Hisse fiyatlari arz ve talepte oluşan değerlerle bir aşağı bir yukarı durmadan hareket eder. Bir hisse ne kadar çok alınırsa fiyatı yükselir, ne kadar çok satılırsa fiyatı o kadar çok düşer. Arz ve talepte yaşanan bu hareketler o dönemdeki haberlerle de çok ilgilidir.
Buna rağmen, spekülasyon peşinde koşmak bireysel yatırımcılar için iyi bir strateji değildir. Çoğu durumda profesyonel yatırımcılar haber yayılırken harekete geçmek yerine beklemeyi tercih ederler.
Haberlerin Borsaya Etkisi Nasıl Olur?
Diyelim ki Microsoft’un son çeyrek raporunda, geçen yıla oranla ciddi bir gelir artışı var. Bu iyi bir haber.
Hisse senedi doğal olarak artış beklese de, fiyatlar düşebilir.
İşin Püf Noktaları:
– Hükümetin iktisadi raporları her zaman birer haber niteliği taşır, ekonominin zayıf ve güçlü taraflarını, müşterilerin kimler, lokomotif sektörlerin hangileri olduğunu onlar belirler.
– İktisadi çeyrek raporlar, bir şirketin son zamanlarda neler yaptığını ve hatta yakın gelecekte ne yapacağına dair bilgiler içerir.
– Küresel olaylar beklenmedik sonuçlar verebilir.
Ertesi gün borsacılar Microsoft hisselerinin gerçek fiyatının altında olduğunu düşünebilirler. Son çeyrekte daha iyi satışların geleceğini ve hisse fiyatlarının yükseleceğini öngörerek satın alırlar.
Birkaç saat sonra ise yeni bir rapor tüm teknoloji sektöründe satışların düşeceğini öngörebilir, böylece her teknoloji şirketi gibi Microsoft’un da fiyatları düşer.
Bu yüzden, sağlam bir şirketin hisselerini alıp beklemek uzun vadede fiyatının artacağını bilmek ılımlı bir yatırımcının anlık haberlere çok da kulak asmayıp tercih ettiği bir yöntemdir.
İyi Haber / Kötü Haber
Kötü haberler normal olarak, insanları ellerindeki hisseleri satmaya yöneltir. Kötü bir kazanç tablosu, kurumsal yönetimdeki bir hata, siyasi ve iktisadi alanlarda tutarsızlık, beklenmedik bir oluşum gibi şeylerin tümü hisselerin, belki tamamı değil ama çoğunun düşeceğini haber veren, satış baskısı oluşturan niteliktedir.
Borsa simsarları haberleri takip etmez, tahmin etmeye çalışırlar.
Olumlu haberler doğal olarak hisselerin alımına sebep olur. İyi bir kazanç tablosu, yeni bir ürünün piyasaya çıkışı, kurumsal satın almalar ve olumlu ekonomik verilerin hepsi satın alma baskısı yaratarak hisse fiyatlarını yükseltmektedir.
Kötü haber iyi habere dönüştüğü zaman
Bazı hisse senetleri açısından kötü olan bir haber, diğer hisse senetleri için iyi bir haber olabilir.
Örneğin, bir dolu fırtınası haberi, arabalarda meydana gelecek zarar itibariyle sigorta şirketlerinin hisselerinin düşmesine sebep olacaktır.
Bununla birlikte, oto cam sektöründe faaliyet gösteren şirketlerinin hisse senetleri ise, fırtına sonrasındaki aylarda daha yüksek satış olacağı beklentisiyle doğal olarak artacaktır.
Haberleri önceden tahmin etmek
Belirtildiği üzere, profesyonel yatırımcılar zamanlarının birçoğunu bir sonraki haber döngüsünü tahmin etmeye harcarlar; böylece hisse senetlerinin asıl değerlerini bulmasından önce belirledikleri hisse senetlerini alıp satarlar.
Haber döngüsünü tahmin etme sürecinde ise, bir dizi bilgi kaynağının yardımıyla bu süreci ilerletmeye çalışırlar:
– Hükümetlerin ekonomi raporları: TÜİK’ten alınan istihdam raporu ve tüketici güven endeksi ülke ekonomisinin ve gelecekte yapılacak harcamaların bir göstergesidir. İmalat PMI endeksi ise şirketlerin mal ve hizmet satın alma eğilimlerinin bir göstergesidir ve gelecekteki büyümeyi öngörmek için kullanılır.
– Şirket ve Sektör Haberleri: Üç ayda bir yayımlanan raporlar, kelimenin tam anlamıyla eski haberlerdir. Yatırımcıların asıl bilmek istedikleri şey ise, siparişlerin şu anda nasıl şekillenmekte olduğu, hangi ürünlerin piyasada daha çok rağbet gördüğü ve hangi trendlerin düşüşe geçtiğidir.
– Söylentiler: Yatırım şirketleri ve bankalar, bir şirketin gelecekteki gelir ve ya satışlarına yönelik tahminlerde bulunurlar. Bu tahminlerin bazıları sağlam bilgilere, temellere dayanırken bazıları ise tamamen asılsız çıkabilmektedir.
Beklenmedik Haberler
Dünyada, güvenlik gerekçesiyle otomobillerin büyük çoğunluğunun geri çağırılması, petrol fiyatlarını artıran bir Ortadoğu krizi veya bitkileri mahveden uzun süreli bir kuraklık gibi basitçe tahmin edilemeyen olaylar vardır. Yatırımcılar, bunu bir “Fiyat Riski” yani bir hisse senedinin değerinin düşme riski olarak düşünebilirler.
Piyasayı Sürekli Takip Etmeli miyiz?
“Sahip olduğunuz evin piyasa değeri her gün kuruşu kuruşuna televizyon ya da internette yayınlanmış olsaydı mutlu bir şekilde yaşamaya devam edebilir miydiniz?”
Haberleri sürekli takip eder ve ekonomi kanallarını izlerseniz yatırım yapmanın bir tür spor ve hayatta kalma savaşı olduğunu düşünmeye başlarsınız. Böyle olduğunda da piyasa hareketlerine karşı daha duygusal tepkiler verir ve savunmasız kalırsınız.
Nörobilimde büyük yankı uyandıran bir araştırma, insanların 2-3 kez tekrar eden olayların 4.kez ve sonrasında da gerçekleşeği beklentisine girdiklerini göstermiştir. Bu beklentiler gerçekleştikçe beynimiz de mutluluk hormonu olan dopamin salgılayarak bizi mutlu eder. Bu da beklentilerimize aşırı derece bağımlı olmamıza neden olur.
Diğer yanda hisseler düşerse de “korku ve endişe” kaynağı amigdala çalışmaya başlar ve tüm hayvanlarda tehlike anlarında ortaya çıkan “dövüş ya da kaç” tepkisi üretir. Nefes alıp vermemiz hızlanır ve büyük stres altına gireriz.
Yaptığı araştırmalarla Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülmüş Daniel Kahneman’a göre, 1000 TL kaybetmenin acısı 2000 TL’lik kazançtan daha yoğun hissedilir. Bu yüzden hisse fiyatlarını günlük takip etmek kaybetmenin acısını çok sık hissetmemize ve hisseleri ölü fiyattan elden çıkararak zarar etmemize neden olur.
Bu araştırmalar ışığında açıkça söyleyebiliriz ki:
Başarısızlığın temel nedeni piyayası ve haberleri takip etmekten kaynaklanmaktadır. Unutmayın ki, yaptığınız yatırımı birilerini geçmek, birileriyle savaşmak için değil sadece kendiniz için yaparsınız. Kendi finansal özgürlüğünüzü elde etmek, çocuğunuza daha iyi bir gelecek sunmak vb. sebeplerinizden dolayı… Bu hedefinize ulaşmak için de en önemli silahınız, kendinizi ve duygularınızı kontrol etmektir.
Mutlaka okuyun: Beynimiz, Yatırım Kararlarımızı Nasıl Etkiliyor?
