusundaki yetersizliklerini hatta daha da kötüsü isteksizliklerini görüp yüzünüze okkalı bir tokat yemişçesine sarsılmaz mıydınız siz de?
Ne yazık ki günümüzde iyi bir dinleyici olma sanatı deyim yerindeyse yok olmaya yüz tutmuş bir beceri haline gelmiş durumda. Yüz yüze konuşmalar, hatta telefon konuşmalarımız dahi, iletişimlerimizin birincil yolu olmaktan çıktı. Etkileşimlerimizin yeni gözdesi ise kısa ve öz mesajlar yazdığımız ancak tam da bu sebepten yanlış anlaşılmaya son derece müsait olabilen e-postalar ve sms’ler.
Yüz yüze sohbetler söz konusu olduğunda aynı cihazlar bizi Pavlov’un köpeklerinden birine dönüştürebiliyor, bildirim sesini duyar duymaz dikkatimizi sesin geldiği noktaya çeviriyoruz. Gelecek diğer önemli mesajlar için sürekli tetikte olunca da iyi bir dinleyici olmak neredeyse imkansızlaşıyor.
Hepimiz iyi bir dinleyici olmanın hem iş hem de günlük hayatımızda ne denli önemli olduğunu biliyoruz çünkü sesimizi duyurabildiğimiz zamanlarda ne kadar iyi hissettiğimizin farkındayız. Çoğumuz aktif birer dinleyici olmak ve önemsediğimiz insanların da sesini duyurabilmenin verdiği bu huzur verici duyguyu yaşamasını sağlamak istiyoruz. Tabii iyi dinleme yeteneğinin başkalarını desteklemenin veya onların takdirini kazanmanın da ötesinde faydaları olduğu kesin.
Dinleme becerisi gelişmiş olan insanlar;
- Kişisel veya profesyonel yaşamlarında sağlam ilişkiler geliştirebilirler çünkü insanlar kendilerini dinleyenleri sevme eğilimindedirler .
- Sorunları çok daha başarılı bir biçimde çözebilirler.
- Kendi bakış açılarını genişletmek için farklı bakış açıları edinmeye gayret ederler.
- Hayattaki veya kariyerlerindeki başarıyı ellerinde tutmalarını sağlayacak yararlı bilgilere sahip olabilirler.
- Sahip oldukları bilgi sayesinde çok daha kolay karar alabilirler.
- İyi bir dinleyici olmak olaylara ve durumlara karşı netlik kazandırdığından anlaşmazlıkları ve yanlış anlamaları önleyebilirler.
- Bilgiye ulaşabildikleri ve başkalarına aktarabildikleri için güvenilirliklerini artırabilirler.
İyi bir dinleyici olmak terbiyeli olup iyi davranışlar sergilemeye benzer. Günümüz dünyasında sosyal bir gereklilik olmaktan çıkmış bir nitelik olarak algılansa da iyi bir dinleyici olabilmeyi başardığınızda kalabalıklar arasından sıyrılır, başkalarının çekim alanına girmeye can attığı bir insana dönüşürsünüz.Sahip olacağınız bu yetenekle iş hayatında ne denli sağlam bir konuma sahip olabileceğinizi hayal etsenize!
Peki, siz de dinleme becerilerinizi keskinleştirmek ister miydiniz? O halde nasıl iyi bir dinleyici olacağınıza dair ipuçlarını listelediğimiz yazımıza bir göz atın:
İyi Bir Dinleyici Olmak İçin 8 Tavsiye:
1. Dikkat dağıtan şeyleri hayatınızdan çıkarın.
Biriyle (ya da birkaç kişiyle) konuşacaksanız dikkatinizi dağıtabilecek şeyleri tespit edip bunları ortadan kaldırmak için bir dakikanızı ayırın. Cep telefonunuzu kapatın ya da bulunduğunuz ortamdan uzağa götürün. Bilgisayarınızı kapatın veya sesini kısın, böylece e-posta veya bildirim seslerini duyamazsınız. TV, radyo veya dikkat dağıtıcı diğer cihazları kapattığınızdan emin olun.
Birinin sizinle konuşması gerekiyorsa ve siz tam o sırada önemli bir projenin ya da görevin ortasındaysanız, ya bitene kadar beklemelerini isteyin ya da işinize bir süreliğine ara verip söz konusu kişiyi dinleyin. Aynı anda pek çok işle uğraşarak gerçek bir dinleyici olamazsınız.
Sosyal bir ortamdaysanız ve biriyle bire bir konuşma yapmanız gerekiyorsa ortamdan soyutlanmanızı gerektirmeyecek veya başkaları tarafından rahatsız edilmeyeceğiniz sessiz sakin bir alana çekilmeye çalışmalısınız. Aman ha, sakın bulunduğunuz ortamda başka kimlerin olduğunu görmek için konuşmanın tam ortasında karşınızdaki kişiden bakışlarınızı kaçırıp etrafı incelemeye başlamayın.
Mutlaka okuyun: Etkili Dinleme Teknikleri
2. Jest, mimik ve tonlamaya dikkat edin.
Birinin sarf ettiği sözleri duymak, iyi bir dinleyici olmanın sadece küçük bir bölümünü oluşturur. İfadelerimiz, beden dilimiz ve ses tonumuzla çok daha fazlasını anlatırız.
Birini dinlemek aynı zamanda iyi bir gözlemci olmayı da gerektirir. Karşınızdaki kişi kollarını kendini savunur bir edayla büzerek mi yoksa kendine sonsuz güvenini sergilediği rahat bir modda mı oturuyor? Ağzından çıkan her bir sözle “Her şey yolunda” havası vermeye çalışırken yüz ifadesi bir o kadar kırgın veya endişeli mi?
Ayrıca, söyleyeceklerini yansıtma biçimini de takip etmelisiniz. Yorgun, depresif veya kafası karışmış gibi bir hali mi var? Coşkulu mu? Mırıldanıyor mu yoksa yüksek sesle mi konuşuyor? Ya da olmayan sorulara cevap mı arıyor?
İnsanların sözcüklerinin ötesinde anlattıklarını okumayı öğrenin. Bu yetenek insanlara karşı daha fazla şefkatli ve anlayışlı olmanıza yardımcı olabilir – ve aldatıcı, ilgisiz veya kontrolcü kimselerle muhatap olmaktan kaçınmanızı sağlayabilir.
Mutlaka okuyun: Başarılı İnsanlar Beden Dilini Nasıl Kullanıyorlar?
3. Ayna olun.
Aktif dinleme için en mükemmel tekniklerden biri dinlediğiniz kişiyi yansıtmaktır. Onları taklit etmeden, aynı ses tonunu ve konuşma şeklini yansıtmayı bir deneyin. Jestlerini ve beden dilini de yansıtabilirsiniz.
Ayna tekniği karşınızdaki kişiyle uyum sağlamanıza yardımcı olmakla kalmaz aynı zamanda benzer tutum ve fikirleri paylaştığınız hissini de uyandırır.
Ayrıca, karşınızdaki kişiden duymuş olduğunuz fikir veya görüşleri de yansıtabilir, böylelikle söylediklerini anlayabildiğiniz ve onları gerçekten dinlediğinize dair güçlü bir algı yaratabilirsiniz. Bu durum özellikle yakın ilişkileriniz veya çatışma durumlarınız söz konusu olduğunda çok daha büyük bir önem arz eder.
Örneğin karşınızdaki kişi “Akşam yemeğinden sonra ortalığı toparlamamda bana yardım etmediğinde gerçekten çok üzülüyorum” diyebilir. Durumu şöyle algılayıp özetlemeniz mümkündür: “Anladığım kadarıyla temizlikte sana yardım etmediğimde canının acımasına sebep oluyorum.” Bu tarz bir yansıtma cümlesi konuştuğunuz kişiyi net bir biçimde anladığınızı ve size iletilenleri önemsediğinizi göstermek için birebirdir.
4. Empati kurun veya konuşulan konuya olan ilginizi gösterin.
Konuşmaya yönelik ilgi ve alakanızı kendi ifadeleriniz, beden diliniz ve sözcükleriniz aracılığıyla gösterebilmeniz mümkündür.
Kafanızı sallamak suretiyle karşınızdaki kişiyi onaylamanız onu dikkatle dinlediğinizi ve anlayabildiğinizi gösterir. Gülümseyin veya ilginizi duruma uygun bir başka şekilde gösterin. Onaylama ve nezaket sözlerine yer verin. Empati kurabilmek adına karşınızdaki kişi ile temasta bulunun. Elini sıkmak ya da omzunu sıvazlamak iyi bir fikir olabilir.
Bu incelikli iletişim tarzı; karşınızdaki kişiye katılım, endişe ve ilgi düzeyiniz hakkında mesaj verecektir.
Mutlaka okuyun: Nasıl Empati Kurulur?
5. Sessizlikten yararlanın.
Bazen dinlemenin en iyi yolu, konuşma içerisinde belirli bir miktar sessizliğe izin vermektir. Her konuşma sözlü bir cevap vermeyi gerektirmez ve yaratacağınız bu sessizlik anı, konuşmacıları ne düşündükleri veya hissettikleri konusunda daha fazla bilgi sunmaya teşvik eder.
Birkaç saniyeden fazla sürecek bir sessizlik sizleri huzursuz ediyor olabilir, ancak bu duyguyu görmezden gelip onunla birlikte yaşamayı öğrenmelisiniz. Bazen en güçlü iletişim sessizlik anında kurulandır.
6. Yüzeysel değil irdeleyici sorular sorun.
Yaşam koçları ya da psikologlar neden karşılarındaki insana yüzeysellikten son derece uzak hatta daha çok hayatlarına ilişkin cevapları ve çözümleri ortaya çıkaracak denli güçlü ve derin anlamlar ifade edecek sorular sorarlar, hiç düşündünüz mü?
Bundandır ki “Evet” ya da “hayır” gibi kısa ve net cevaplı sorular yerine açık uçlu sorular sormak yerinde bir tavır olacaktır.Çünkü açık uçlu sorular iki konuşmacı arasında çok daha derin bir anlayışı dolayısıyla da sağlıklı bir iletişimi beraberinde getirir. Tamamlayıcı sorularınızı da bu tarz derin düşünmeye sevk edici sorular arasından seçmek karşınızdaki kişiyi pür dikkat dinlediğinizi ve ilginizi yitirmediğinizi gösterir.
Unutmadan ekleyelim, sorduğunuz soruların sizi bir sorgu memuruna çevirmeyeceğinden de emin olmanız gerek. Her şeyden önce soru sormaya ayıracağınız vaktin çok daha fazlasını karşınızdaki insanı dinlemeye ayırmalısınız. Nihayetinde soru sorma vaktiniz geldiğinde ise zamanlaması yerinde ve tehditkar ifadelerden uzak sorular sormaya özen göstermelisiniz. “Bu konuyu biraz daha açabilir misin?” gibi basit bir soru sormanız dahi karşınızdakini gerçekten dinlediğinizi göstermek için yeterli olacaktır.
Mutlaka okuyun: Etkili Soru Nasıl Sorulur?
7. Karşınızdaki kişinin sözünü kesmeyin veya konuyu değiştirmeyin.
İyi bir dinleyici olmak istiyorsanız karşınızdaki kişinin düşüncelerini kesintiye uğratmaksızın tamamlamasına izin vermelisiniz. Konuşmaya sıklıkla müdahale eden, sürekli lafa girip başkalarına söz hakkı tanımakta zorlanan ve etrafındaki insanları kendileri hakkında konuşmak ya da bilgi ve uzmanlıklarını paylaşmak için bir platform olarak kullanan kişilerle mutlaka karşılaşmışsınızdır.
Bunu bilinçsizce yapıyor olsalar bile söylediklerinizin tek bir kelimesini dahi dinlemedikleri izlenimine kapılmaz mıydınız? Bundan da kötüsü söyleyeceklerinizi aslında hiç de umursamadıklarını düşünmek olurdu.
Herhangi bir yanıt vermeden veya durum analizi yapmadan önce, karşınızdaki kişinin konuşmasını sonlandırdığından emin olun. Konuşma sırasının sizde olduğundan emin olmak için konuşma aralarında yeterince sessiz kalmaya ya da duraklamaya özen gösterin.
Ayrıca, konuyu aniden değiştirerek konuştuğunuz kişinin açtığı konunun tam ortasındayken öylece ortada kalıvermesine sebep olmaktan kaçının. Konuşmak istediğiniz diğer konulara geçmeden önce son konuya ilişkin bir cevap veya ek bir fikir sunmayı ihmal etmeyin.
8. Düşünerek cevap verin.
Konuşma sırası size geldiğinde sözlerinizin dikkatli bir dinlemenin yansıması olmasına özen gösterin. Karşınızdaki kişinin söylediği şeye gerçekten dikkat kesildiğinizde kendi söyleyeceklerinize odaklanmazsınız.
Aklınıza ilk gelen şeyi söyleyivermek yerine, cevabınız ya da sunacağınız fikir üzerine düşünmek için bir dakikanızı ayırın. Böylece fikriniz sorulduğunda duyduklarınızı dikkatlice yansıttığınızdan emin olduğunuz iyi düşünülmüş yanıtlar sunabilirsiniz.
İyi bir dinleyici olmak geliştirmeniz gereken bir beceridir. Konuşma esnasında dağılıp iç dünyanızın fikirleri, kelimeleri ve dikkat dağıtıcı unsurlarına dalıp gidivermeniz an meselesidir. Bu nedenle önceliğiniz iyi bir konuşmacıdan öte iyi bir dinleyici olmaya çalışmak olmalıdır. Etrafınızdaki insanların ifadelerini veya vücut dillerini okumayı öğrenin. Asla dillendirilmeyen ama karşı tarafa iletilebilen şeylere odaklanın.
Dinleme becerinizi geliştirdikçe insanların görüşleriniz veya geri bildirimlerinize daha fazla ihtiyaç duyacağını fark edeceksiniz. Hem kariyerinizde hem de günlük ilişkilerinizde sizlere avantaj sağlayacak bir beceriye sahip olacaksınız.
Daha iyi bir dinleyici olmak için başka neler yapmanız gerekir? Lütfen düşüncelerinizi bizlerle paylaşmaktan çekinmeyin.
