Mark Zuckerberg Kimdir?
Dünya üzerindeki çok az insan Mark Zuckerberg kadar başarılı.
Facebook’un kurucusu ve CEO’su olan ünlü girişimci, Harvard’ta öğreciyken yurt odasında kurduğu siteyi, 13 yıllık bir süreçte yaklaşık 2 milyar kullanıcıya kadar büyüttü. Ayrıca yaklaşık 63 milyar dolar servetiyle 33 yaşında biri olarak Jeff Bezos, Bill Gates ve Warren Buffet gibi dünyanın en zengin insanları sıralamasına girdi.
Milyarder girişimci, Eşi Priscilla Chan ile birlikte ölmeden önce servetinin 99%’unu şimdiden bağışladı. Milyonlarını ise çoktan eğitime ve dünya üzerindeki hastalıkların tedavisine yatırdı.
Zuckerberg’in New York’taki gösterişsiz başlangıcından bugüne kadar dünyadaki en güçlü CEO’lardan biri olmasının hikâyesini sizler için derledik:
New York’ta Dobbs Ferry isimli garip bir kasabada yetişti. Bir diş doktoru olan babası Edward ve psikiyatrist annesi Karen’dan; Randi, Donna ve Arielle isimli üç kardeşi daha var.
Henüz daha 12 yaşındayken atari kullanarak “Zucknet” isimli bir mesajlaşma programı yarattu. Ayrıca küçük yaşlarda arkadaşlarının bilgisayarlarına oyun kodlamayı da biliyordu. Lisede New Hampshire’da katıldığı ünlü Phillips Akademisinde, AOL ve Microsoft’un da ilgilendiği bir müzik yayın platformu kurdu. Buna rağmen gençken kendisine gelen tüm iş ve para tekliflerini reddetti.
Yine de Mark sadece bir bilgisayar kurdu değildi. Odessa gibi klasikleri okumayı severdi. Lisede ise eskrim takımının kaptanıydı.
Daha sonra 2002’de Harvard Üniversitesi’ne başladı ve yetenekli bir geliştirici olarak ün kazandı. Okul yurdunun sitesini hackleyerek ulaştığı öğrencilerin fotoğraflarını “Facemash” isimli uygulamada kullandı. Bu uygulama kısaca ekranda fotoğrafı çıkan iki öğrenciyi karşılaştma ve kullanıcının birini seçmesi üzerine kuruluydu. İlk dört saatte bu uygulama 450 kişi tarafından 22 bin kez görüntülendi. Sonrasında Harvard yönetimi bunu güvenlik önlemleri dolayısıyla kontrol altına aldı.
Birçok arkadaşıyla yurt odasında toplanıp Facebook için çalışmaya başladı ve buna konsantre olmak için henüz daha ikinci sınıf öğrencisiyken okulu bıraktı.
Fakat okulu bırakmadan önce şimdiki eşi Priscilla Chan ile tanıştı. Chan o zamanlar bunu Savannah Guthrie’ye anlatmıştı. İlk buluşmalarında Mark Chan’e: “Sınava girmektense seninle buluşmayı tercih ederim.” demişti.
Zuckerberg her zaman şimdiki gibi kibar bir adam değildi. Facebook’un ilk kuruluş zamanlarında kendi kartvizitine, “Ben CEO’yum, sürtük.” yazdırmıştı. Zuckerberg’in şirketi 12,7 milyon dolarlık fona ulaştığında yasal alkol tüketme yaşına Mark henüz erişmişti.
Çoğu CEO kendini ölümsüzleştirilmiş olarak ekranlarda görmemiştir. Ancak 2010 yılında “Sosyal Ağ” Facebook’un hikâyesi olarak bir dramaya dönüştürüldü ve tiyatrolarda sahnelendi. Bu oyun 8 tane akademi ödülüne aday gösterildi. Fakat yine de Zuckerberg ısrarla oyundaki bazı ayrıntıların doğru olmadığını öne sürdü.
Bugün dünyada yaklaşık iki milyar insan Facebook kullanıyor. Şirket, her çeyrekte bu platformdaki reklamlar sayesinde milyar dolarlar kazanıyor.
Zuckerberg, 18 Mayıs 2012’de Facebook’u halka arz etti. Halka arz ofisi, şirketin değerini 16 milyar dolar olarak belirledi ve bu teknoloji alanında tarihteki en büyük halka arz fiyatı oldu. Böylece Zuckerberg bir gecede dünyadaki en zengin 29. kişi oldu.
Facebook’un mükemmel yükselişi boyunca Chan ve Mark çıkmaya devam ediyordu ve sonunda şirketin halka açıldığı günden sonra evlendiler. Bu sürpriz bir evlilik oldu. Öyle ki misafirler neredeyse bu düğünün Chan’in okulu bitirişinin kutlaması olduğunu sandılar. Green Day grubunun solisti Billie Joe Armstrong düğünlerinde sahne aldı. Mark ise Priscilla’nın yakut yüzüğünü kendi tasarladı. Bu iki balayı çifti daha sonra özel bir jetle uçtu. Tek gecelik ücreti 800 dolardan başlayan beş yıldızlı bir otelde kaldılar ve magazin onları bir McDonald’s restoranında yerken yakaladı.
Zuckerberg Çince öğrenmeye başladı ve yetkinliği gayet iyiydi. 2014’e kadar 30 dakikalık soru-cevap tekniğiyle dersler aldı. Chan ve Zuckerberg’in “Beast” isimli kuyruk sallayan bir paspası andıran inanılmaz bir de Macar çoban köpeği var.
2015’te ise Max isimli dünya güzeli kızlarının doğduğunu müjdeleyen Mark, Facebook’a şöyle yazdı: “Küçük ailemize büyük bir neşe kaynağı geldi.”
İkili ayrıca Facebook’un 45 milyar dolar değerindeki yüzde 99’luk hissesini Chan Zuckerberg Girişimi adı altındaki yeni işe yatıracaklarını duyurdular. Bu yeni girişim tüm parayı kişisel eğitimlere, hastalık tedavilerine ve insan ilişkilerine harcayacak. Hatta bu duyurudan önce Chan ve Mark 1,6 milyar dolarlık bir bütçeyle San Francisco Hastanesi ve Hastalık Kontrol Merkezi gibi yerlere yardımda bulundu.
2016 Eylül’de ikili, dünya üzerindeki hastalıkları iyileştirmeye katkı sağlamak için 3 milyar dolar bağışladı. Zuckerberg Facebook’a “ Bilim insanlarına, hastalıklara çare bulmaları için yardım edebilir miyiz? Evet, edebiliriz.” yazdı.
Zuckerberg yaşından daha fazla milyar dolara sahip olmasına rağmen o, bildiğimiz o şaşalı hayatı yaşamaktan çok uzak. Bir CEO olarak sadece kot pantolonla kapüşonlu ya da gri tişörtler giyiyor. Ya da bir Tesla’ya veya Ferrari’ye binmek yerine 30 bin dolar değerindeki küçük, siyah bir Volkswagen kullanıyor. Aslında Acura TSX gibi 1,3 milyon dolarlık değerde başka bir sürü arabası daha var ama bunları yansıtmayı sevmiyor. Bağış işlerinin yanı sıra mülk edinmeyi de seviyor.
2014 yılında, Hawai’de 750 dönümlük bir araziyi 100 milyon dolara satın aldı. Sonrasında küçük yerleşime sahip yerlileri oradan çıkarmaya yönelik çabasından dolayı insanları sinirlendirse de dava kapandı. Ayrıca San Francisco’dan 10 milyon değerinde bir köşk aldı ve 1 milyon dolarlık bir harcamayla evi yeniden tasarladı; ev 60 milyon dolarlık bir yeşil eve döndü. İddialara göre Mark restorasyonda çalışan işçilerin arabada uyumaları için evin yanında bir park yeri kiraladığı söyleniyor.
Facebook’un parasını harcamaktan da korkmuyordu. Şirketin Instagram, Whatsapp ve Oculus gibi başka yatırımları da var. Fakat Zuckerberg’in bile istediğini elde edemediği zamanlar oluyor. Örneğin Snapchat’i 2013’te 3 milyar dolarla satın almak istedi ama Snapchat’in kurucusu Evan Spiegel bu teklifi kabul etmedi.
Teknoloji dünyasından ünlülerin yanı sıra Zuckerberg diğer ünlü isimlerle de görüşüyor. Mesela Brezilya devlet başkanı Dilma Roussef, Snoop Dogg ve Barack Obama… Eşi Chan ile birlikte aslında teknoloji dünyasından birçok arkadaşı var Mark’ın. 2016 Ağustosunda Spotify’ın CEO’su Daniel Ek’in İtalya’daki Como Adası’ndaki düğününe birlikte katıldılar.
2017 Mayısında çift ikinci bebeklerinin yolda olduğunu duyurdular.
Her yıl Zuckerberg Facebook’taki güncellemelerin yol haritasını içeren bir yıllık geliştirme konferansı sunuyor. Sunumdan önce dikkatleri toplamak içinse takla atıyor. Ayrıca kendine her yıl kendine önemli bir hedef koyuyor. Örneğin daha bilinçli ve duyarlı bir tüketici olmak adına bir sene boyunca yalnızca kendisinin öldürdüğü hayvanların etini yedi ve bir diğer yıl da toplamda 365 mil koştu. 2017 yılı için hedefi ise tüm Amerika eyaletlerini ziyaret etmek. Duracağı yerler Zuckerberg’in devlet başkanı için koşacağı spekülasyonunu ateşledi fakat o bunu inkar etti.
Bir gün Ohio’da Trump seçmenlerinden bir ailenin evine gidip akşam yemeğine katıldı. Aileye gizli misafirlerinin kim olduğu, Zuckerberg siyah bir karavan ve bodyguardlarıyla gelmeden 15 dakika önce söylendi.
Tüm bunlara ek olarak, Zuckerberg politikaya da ilgili. Donald Trump başkan seçildiğinde onun konuşmasına verdiği bir yanıtla ortalığı kızıştırdı. Öyle ki Trump’ın Müslümanlara yönelik Amerika’ya giriş yasağına tepki gösteren teknoloji CEO’larından biri oldu.
Mayıs 2017’de Zuckerberg eski okulu Harvard’a bugüne kadarki en genç mezuniyet konuşmacısı olarak geri döndü ve fahri doktorasını aldı. Mezuniyet konuşması ilham verici ve duygu doluydu. Bu komuşmada; iklim değişimi, evrensel temel gelir, ceza yargılama reformu ve demokrasi modernleşmesi gibi insanların online olarak oylayabileceği birçok politik konuya değindi.
Milyarlarına rağmen Mark Zuckerberg fazlasıyla ayakları yere basan bir girişimci olarak ilerliyor. Ofisi cam duvarlarla çevrili ve belediye binasını andıran iş yerine binlerce Facebook çalışanı gibi her gün gidip soru-cevap dil derslerine giriyor.
