İstiridye çiftliği mi kurmak istiyorsunuz?
Sermayeniz ve tecrübeniz yok mu?
Bu yazıda sermaye ve tecrübe olmadan da istiridye çiftliği kurmanın yollarını anlatacağız.
Neden İstiridye Çiftliği?
Piyasada deniz ürünleriyle ilgili pek çok iş fırsatı vardır ve istiridye çiftliği işi de bunlardan biridir. İstiridye dünyanın en sağlıklı ve besleyici besinlerinden biri olarak bilinir ve dünyanın tüm bölgelerinde tüketilir. Antioksidandır ve kolekstrolüne dikkat etmesi gereken insanlar için idealdir. Deniz kıyılarında ve nehir kenarlarında istiridyeye denk gelmek işten bile değildir.
İstiridye çiftliği kurmak ise karlı bir iş fikridir. Yunanistan, Filipinler, Çin, Japonda, Tayland ve bazı Güney Amerika ülkeleri bu konuda oldukça ileridirler. Keza ülkemizde de istiridye çiftlikleri bulunmaktadır.
Eğer deniz ürünleri işine girmek istiyorsanız istiridye çiftliğini dikkate alabilirsiniz. Özellikle denize kıyısı olan bölgeler bu iş için daha da idealdir. Çiftliği çabuk ve ucuz bir biçimde kurup sermayenizin karşılığını kısa sürede alıp kazanç elde etmeye başlayabilirsiniz.
Eğer bu işi ciddi olarak düşünüyorsanız yazımızın devamını mutlaka okumanız gerekiyor. Öyleyse hadi başlayalım.
Piyasada Durum Ne?
İstiridye çiftlikleri genelde belli bir arazi üzerinde adından da anlaşılacağı üzere çiftlik kurararlar. Üretim, ilaçlama, hastalıktan koruma, besleme gibi konularda istiridyelere destek sağlarlar. Üretim sezonunda havanın ortalama 25 derece olduğu bölgeler bu iş için idealdir.
Sırf ABD’de 3000’den fazla balık ve deniz ürünleri çiftliği vardır ve piyasanın yıllık hacmi 1 milyar dolardır.
Uzun zamandır faaliyet gösteren istiridye çiftlikleri bulunmasına rağmen piyasada hala yeni istiridye çiftliklerine yer vardır. Özellikle yeni teknolojilerin de kullanımıyla verimlilik daha da artabilmektedir. Bu nedenle piyasada bu işi yapan çok kişi var diye düşünmemenizi tavsiye ederiz. Hele de ülkemizde bu iş için ciddi bir pazar boşluğu bile var diyebiliriz.
Pazar Araştırmasında Nelere Dikkat Etmek Lazım?
İstiridye tüketen insanların demografik ve sosyo-ekonomik durumlarına bakınca aslında kesin bir grup söyleyemiyoruz. Farklı etnisitelerden, kültürlerden insanların istiridye tükettiğini söyleyebiliriz. Türkiye bazında ise istiridyenin sosyo-ekonomik durumu ortalamanın üstünde insanlar tarafından daha sık tüketildiğini söyleyebiliriz.
Bu bakımda ihracaat bazlı mı yoksa ülke içinde mi istiridye yetiştireceğinize karar vermeniz, çiftliği nerede kurmanız gerektiği hakkında size rehberlik edecektir.
Rekabet Nasıl?
Aklınıza hangi sektör gelirse gelsin, orada mutlaka rekabet vardır. Deniz ürünleri de bundan azade değil elbette.
Ancak istiridye çiftliği işini ele alırsak lokasyon, çiftliğin büyüklüğü gibi faktörler rekabet durumunu oldukça yakından etkiler. Ayrıca yetiştirilen istiridyeleri işleyip paketleyerek dağıtıma hazır hale getirirseniz rekabetten daha az etkilenirsiniz diyebiliriz.
Örneğin bulunduğunuz bölgedeki tek istiridye çiftliğine siz sahipseniz, ürünleri işleyip paketleyebiliyorsanız o bölgede uzun süre sizin tekeliniz mevcut olacaktır diyebiliriz.
Maliyet Analizi Nasıl Yapılmalı?
Maliyet analizi yaparken dikkat etmeniz gereken başlıca hususlar: piyasaya erişim, ucuz emek ve uygun iklim koşulları olacaktır. Çiftliği kurduktan sonra bile bu faktörleri belli aralıklarla tekrar gözden geçirmelisiniz. Bir su ürünleri çiftliği sahibi olarak kazancınızı maksimize etmek için maliyetleri düşük tutmalı ancak kaliteden de ödün vermemelisiniz.
İstiridye çiftliğinde ilaç, tedavi, yem gibi maliyet kalemleri bulunduğunu, esas olarak çiftliğin temel maliyetini bunların oluşturduğunu da unutmayınız.
Sıfırdan Kurmak mı? Hazır Çiftlik Devralmak mı?
İstiridye çiftliği kurmak istediğiniz zaman muhtemelen sıfırdan bir tesis kurmanız gerekir. Zira yurt dışındaki gibi Türkiye’de bu işin bayiliğini veren herhangi bir şirket yok. (İstiridye mantarı yetiştirmek isteseydiniz bu işin bayiliğini veren yerler bulabilirdiniz.)
Ayrıca bu işi sıfırdan kurmak, diğer küçük işletmelere nazaran daha az streslidir. Şirketinizi resmi olarak kurmalı, sermayenizi ve emek gücünüzü belirlemeli, uygun bir arazide tesisi kurmalı ve internet başta olmak üzere çeşitli pazarlama teknikleriyle ürünlerini satmalısınız.
Bugün piyasada var olan başarılı istiridye ve su ürünleri çiftlikleri büyük oranda sıfırdan başlayıp başarılı olmuş işletmelerdir.
Muhtemel Zorluklar Nelerdir?
Eğer istiridye ve su ürünleri çiftliği açmak istiyorsanız karşılacağınız ilk zorluklardan biri, bulunduğunuz bölgede bir balık ve deniz ürünleri pazarının olmayışıdır. Bu muhtemel tehlikeye karşılık, siz kendi pazarınızı yaratmalısınız. Hanelere, bireylere, küçük restoranlara ve otellere yönelmeli; buralarla iletişime geçmelisiniz.
Diğer bir muhtemel zorluk ise zaman zaman nükseden ekonomik kriz olacaktır. İstiridye, ekmek gibi zorunlu bir besin değildir. Bu nedenle herhangi bir ekonomik krizde aileler ilk olarak istiridye gibi “lüks” sayılabilecek besinlerden vazgeçerler.
Ayrıca kötü hava koşulları, kuraklık; büyük bir rakibin piyasayı domine etmesi gibi tehlikeler de belirebilir. Bu durumlara karşı sizin yapabileceğiniz büyük hamleler bulunmadığı için elinizden gelenin en iyisini yapmaya devam etmeniz şarttır.
Sermaye Durumları Nasıl Olmalı?
Standart ve düzgün bir tesis kurmak için bir miktar sermaye şarttır. Ancak tesisin büyüklüğüyle doğru orantılı olarak sermayenin miktarı da değişebilir tabii ki.
İstiridyelerin barınacağı yapay gölet veya havuz, yavru istiridyelerin satın alımı, tesis için gerekli alet ve makinelerin alımı zaten sermayenin büyük bir kısmını oluşturur. Ancak çok ufak bir tesis açmak isterseniz kendi cebinizdeki parayla da bu işe girişebilirsiniz.
Sermaye, kredi veya fon için başvurabileceğiniz bazı yerler şunlardır:
- Kişisel birikiminiz
- Yatırımcılar ya da ortaklarınızdan destek
- Banka kredisi
- KOSGEB kredisi
- Aile ve arkadaşlardan destek
Çiftliği Nereye Kurmak Gerek?
İstiridye çiftliği açmak için bazı iklim koşullarına uymak mecburiyetindesiniz. Özellikle denize ve ırmağa, diğer bir deyişle sulak alanlara yakın araziler bu iş için daha uygun olur.
Lokasyon seçerken iklimin yanı sıra fizibilite ve pazar araştırması da yapmak hayati öneme sahiptir. Yani aynı bölgede iki tane daha istiridye çiftliği varsa dikiş tutturmanız neredeyse imkansız olur.
Bu nedenle lokasyon seçerken şu unsurlara mutlaka dikkat edilmeli:
- Bölgenin nüfus ve sosyo-ekonomik yapısı
- İstiridye ve deniz ürünlerine ilgi
- Lokasyonun ulaşılabilirliği, havalimanı ya da otoyollara yakınlık
- Çevredeki benzer su ürünleri tesislerinin varlığı
İş Gücü ve Teknik Meseleler Nasıldır?
İstiridye çiftliği kurmak istediğinizde güvenli, sağlıklı ve standart göletler inşa etmelisiniz. Hem iç alanda hem de dış alanda farklı göletlerin bulunması çok iyi olur. Su kaynağının varlığı, hasat için gerekli alet ve makineler, pompa gibi şeyler çiftlikte mutlaka bulunmalıdır. Bunları bütçenize göre ikinci el olarak da satın alabilirsiniz.
Arazi için satın alma ya da kiralama yöntemleri mevcuttur. Eğer büyük bir çiftlik kurmak istiyorsanız uzun dönem kira ya da direkt satın alma yollarını dikkate alabilirsiniz.
Personel konusuna gelince; çiftlik yöneticisi, temizlikçi, gece nöbetçisi, satış ve pazarlama sorumlusu gibi 5-6 kişilik bir çalışan kadrosuna sahip olmak idealdir. Tabii ki bu saydıklarımız ortalama büyüklükte bir çiftlik için geçerlidir.
Eğer küçük kapasiteli bir işletme düşünüyorsanız ve fazla çalışan almak için bütçeniz elvermiyorsa kendiniz de çiftlikte bilfiil çalışmalısınız. Bir düzenli olarak çiftliğe uğrayan bir veterinerin varlığı hayat kurtarıcı olacaktır.
Yavru istiridyeler gölete atılıp sabah akşam düzenli ve doğru şekilde beslendiği, gölet suyu düzenli aralıklarla temizlendiği sürece aslında pek zahmetli bir iş değildir istiridye yetiştiriciliği.
İstiridyeler olgunlaşınca bu işe uygun yakalama ve toplama ekipmanlarıyla istiridyeler toplanır ve satın alan restoran, otel ya da pazara servis edilir.
Pazarlama ve Satış Stratejisi Nasıl Olmalı?
İstiridye çiftliği sahibi olarak öncelikle müşteri edinerek işe başlamalısınız desek yeridir. Yani üretime başlamadan önce bir müşteri kitlesi tesis etmelisiniz. Büyük otelleri, et-balık işleme kurumlarını bağlarsanız zaten sırtınız yere gelmez.
Bu nedenle bilhassa küçük bir işletmeyseniz, yaratıcı ve etkili pazarlama yöntemleri kullanmanız gerekir. Pazarlama planı hazırlarken şirket ve şahsınız için ikna edici bir profil çizmeli, geçmiş tecrübelerinizin bu işte ne şekilde başarı yakalayacağınızı göstereceğini belirtmelisiniz.
İşletmenizin pazarlaması ve marka bilinirliği için şu imkanlardan istifade edebilirsiniz.
- Otellere, et işleme şirketlerine, restoranlara ve balık pazarlarına broşürlerinizi yollayın. Piyasaya girdiğinizi belirtin.
- Çiftliğin açılışına yerel medya kuruluşlarını davet edin ve güzel bir açılış partisi düzenleyin.
- Yol kenarlarındaki reklam panolarına ilan verin.
- Yerel gazete, TV ve radyolara reklam verin.
- Sosyal medyada aktif olun. İstiridye ve deniz ürünleri ile ilgili kaliteli içerikler oluşturun.
- Profesyonel pazarlama şirketlerinden danışmanlık hizmeti alın.
- Alakalı etkinliklere sponsor olun.
- Hedef kitlenizin yaşadığı muhitlerde broşür, el ilanı dağıtın
- Kendinize ait bir web sitesi kurun.
- Personelin şirketin logosunu taşıyan kıyafetler giymesine özen gösterin. Şirket arabalarını da çiftliği tanıtan görsellerle kaplatın.
İstiridye ve diğer su ürünlerini dağıtırken sağlam bir dağıtım ağınız olmalı. Zira çabuk bozulabilen deniz ürünleri hızlı bir biçimde tüketilecek biçime getirilmelidir. Bu nedenle lojistik ve dağıtım ağına önem vermeniz şart.
Fiyatlandırma Nasıl Olmalı?
İstiridyeleri satarken üzerinizde bir fiyat baskısı olmaması için şirket kuruluşundaki maliyetlerin altından kalkılabilir olması lazım. Çiftliğe haddinden fazla masraf yaparsanız ürünleri satarken de yüksek fiyatlandırma yapmanız gerekir ki bu da alıcıların işine gelmez.
Fiyatlandırmayı doğru yapmak için operasyonel maliyetleri en aza indirgemek, satış ve pazarlama stratejilerine odaklanmak gerekir. Maliyetleri doğru bir düzeye indirdiğiniz zaman fiyatlandırmayı da doğru yaparsınız.
