Günümüzde çok fazla kişi yurtdışında çalışmak istiyor. Özellikle ülkemizde neredeyse tüm beyaz yakalılar bir fırsatını bulup yurtdışına yerleşmek ve orada yaşamak istiyor. Bu durumun arkasında elbette sosyal, kültürel, siyasi ve ekonomik olmak üzere pek çok sebep bulunuyor. Sebep her ne olursa olsun maceracı ruhunuz artık yerinizde durmanıza engel olacak seviyeye geldiyse riskleri göze alıp yurt dışına taşınmaya karar vermiş olabilirsiniz. Eğer öyleyse bu yazımız tam size göre. İşte sizlere yurtdışında iş bulma ve çalışma konusunda altın tavsiyeler:
1. İyi araştırma yapın.
İş ararken ciddiyet gerekir. Öyle yarım yamalak iş sitelerini gezerek iş bulmak kolay değildir. Her şeyden önce gitmek istediğiniz ülkelerin ekonomik, politik ve kültürel yapısını iyice irdeleyin. Bu ülkelerde ekonomik ve siyasi istikrarın varlığından emin olun.
Yabancı piyasaları araştırın. Zira her ülkenin kendine has özellikleri, düzenlemeleri ve kuralları bulunur. Örneğin haftada 80 saat çalışmak size göre değilse iş ararken Çin’i elemelisiniz. Ya da Mısır’da veya Suudi Arabistan’da iş arıyorsanız haftasonlarının Cumartesi ve Pazar değil, Cuma ve Cumartesi olduğundan haberiniz olmalı.
Tüm bunlara ek olarak vize ve çalışma izinleri hakkında derli toplu araştırma yapmalısınız. Hatta bu araştırmaları yurtdışındaki iş ilanlarına başvurmadan önce yapmanız yararınıza olur. Eğer vizeniz yoksa başvurunuz kaale alınmayabilir çünkü. Şirketler ancak vizesi olmasına rağmen belirtilen özelliklere sahip bir aday bulamadıklarında vizesi olmayan adaylara yönelir.
2. Çevrenizi kullanın.
Örneğin Almanya’da çalışan bir arkadaşınız varsa Almanya’nın çalışma koşullarıyla ilgili size son derece faydalı bilgiler verebilir. Aynı şekilde internetten, forumlardan da yararlanabilirsiniz. Örneğin Ekşi Sözlük üzerinden Yeni Zelanda’da yaşayan sözlük yazarlarına ulaşarak oradaki hayat ve çalışma koşulları hakkında bilgi alabilirsiniz. Ancak size en net bilgiyi yurtdışında yaşayıp sizle aynı mesleğe sahip kişilerden alırsınız. Bunun için LinkedIn, Facebook, Twitter ve hatta Instagram’dan yararlanarak bu kişilere ulaşabilirsiniz.
Ayrıca mezun olduğunuz okulun mezunlar ağına da göz atabilirsiniz. Bu ağa üniversitenizin kariyer merkezi aracılığıyla ulaşabilirsiniz. Örneğin Bilkent Üniversitesi İşletme bölümü mezunuysanız dünyanın dört bir yanında çalışan ve sizle aynı bölümden mezun kişilere ulaşabilir, aklınızdaki soruları sorabilirsiniz. Kim bilir belki bu kişiler size bambaşka kapılar açarlar.
3. Etkili bir CV hazırlayın.
Size uygun bir iş ilanı bulduktan sonra sıra başvuruya gelmiş demektir. İlanda aranan özellikleri iyice analiz etmeli ve kendinizi bu pozisyona en uygun aday olarak lanse etmelisiniz. Bunu yapmak için de etkili bir CV hazırlamanız gerekli. Ancak CV hazırlarken dürüstlük ilkesinden şaşmamalısınız. Yani 4 ay Polonya’da Erasmus programına katılmış olmanız, eğer Lehçeyi anadiliniz gibi konuşamıyorsanız CV’nize “Lehçe – Çok İyi” yazmanızı gerektirmez. Ayrıca bazı ülkelerin CV alışkanlıkları farklıdır. Örneğin Fransa’da bir işe başvuracaksanız CV’nize mutlaka fotoğraf eklemelisiniz. Bunun gibi ince detayları internet üzerinden araştırarak bulabilirsiniz.
4. Mülakata iyi hazırlanın.
Başvurunuzu tamamladıktan sonra mülakata katılmaya hak kazanırsanız daha detaylı bir araştırma yapmanız gerekir. Japonya’da iş mülakatları genelde akşam yemeği şeklinde olur, zira Japonlar adayları daha yakından tanımak isterler. İngiltere’de de psikometrik test ve “case study” çalışmaları yaygındır. Her kültürün kendine has özelliklerini iyi öğrenmelisiniz. Brezilya’da takım çalışması önemliyken ABD’de bireysel başarılar daha önemlidir.
İlk mülakat bazen Skype üzerinden de gerçekleştirilebilir. Görüşme internet üzerinden olsa bile giyiminize dikkat etmelisiniz. Örneğin pijamalarınızla video görüşmesi yapabileceğinizi sakın aklınızdan geçirmeyin. Ayrıca sesinizin gür çıkmasına ve özgüvenli olmaya gayret edin. Yeni ortamlara uyum sağlama yeteneğine sahip olduğunuzu da göstermelisiniz.
Mutlaka okuyun: En Sık Sorulan Mülakat Soruları ve Cevapları
5. Zihnen hazır olun.
Yurtdışındaki çok istediğiniz işe kabul edilseniz bile yeni bir hayata zihnen hazır olmalısınız. Gittiğiniz ülkede konuşulan dili çok iyi konuşabiliyor olsanız dahi gündelik yaşamda pek çok farklılıkla karşılaşırsınız. Bu yüzden esnek ve sabırlı olmanız gerekir. Yaşamaya başlayacağınız ülkenin kültürünü anlamaya çalışın ve tüm bu süreç boyunca eğlenmeyi unutmayın.
Yurtdışında Çalışmak İsteyenlere Tavsiyeler
1.İnternette yayınlanmayan kaynaklardan da istifade edin: Eğer hala kendi ülkenizde yaşarken yabancı bir ülkede çalışmak için iş aramaktaysanız reklamların ve internet sitelerinin cazibesine kapılıyor olabilirsiniz. Ne var ki, istatistiklere göre iş ilanlarının yalnızca yüzde 10-20’si internette yayınlanıyor. Bu da demek oluyor ki, dilden dile yayılan iş imkanlarına ve çevremizden doğacak imkanlara çok daha fazla rağbet etmek gerek. Eğer henüz düşündüğünüz ülkeye taşınmadıysanız sosyal medya da oldukça değerli bir araç.
2.Yabancı medyayı takip edin: İş arama sürecinde medya sektörüne odaklanma niyeiniz olmasa bile, yabancı medya kaynaklarıyla ilgili biraz fikir edinmenin yararı var. Bu şekilde sektör yönelimleriyle ilgili bilginiz olur ve daha çabuk iş bulma ihtimaliniz yükselir. Ya da en azından mülakatta güncel olaylarla ilgili sorular gündeme gelirse kendinize güvenerek konuşursunuz.
3.Araştırma gruplarına girmek: Bu okuduğunuz ilk maddeye bağlanıyor ama sadece iş aramaktan daha etkili. Başka bir ülkeye taşınmanın getirdiği kaçınılmaz ve çok yoğun duygular vardır. Bunların başında vatan hasreti gelir. Evinizi, tanıdığınız bildiğiniz her şeyi özlemenize tamamen engel olabilicek bir şey yok ama bunların üstesinden gelmenin en iyi yolu bir arkadaş grubuna katılmaktır. Bu şekilde hem iş ararken iyimserliğinizi yitirmezsiniz hem de ortak paydalarda buluştuğunuz bir arkadaş çevresi oluşturarak kendi sektörünüze dair vizyon edinebilirsiniz.
4.Araştırma yapın: Kendi sektörünüzün önde gelen firmalarını bulmak için zaman harcayın. Hatta yabancı uyruklu çalışanları işe alan şirketleri de araştırın. Verilere göre, mülakat görüşmelerini yürüten kişilerin yüzde 31’i girişken adaylardan hoşlanıyor. Bu girişkenliğin bir parçası da elbette görüştüğünüz şirketle ilgili tüm bilgiye sahip olduğunuzu gösterebilmektir.
5.Temel becerilerinizi güçlendirin: Yeni işiniz için anadilinizden farklı bir lisan konuşmanız veya değişik kültürel normlarla iç içe olmanız gerekebilir. İşin gereklilikleri ve türüyle ilgili yeterince fikre sahip olduktan sonra biraz daha derinlere inin ve o iş görüşmesinde iyi bir izlenim bırakmak için hangi niteliklere sahip olmanız gerektiğine bakın.
6.Eski tanıdıklarla yeniden bağlantıya geçin: Birçok şirketin ve eğtim kurumunun uluslararası bağlantısı bulunur. Bu sebeple eski amirlerinizle, müdürlerinizle, profesörlerinizle iletişime geçmeniz iyi olur. Onlara planlarınızdan sözedin ve yeni kariyer hedeflerinizi gerçekleştirmek adına size el uzatıp uzatayacaklarını sorun.
7.Boşlukları doldurmaya gönüllü olun: En büyük ihtiyaç neyse geçmişte bununla ilgili bir tecrübeniz bulunmasa bile ona yönelik boşlukları doldurmaktan çekinmeyin. Bu şekilde şansınız daha yaver gidebilir. Mesela Orta Doğu’da ve Asya’da İngilizce öğretmenlerine yönelik büyük bir talep var. Kalifiye insanlar için önerilen bazı teklifler, ücretsiz konut imkanı ve öğretmenlerin kendi ülkelerine yıllık seyahatleri de kapsıyor. Bunun için İngilizce öğretmenliği bölümü mezunu olmanın bir şart olarak aranmadığı iş ilanları da mevcut.
8.Sabırlı olun: İyi niyetli tüm iş bulma tüyolarına uysanız bile bir iş bulmak aylar sürer. Eğer mümkünse ülkenizi terk etmeden önce, istediğiniz sektörde hemen iş bulamama ihtimalinize karşı neler yapabileceğinize dair bir plan oluşturun. Hosteller gibi işletmeler, başı sıkışınca iş arayanlara yönelik kısa dönemli iş imkanları sunarlar.
9.İş görümesine yönelik becerilerinizi geliştirin: Eğer şanslıysanız ülkenizden ayrılmadan önce bir iki iş için yönlendirilmiş olabilirsiniz. İşte o zaman fark edeceksiniz ki, mülakatlar için hazırlı olmak çok önemli. Görüntülü konuşmalar ve telefon görüşmeleri buna iki örnek, ama bunlar daha ziyade arada mesafe olduğunda tercih edilen yöntemler. Başınıza gelebilecek zor koşullara yönelik prova yapın ki, gerçek bir görüşme sırasında elinizden gelenin en iyisi başarabilesiniz.
10.Meslek hayatınızdaki tecrübeleri belirtmenin önemini hafife almayın: Yurt dışına yönelik iş ararken özgeçmişinizi güncelleyin, bu önemli. Bir şirketin aradığı niteliklere ve iş tecrübesine sahipseniz, işverenin beklentilerini tamamen karşılayabilecekseniz, başka bir ülkenin vatandaşı olmanız öenmli bir mesele olmaktan çıkar. Ayrıca uluslararası platformda iş arayanların özgeçmişlerini parlatıp ambalajlamak üzere hizmet veren şirketler var. Bunların da yardımını almak işinize yarayabilir.
11.Vize ve çalışma izni şartlarını inceleyin: Gideceğiniz ülkenin çalışma izni için ne tür belgeler istediğini eksiksiz olarak anlamak çok önemli. Örneğin; Çin’de çalışma izni alabilmek için üniversite diploması şart. Buna karşın Avrupa’nın bazı bölgeleri için üniversite diploması gerekmiyor. İhtiyacınız olanları önceden belirlemek, zorluklarla karşılaştığınızda yaşayacağınız stresi azaltır.
12.Yaşınız sizi caydırmasın: Eğer hayatınızın göreceli olarak erken veya geç bir dönemindeyken yurt dışına yerleşmeye karar verdiyseniz yaşınız yüzünden iş bulmanızın daha zor olacağı fikrine kapılmayın. The Guardian’ın uluslararası meslek uzmanlarından yararlanarak yayınladığı bir yazı gösteriyor ki başka durumlar da olabilir. Hatta, başarılı olmak için yeterli motivasyon ve beceriye sahip olduğunuzu göstererek yaşa dayalı olası iş fırsatlarına başvurarak önyargıyı kırmayı deneyebilirsiniz.
13.Eğitiminize dair kanıt gösterin: Hangi pozisyonu istediğinize bağlı olarak yalnızca eğitimle ilgili özgeçmişinizin listesini vermek yeterli olmayabilir. Akademik bir değerlendirme, aldığınız eğitimin diğer ülkelerdeki karşılığına dair karşılaştırmalı bilgi sunar. Bu, başka bir ülkede eğitim gören ve ABD’de iş bulmak isteyenler için oldukça faydalı bir şey.
14.Ülke profillerini iyice inceleyin: Bir ülkedeki kariyerlerle ilgili net bir anlayışa sahip olabilmek için o ülkenin profilini araştırmaya vakit ayırın. Örneğin, ”prospects” adlı internet sitesi İngiltere menşeilidir ama başka bölgelerde iş arayanlar için de gerekli bilgiler sunar. Avusturya’da iş bulabilmek için gereken en önemli özelliğin Almanca bilmek olduğu, ya da Hollanda’daki en büyük iki endüstrinin tarım ve petrol endüstrisi olduğu vb. bilgilere bu siteden ulaşabilirsiniz.
15.Tamamen yerleşmeden önce kısa süreli bir seyahat yapın: Eğer maddi durumunuz buna imkan veriyorsa yerleşmeyi düşündüğünüz ülkeye kısa fakat amaca yönelik bir gezi düzenleyin. Belki bu gezi sırasında yüz yüze ilişkiler kurabilir, şanslıysanız gitmişken iş görüşmesine girebilirsiniz. Oraya gidip şahsi olarak toplantılara katılmak hem onların şirketine ne katabileceğinize dair fikir verir hem de oraya yerleşme konusunda niyetinizin ciddi olduğunu gösterir.
16.Akışına bırakın: Neticede, uluslararası bir iş bulmanın uzun bir süreç olduğunu ve dolambaçsız bir yol olmadığını unutmayın. İş arama sürecinizde fazlaca yol almadan önce hedefler belirleyin ve yurt dışına yerleşme meselesinden asgari beklentilerinizin ne olduğuna karar verin. Bu tarz bir bakış açısı oluşturduğunuz zaman, karşınıza zorluklar çıksa bile kendinden emin ve keyifli bir tavır ile yola devam etmek daha kolay olur.
17.O ülkenin iş bulma sitelerine girin: İlgili ülkenin bütün iş bulma sitelerini derleyin ve iş arayışınızı uzaktan sürdürmenize imkan veren en popüler sitelerde biraz vakit geçirin. Jobmaster adlı mobil uygulamayı kullanarak, dünya çapında pek çok ülkede yüzlerce iş ilanı listeyebilirsiniz. Ayrıca yurt dışında çalışmak isteyen yabancı uyruklı kişilere yönelik iş kurulları da vardır. Onları araştırıp bulun ve faydalanın.
