Sütü, yoğurdu, kaymağı, peyniri ve lokumuyla meşhur mandalar yetiştiricisine güzel paralar kazandırmakta.
2011 yılında devlet destek sunmaya başladıktan sonra manda yetiştiriciliği son yıllarda oldukça cazip bir yatırım haline geldi. Hayvan başına 500 lira teşvik sunulmasının yanı sıra, faizsiz kredi ve %50 hibe desteği verilmekte.
Hayvancılık yapmak isteyen girişimcilerin özellikle üzerinde durması gereken manda yetiştiriciliği yatırımcısına ne kadar kazandırıyor diye merak ediyorsunuz cevabını aslında satılan manda ürünlerine bakarak öğrenebilirsiniz. Örneğin bir manda günde ortalama 10 kilo süt veriyor. Sütün kilogramı ise 4 TL’dir. Sadece sütünü sattığınızda bir mandadan günde 40 TL ciro elde edersiniz. Eğer yoğurt yaparak satış yapmayı düşünürseniz kazancınız çok daha fazla olacaktır. Şifa kaynağı doğal manda yoğurdunun kilosu 15 TL civarındadır.
Şimdi manda sütü ile inek sütünü birbirinden ayıran özelliklere bir gözatalım:
İnek sütü
Kullanım: kaymak, tatlı, peynir gibi daha az koyu ve kaymak kıvamında olan süt ürünlerinde kullanılır.
En çok tüketilen ve üretilen yerler: bütün dünyada tüketilir
Sağlığa olan faydaları: daha fazla kolesterol, daha az yağ, daha az kalori
Özellikler: manda sütüne göre daha az yağlıdır ve dayanıklılık süresi daha azdır
Manda sütü
Kullanım: yoğurt, süzme peynir, kremalı tatlılar, sadeyağ gibi koyu ve kaymak kıvamında olan geleneksel süt ürünlerinde kullanılır
En çok tüketilen ve üretilen yerler: en fazla Hindistan ve Hindistan’ı Pakistan takip ediyor. İtalya haricindeki batı ülkelerinde tüketilmiyor
Sağlığa olan faydaları: daha az kolesterol, daha fazla yağ ve daha fazla kalori
Özellikler: inek sütüne göre %100 daha fazla yağlıdır ve dayanıklılık süresi daha uzundur
Tanım
İnekler ve mandalar sığır altfamilyasından gelen evcil büyükbaş hayvanlardır ancak sınıf ve cins açısından birbirlerinden ayrılırlar. İyi bir inek 15 ve 20 litre arası süt verirken iyi bir manda günde 7 ve 11 litre arası süt verir.
Özellikler
Manda sütü inek sütüne göre %100 daha yağlıdır ki bu da manda sütünü daha kaymaksı ve koyu yapar. Yüksek peroksidaz etkisi nedeniyle manda sütü doğal olarak daha uzun süre dayanır. Manda sütü daha fazla kalsiyum içerir. Manda sütündeki kalsiyum oranının fosfor oranına göre daha iyi olması çocuklar için daha iyi bir besin takviyesi olmasına neden olur. İnek sütü ise iyot açısından oldukça zengindir. Ayrıca kalsiyum ve fosfor gibi mineraller açısından iyidir.
En çok tüketilen ve üretilen yerler
Manda sütünün lider üreticisi Hindistan’dır ve Hindistan’ı Pakistan takip eder. Daha sonra Çin ve İtalya gelir. Hindistan inek ve manda sütü üretimi ve tüketiminde birinci sıradadır. Batılı ülkeler daha çok inek sütü tüketir. Ülkemizde de manda sütünün son yıllarda değerinin anlaşılmasıyla birlikte tüketimi büyük oranda artmıştır.
Sağlığa olan faydaları
Manda sütündeki toplam katı maddeler inek sütüne göre daha kalorili olmasına neden olur. Manda sütü inek sütüne daha az kolesterol içerir. Manda sütü sağlıklı kemikler, diş sağlığı, kalp ve damar sağlığı ve kilo artışı için inek sütüne göre daha iyidir.
Kullanım
Manda sütü koyu ve kaymak gibi olur ve özellikle yoğurt, süzme peynir, kremalı tatlılar,tereyağ gibi geleneksel süt ürünlerinin üretiminde kullanılır. İnek sütü daha az koyu ve kaymağımsıdır. Bu nedenle de tatlı yapımında daha çok tercih edilir. Manda sütü ayrıca çok karlı olan mozzarella peyniri yapımında da kullanılır.
Manda nasıl yetiştirilir?
1 – Öncelikle kaç manda yetiştireceğinize karar vermeli ve ardında çiftliğiniz için bir yer bulmalısınız. Sonrasında iyi bir hayvan yetiştiricisinden hayvanlarınızı alın. Ortalama bir manda 5 bin TL civarındadır. Hayvanların tüberküloz ve bruselloz olmadığından ve boğaların spermlerinin test edildiğinden emin olun.
2 – Her 10 dişi mandaya karşılık bir tane erkek manda alın. Daha büyük ve agresif olan erkek mandalar diğerlerine göre daha iyidir. Bu sizin sürünüzün genetik çeşitliliğini garanti altına almanıza yardımcı olur.
3 – Haziran ayı gibi “azgınlık döneminde” sürü çiftleşecektir ve gelecek nisan ayında buzağılar doğacaktır. Manda gebeliği yaklaşık 280 gün sürer.
4 – Hamile ve emziren mandalar için ve üreme dönemi için otlağa samanlar veya diğer yüksek proteinli yemlerden koyun.
5 – En iyi erkek buzağıları ve yavrulamamış inekleri gelecek dönemde kullanmak üzere seçip ayırın.
İpucu ve uyarı
Erkek buzağıların veya yavrulamamış mandaların çiftleştirilmesi için iki yaşına gelene kadar beklemeleri gerektiğini aklınızdan çıkarmayın.
İyi bakılmış manda veya inekler 30 yaşına gelene kadar her sene bir buzağı üretir.
Yatırımın geri dönüş süresi
Yatırımın ortalama geri dönüş süresi 2-3 yıl olmaktadır. Bu süre mandaların cinsine ve üretip satacağınız manda ürünlerine göre çok daha kısa olabilmektedir.
