Dünya üzerinde doyurulması gereken 7 milyar insan olduğundan tarım uzmanları su kaynaklarının azalmasından kirliliğe, enerji kullanımından habitat kaybına kadar bir sürü sorunla mücadele ediyor. Ancak şehirlerin kendi kendine yetebiliyor olması için kentsel tarım gibi yeni çözümler de üretiliyor.
Yiyeceklerin mümkün olduğunca yerli olmasını sağlayan kentsel tarım ile uğraşan insanların sayısı her geçen gün artıyor. Kentsel tarım ile parayla satın alınabilecek en taze ürünler yetiştirilerek mevsiminde tüketilebiliyor.
Şehirlerin daha yeşil olması ve kişi başına düşen gölge alanların artması kentsel tarımın diğer faydaları arasında yer alıyor. Ayrıca kentsel tarım, insanların doğayla yeniden iletişim kurmasına da yardımcı oluyor. Bina çatılarındaki ve verandalardaki bahçeler rahatlamak için oldukça huzurlu yerler olduğunda turistleri bile kendine çekiyor.
Kentsel tarım çevreci girişimciler için bünyesinde birçok iş fırsatını barındırıyor. Siz de bu iş fırsatlarından faydanlanmak istiyorsanız bu yazımız tam size göre. Siz değerli okuyucularımız için dünya üzerinde örnek teşkil eden kentsel tarım uygulamalarını ve kentsel tarıma başlamak için nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini araştırdık:
Yeşil çatılı evlerin popülerliği artıyor
Entegre edilmiş “yeşil çatılar” tüm dünyada yavaş yavaş popüler olmaya başladı. Yeşil çatılı evler veya binalar kiracılara veya alıcılara fırsat olarak sunuluyor ve satıcılar yeşil bina sertifikaları ile prestij kazanıyorlar.
Düşük gelirliler için ek gelir fırsatı yaratıyor
Şehirlerdeki boş arsalar, apartman bahçeleri, balkon ve teraslar ekim alanları olarak kullanılabiliyor. Meyve ve sebze yetiştirmek, düşük gelirli insanların market alışverişi maliyetlerini düşürmelerine ve de taze ve sağlıklı ürünler yemelerine yardımcı oluyor. Yetiştiriciler aynı zamanda, halk etkinliklerinde ve yerel pazarlarda ürünlerini satarak ek gelir de elde edebiliyorlar.
Kentsel Tarım Nedir?
Kentsel tarım (şehir tarımı, şehir tarımcılığı, urban farming) şehir sınırları içinde besin üretimi yapmak demektir en basit tabirle. Nüfusun yoğun olduğu bölgelerde sebze, meyve, mantar, balık, beyaz et, kırmızı et gibi besinler üretmekten bahsediyoruz.
Şehirde yaşayan insanların balkonda ya da bahçede tarım yapmasından daha farklı bir şey olduğunu da belirtelim tabii.
Kentsel tarımı diğer tarım türlerinden farklı kılan şey, işin ticari yönüdür. Yani kentsel tarım, ticari bir faaliyettir. Evin bahçesinde marul, domates yetiştirmek ise büyük oranda hobi kapsamına girer.
Kentsel tarımın ticari olması onu illa büyük şirketlerin yapacağı anlamına da gelmez. Kentsel tarım yapmak için büyük bir arazinizin ya da tesisinizin olmasına gerek yoktur.
Arkadaşlarınızla bir araya gelerek de kentsel tarım yapabilirsiniz.
Kentsel tarım, tarla ve toprakla uğraşarak bir şeyler üretmek isteyen ancak şehirde yaşamak durumunda olan insanlara bir fırsat sunar. Kent içinde üretilen yiyecekler marketlere, restoranlara satılabilir.
Her şeyden öte, insanlar artık yiyip içtikleri şeylere dikkat ediyorlar. Aldıkları ürünün organik olmamasına özen gösteriyorlar. Ürünün nerede, nasıl, kimler tarafından üretildiği; nasıl taşındığı gibi konular ekolojik hassasiyeti olan pek çok insan tarafından önemseniyor. Bu nedenle yerelde üretilmiş organik ürünlere ciddi bir talep söz konusu.
Kentsel Tarım Türleri Nelerdir?
Kentsel tarım hemen hemen tüm şehirlerde yapılabilir.
Parklarda, bahçelerde, apartman çatılarında, restoran gibi yerlere yakın alanlarda, okullarda, fabrika bahçesinde… Yani aklınıza gelebilecek her yerde kentsel tarım yapılabilir.
Peki kentsel tarım türleri nelerdir? Gelin beraber bakalım.
a. Dikey Tarım
Dikey tarım, bitkileri geniş bir alanda değil de, üst üste yığarak yapma işidir. Raf, palet gibi nesneleri üst üste koyarak küçük alanlardan daha çok verim elde etmeye yarar dikey tarım. Kentsel tarımın özüdür adeta.
Dikey tarım, hemen her türlü alanda yapılabilir. Terk edilmiş fabrikalar, metro tünelleri de dahil!
Akuaponi ve hidroponi gibi diğer kentsel tarım yöntemleriyle birlikle sıcaklığı-nemi kontrol edilen alanlarda sıkça yapılır.
Dikey tarım sayesinde 100 metrekarelik bir alan dikey konumlandırma yoluyla 500 metrekarelik bir araziye dönüşebilir. 1 birimden 5 birim ürün almak da dikey tarımı cazip kılan özelliklerden biridir doğal olarak.
Mutlaka okuyun: Dikey Tarım Nedir? Nasıl Yapılır?
b. Hidroponik (Topraksız Tarım)
Hidroponi, toprak olmadan bitki yetiştirme yöntemine verilen addır. Suyun içinde bitkiyi besleyen maddeler ve doğal gübreler atılır. Bu ise bitkinin kökünün yenilenmesini, büyümesini sağlar.
Bitkinin kökünün fiziki olarak desteklenmesi için suyun içine gravel, inci taşı gibi maddeler de eklenebilir.
Hidroponilerde su tekrar tekrar kullanılabildiği için sudan büyük tasarruf sağlanır.
Bir kilo domates yetiştirmek için klasik bir tarlada 400 litre su gerekir. Ancak topraksız tarımda 1 kilo domatesi 70 litre suyla elde etmek mümkündür.
Toprağın uygun olmadığı, verimsiz olduğu alanlarda topraksız tarım yapılır. Hatta öyle ki Mars’a gidersek orada yapacağımız tarım bu şekilde olacaktır!
c. Akuaponik
Akuaponi, aslında balık yetiştirme yöntemlerinden biridir. Balık ve bitki arasında karşılıklı bir ilişki kurulmasını sağlar.
Balıklar, yedikleri yemden sonra amonyak üretir. Su içindeki yararlı bakteriler ise amonyakı, bitki için yararlı besinlere dönüştürür.
Bitkiler bu besinleri özümser. Yani balık dışkısı bitkiler için gübre işlevi görür. Sistem içindeki su sürekli devr-i daime tabi olduğu için bu süreç devamlı işler. Çipura, akuaponilerde en sık yetiştirilen balık türlerindendir.
Marul, roka, maydanoz, domates, salatalık, biber gibi bitkiler akuaponilerde rahatlıkla yetiştirilebilir.
d. Konteynır
Açık alanda tarıma müsait olmayan bir yerde yaşıyorsanız ya da zararlı böceklerden daha iyi korunmak istiyorsanız, kargo konteynırları içinde bile tarım yapabilirsiniz. Konteynırı istediğiniz yere kolayca taşıyabilirsiniz üstelik.
Işık ve sıcaklık kontrolünü, konteynır içinde daha iyi şekilde yapabilirsiniz. Bu da daha verimli ve birim alandan daha çok verim almanızı sağlar.
Konteynırın içini raflandırarak, dikey tarım tekniğini de uygulamanız uygun olur.
Konteynır içinde genelde mantar, yeşillik gibi bitkiler daha sık yetiştirilir. Bu ürünler fazla yer kaplamaz ve karlılık oranları diğer bitkilere oranla daha yüksektir.
Eğer konteynır tarımını ciddiye alır, ürün verimi için gereken adımları atarsanız tek bir konteynırdan geçiminizi sağlayabilir, bu işi tam zamanlı yapabilirsiniz.
e. Çatı-Teras
Eğer yaşadığınız binanın geniş bir terası ve ortak kullanım alanı varsa ya da büyük balkonlu bir evde yaşıyorsanız, balkonda-çatıda-terasta tarım yapabilirsiniz.
Eğer binanın ortak bir terası varsa bunun için bina sakinlerinin onayını almalısınız. Eğer kafa dengi insanlar ise bu işi kolektif olarak bile yürütebilirsiniz.
Terasta dikey tarım yapılabileceği gibi topraklı klasik tarım da yapılabilir. Ancak bina çatısına taşıyacağınız toprak, ciddi oranda ağırlık yaratabilir. Bunun için bina yapısının uygun olduğundan emin olmanız şarttır.
Terasa gerekli miktarda toprak taşıdıktan sonra dilediğiniz her türlü bitkiyi yetiştrebilmeniz söz konusu olacaktır.
f. Mantarcılık
Kentsel tarım için en ideal ürünlerden biri de mantardır.
İstiridye mantarı gibi türler için geniş bir plastik kap, kahve çekirdekleri ve samanla doldurulabilir. Daha sonra bu bileşik, mantar hifleri ile aşılanır. Kuluçka döneminden sonra tüm torba mantar kökleriyle dolar. Plastik kaba delikler açılmak suretiyle hava girişi sağlanır ve mantarlar “pıtır pıtır” çıkmaya başlar. Onlarca farklı mantar yetiştirme yönteminden sadece biri bu…
Mantar yetiştirirken yetiştirme alanının kirlenmemesi, son derece temiz olması gerekir. Kirli bir kapta asla mantar yetişmez.
Yine mantar yetiştirilen alanın sıcaklığı ve nemi de mutlaka en optimal düzeyde olmalıdır. Nem çok düşükse mantar kökleri kurur. Nem fazla ise kökler çürür. Bu nedenle hava akışını düzenlemek için mutlaka fanlar, iklimlendirme sistemleri kullanılmalıdır.
g. Mikro Yeşillikler
Sebze filizlendirme olarak da bilinir bu yöntem. Aklınıza gelebilecek her türlü saksı bitkisini, bu yöntemle yetiştirebilirsiniz.
Bu yöntemde hasat süresi oldukça kısadır. Yani normalde 90 günde yetişen bir bitkiyi (kabak ya da biber mesela) bu yöntemle 15 günde yetiştirmek mümkündür.
Mikro bitkiler çok ufak olmalarına karşın son derece besleyici özelliğe sahiptir. Bu nedenle sağlığına dikkat eden insanlar bu bitkiler salata malzemesi olarak tercih etmektedir. Ayrıca şefler, tabak süslerken mikro yeşilliklerden sıkça yararlanır.
Tek bir odada ya da konteynırda bile yetiştirilebilen mikro yeşilliklerden daha fazla verim almak için ışık, ısı, nem gibi faktörlere özen göstermeniz şart.
h. Bahçe Tarımı
Doğru kentsel tarım teknikleriyle ortalama büyüklükte bir bahçeden gayet güzel paralar kazanabilmeniz söz konusudur.
Eğer evinizin bahçesi ortalama bir büyüklükteyse ve atıl duruyorsa, bahçenizde bitki yetiştirebilirsiniz. Alan küçük olduğu için satış fiyatı yüksek bitkiler yetiştirmeniz daha doğru olur.
Kentsel Tarımın Faydaları Nelerdir?
Kentsel tarım, klasik tarıma göre pek çok faydaya sahiptir.
Peki kentsel tarımı konvansiyonel tarım yöntemlerinden daha cazip kılan özellikler nelerdir?
a. Gıda Güvenliği
Kentsel alanlarda taze sebze bulmak genelde zor ve pahalıdır. Ancak kentsel tarım yapılan alanların artması, sosyoekonomik durum fark etmeksizin herkesin taze ve sağlıklı besine ulaşımına imkan verir.
Süpermarkete gittiğinizde domateslerin tam olgunlaşmadığını gözlemleyebilirsiniz. Zira ürünün hasadından markete gelmesi arasında 2-4 günlük bir süre vardır. Bu ise ürünün bozulmaması erken koparılmasına neden olur. Sonuç olarak marketten aldığınız ürün en ideal tüketim döneminde değildir çoğu kez.
Kentsel tarım sayesinde ise sebzeler tüketime en uygun zamanda hasat edilir ve hasattan hemen sonra, 1 gün içinde müşterilere sunulur. Ayrıca ürünün 1000 kilometre yol kat etmesi gerekmez. Bu da karbon emisyonunu azaltır.
Hem çevreye çok daha az zarar verilir hem de müşteriler organik, taptaze ürünler tüketir. Satıcı ise bu hizmeti karşılığında daha iyi bir fiyat talep edebilir müşterilerden.
Diğer bir deyişle bir taşla 3 kuş vurulmuş olur.
b. Atıl Alanların Kullanımı
Kentsel tarım, çoğu zaman atıl ve boş duran alanların değerlendirilmesini, ekonomiye katılmasını sağlar. Şehir içinde daha çok yeşil alan oluşur. Şehir hem estetik olarak güzelleşir hem de havası temizlenir.
Hidroponik, dikey tarım ve çatı tarımı gibi yöntemlerle küçük alanlarda devasa üretim yapılabilir. Sonuç olarak birim alandan daha çok verim alınır.
Tüm bunlara ilaveten kentsel tarım çok az yatırım gerektirir. Klasik tarımda 10 dekarlık bir tarlada yapılan üretim, kentsel tarım ile 1 dekarlık bir alanda yapılabilir.
Böylece üreticinin devasa bir arazi satın alması ya da kiralaması ortadan kalkar.
Kentsel tarım çok az alana ihtiyaç duyar, zira felsefesi bunun üzerine kuruludur. Ayrıca altyapı ve kurulum maliyetleri de konvansiyonel tarıma göre cüzi düzeydedir.
c. Daha Az İsraf
Pek çok sebze-meyve marketlerde satılmadan önce çürür ve bozulur. Kentsel tarım ise gıdanın israf olmasını büyük ölçüde önler. Sürekli bir taze sebze sirkülasyonu olduğu için insanlar birkaç gün içinde tüketebilecekleri kadar ürün alırlar ve böylece ürünün çürüyüp çöpe gitmesinin önüne geçilir.
Yine kentsel tarımda su kullanımı da çok azdır. Bir kere kullanılan bu birkaç kez daha kullanılır. Klasik tarıma göre %70 oranında daha az suya gereksinim duyulur. Ayrıca yağmur suyu yakalama ve depolama sistemleriyle kentsel tarımda sulama %100 yağmur suyundan yapılabilir.
d. Ekonomik Katkı
Kentsel tarım alanları arttıkça ve büyüdükçe bunun istihdama ve ekonomiye katkıları da kaçınılmaz olacaktır.
Düşük gelirli ve eğitimli insanlar kentsel alanlarda minimum yatırımla düzenli bir gelir etme imkanına sahip olabilir. İnsanlar kendi şehirlerinde üretilen ürünlere daha çok ilgi gösterir ve şehir içinde bir dayanışma ortamı da yaratılmış olur. Restoranlar 1000 kilometre öteden değil de hemen arka mahalledeki alanlardan sebze-meyve alarak maliyetlerini kısabilir ve yerel esnafı destekleyebilir
Kentsel Tarım Yapmak İsteyenlerin Bilmesi Gerekenler
Kentsel tarım yapmak için yaşanan kentin belli bir nüfus oranına sahip olma şartı yoktur. Yani kentsel tarım sadece 1 milyondan fazla nüfuslu şehirlerde yapılır diye bir kaide yoktur.
Ayrıca kentsel tarımın kent içinde nerede yapılacağına dair de genel bir kural yoktur. Aerka bahçeler, teraslar, terk edilmiş araziler ve yapılar kentsel tarım için uygundur. Bazı şehirlerde insanların tarım yapması için özel araziler tahsis edilmiştir hatta. Bunun için yaşadığınız kentin belediyesinden gereken bilgileri temin edebilirsiniz.
Şehir içinde tavuk, koyun, inek beslemek genellikle oldukça zordur yasal düzenlemeler nedeniyle. Ancak sebze-meyve-balık-mantar yetiştirmek daha kolay ve idealdir. Bu bakımdan mantar ve mikro yeşillikle işe başlamak daha mantıklı olur. Zira bu ürünler küçük iç mekanlarda kolaylıkla yetiştirilebilir. Ispanak, maydanoz, roka, biber, salatalık gibi sebzeleri yetiştirmek de oldukça kolaydır ve iyi rakamlara satılabilirler.
Buna ek olarak kentsel tarım yaparken kolay bulunmayan ürünleri yetiştirmeniz size bir rekabet avantajı sağlar. Yani yetiştireceğiniz sebzeleri özenle seçmeniz, iyi fiyatlara satabileceğinizden emin olmanız gerekir. Bu da piyasa araştırmasını gerekli kılar.
Kent tarımcısı olarak yetiştirdiğiniz besinleri pazarlamak ve çevre yapmak sizin için hayati önemdedir. İnsanlar organik ve yerel üretim besinlere karşı hassastır. Bu nedenle onlara ulaşmanız, sosyal medyada iyi reklam yapmanız gerekir. Şehirdeki restoranlarla, marketlerle ilişkiler kurarak onlara ürün satmaya çalışmanız da yine çok önemlidir.
Dünyadan örnek kentsel tarım uygulamaları ve projeleri
Yeşil Gotham
Arıcılığın da yapıldığı InterContinental New York Barclay Hotel’deki çatı bahçesi, kentsel tarımın ilk örneklerinden biridir. Midtown arılarının ürettiği ballar otelin mutfağında kullanılıyor ve arılar polen yaymak için beş mil uzağa kadar uçuyor.
Geleceği ekip biçmek
Chicago’da yer alan ve kar amacı gütmeyen City Farm kapsamında yaz ve sonbahar aylarında taze ürünler satılıyor ve şehir sakinlerine toplum destekli tarım payları sunuluyor.
City Farm’da yılda 25,000 kiloluk domatesler, havuçlar, pancarlar, rokalar ve şifalı bitkiler üretiliyor. Çiftlik ekonomik fırsat sağlıyor ve bir sürü gönüllüyü ve ziyaretçiyi kendine çekiyor.
Bölgedeki restoranların birçoğu malzemelerini City Farm’dan alıyor.
Tekerlekli bahçe
2 Amerikalı girişimci bir aracın arkasını toprakla doldurarak ve içine domatesler ekerek dünyada bir ilke imza attılar. Bu iki arkadaş şehirli çocuklara ellerini kirletme şansı vermek ve yiyeceklerin toprakta nasıl göründüğünü göstermek için tekerlekli bahçeyi bir mahalleden diğerine götürüyorlardı. 2011 yılında Truck Farm isimli bir film çektiler ve oldukça ses getirdiler.
Hayatta kalmak için çiftçilik yapmak
Fakir muhitlerin birçoğunda insanlar kendi yiyeceklerini veya çiftlik hayvanlarını yetiştirirler. Domuzlar için fazla alana gerek yoktur ve artıkları ve çöpleri yerler. Lima, Peru’daki gecekondu bölgesi Pamplona Alta’daki bu ağıl düşük gelirli ailelere yiyecek sağlıyor.
Atıklar ve koku problem olduğundan büyük şehirlerin birçoğunda hayvan yetiştiriciliği şehrin dışında yapılır. Ancak hijyen bilincinin artması bazı resmi makamların, özellikle tavuklarla ilgili bazı kısıtlamaları gevşetmeye zorladı. Daha önce de sizlere şehirlerdeki ailelere özel hayata geçirilen tavuk kiralama hizmetinden bahsetmiştik.
Curtis Stone
Curtis Stone, kentsel tarım konusunda bir numaralı Youtube fenomeni diyebiliriz. Bilgilendirici ve eğlendirici videolarıyla kentsel tarım alanında gerçekten herkesin bildiği bir isim.
Kanada’nın Kelowna şehrinde tarım yapan Curtis Stone kentsel tarıma ilgi duyan herkesin mutlaka takip etmesi gereken önemli bir kişi.
Nature’s Always Right
Steven Cornett San Diego, Kaliforniya’da kentsel tarım faaliyetleri yürütüyor ve insanlarla kentsel tarım konusundaki deneyimlerini paylaşıyor.
FARM: London
Londra’da faaliyet gösteren FARM:, teras tarımı, akuaponik balık yetiştiriciliği, konteynır tarımı gibi pek çok konuda danışmanlık hizmeti veren iyi bir şirket.
FARM: Londra halkına kentsel tarım bilinci aşılamak üzere 2010 yılından beri faaliyet yürütüyor.
Ofis çiftliği
Tokyo’da bir çalışan ofis içinde yetişen sebzeleri hasat edebiliyor. İş bulma ve yerleştirme şirketi Pasona Group doğayla iç içe olmak, çalışma ortamını teşvik etmek ve geliştirmek için yetiştirme alanı oluşturdu.
Öğle aralarında çalışanlar sebze ve meyvelerle ilgileniyorlar.
Tarihi kökler
İkinci Dünya Savaşı sırasında, savaş yüzünden ortaya çıkan sıkıntıları telafi etmek için insanlar, devletler tarafından kendi ürünlerini yetiştirmeye teşvik edilmişti. Anacak daha sonra, uzun yıllar süren bolluk dönemi sırasında insanların birçoğu ellerini kirletmeyi unutmuştu. Ancak yeni çevreci girişimciler kentsel tarımın birçok faydasını yeninden keşfediyor.
Kentsel tarım nasıl yapılır?
Araştırmalar gösteriyor ki, kentsel tarım sürdürülebilir tarımın geleceği olacak. Kentsel tarım sayesinde bahçe, çatı, teras ve balkon gibi birçok boş alan organik bahçelere dönüşecek. İşte sizlere kentsel tarıma nasıl başlayabileceğinizle ilgili ipuçları:
Temel konsept
Şehirlerde normal tarım yapmaya hevesli çifçilerin karşılaştığı en sık engel uygun arazi bulmaktır. Çünkü şehirledeki araziler elde edeceğiniz faydaya oranla çok pahalıdır. Uygun bir arazi bulsanız bile yakınlarda su kaynağı bulmak veya bulduğunuz arazinin uzak olması gibi problemler yaşayabilirsiniz.
İşte bu noktada kentsel tarım devreye giriyor. Kentsel tarıma evinizin bahçesinde, balkonunuzda veya terasınızda başlayabilirsiniz. Kendi bahçe alanınız yoksa veya bahçenizi genişletmeniz gerekiyorsa çiftçilik yapmak için başka bahçeler de bulabilirsiniz. Bu konsepte genellikle “multi arazi kent çiftçiliği” denir. Bu konseptin güzelliği arazi kiralamanıza gerek olmamasıdır. Ancak hasadı paylaşma karşılığında bahçesini kullanacağınız ev sahibi ile düzenlemeler yapmanız gerekebilir. Aslına bakacak olursanız multi-arazi kent çiftçiliklerinin birçoğu için ödeme yapılır.
İş modeli
İster kent çiftçiliğine isterse de kırsal çiftçiliğe başlamak istiyor olun bunu gıda yetiştirmek ve para kazanmak için yapacaksınız.
Kentsel tarımdan elde edebileceğiniz potansiyel gelir kaynaklarına hızlı bir şekilde bakalım:
Bahçe kurulum ücreti: Başkaları için bahçe kurulum hizmeti vererek para kazanabilirsiniz.
Pazar: Pazarda stant açmanız ürünleri satmanın ve müşteriler bulmanın en iyi yoludur
Restoranlar: Yakınlarınızdaki restoranlar taze ve yerli ürünler almaktan daha çok hoşlanacaktır
Kooperatifler ve marketler: Potansiyel toptan alıcılar
Ne kadar ürün yetiştirebilirim?
Ürün yetiştirmekte yeniyseniz cevaplamanız gereken zor sorular olacaktır. Mikro çiftlik ve toplum destekli tarım modeline başlarken genellikle akla yukarıdaki soru gelir. Plan yapın ve mikro çiftliğinizle ilgili her detayı belgelendirin. ne kadarlık bir yetiştirme alanınızın olduğunu, bu alanda kaç çeşit ve ne kadar ürün yetiştirebileceğinizi, kaç insanı doyurabileceğinizi, restoranlara ne kadar yiyecek satacağınızı ve öngörülen gelirinizin ne kadar olabileceğini planlamalısınız.
Yetiştirme potansiyelinizi maksimize etmek için dikey ve yoğun dikim yöntemlerini kullanmanızı tavsiye ederiz. Bu yöntemler sayesinde dikilmemiş alanların miktarı azalır ve geleneksel dikim yöntemleri ile karşılaştırıldığında küçük alanlarda çok daha fazla ürün yetiştirebilirsiniz.
Sonuç
Yani şehirde yaşıyor olsanız bile kentsel tarım faaliyeti yürüterek geçiminizi temin edebilirsiniz.
Mantar ya da yeşillik çok ufak bir alanda gerçekleştirilebilir, buna karşın bu ürünlerin kar marjı ciddi oranda yüksektir. Dikey yarım ya da akuaponik (topraksız tarım) da yine çok az kaplar. Çatınızda ya da konteynır içinde yapabilirsiniz.
Kentsel tarım karlı bir iş koludur ve yaşadığınız bölgedeki insanlara organik ve taze besin tedarik etme konusunda toplumsal bir faydaya sahiptir.
Eğer siz de tarımla uğraşmak istiyor, ancak şehirdeki yaşamınızdan ayrılamıyorsanız, kentsel tarım yöntemlerini deneyebilirsiniz.
