Bir isim ne ifade eder? Eğer küçük bir şirketin başarısından bahsediyorsak, şirketinizin ismi birçok şey ifade ediyor olabilir. Eğer doğru ismi bulursanız şirketinizin ünü kısa bir zamanda şehrinize yayılarak düşündüğünüzden çok daha hızlı büyümenize yardımcı olabilir. Diğer bir yandan, eğer yanlış ismi seçerseniz kısa zamanda başarısız olabilir, umutlarınızı hızla yitirebilirsiniz. İdeal bir isim sizin ne konuda uzmanlaştığınızı ortaya koymalı, şirketinizin sağladığı değeri gösterirken işinizin kalitesini gözler önüne sermeyi de atlamamalıdır.
Bu konuda kimi uzmanlar en iyi isimlerin soyut türetilmiş isimler olduğuna inanırlar. Onlara göre bu tarz soyut isimler şirketiniz için boş bir tuval gibidir, istediğiniz şirket imajını yaratmanıza olanak sağlar. Diğer bir yandan, diğerleriyse isimlerin müşterilerin aklında bir şeyler uyandırması gerektiğine inanır, bu sayede şirketinizin ismini duyan birisi o anda ne iş yaptığınızı anlayacaktır. Bu konudaki başka bir yaklaşımsa, kendi içinde kafiyeli isimler kullanmaktır. Bu sayede şirket isminin daha rahat akılda kaldığını savunanlar olduğu gibi kafiyeli isimlerin yapmacık duyulduğuna inanalar da var tabii.
Aslına bakacak olursak, eğer doğru pazarlama stratejileriyle oynarsanız her isim akılda kalıcı olabilir. Şirketiniz için bir isim seçerken ne yapmanız gerektiği konusunda çekinceleriniz varsa, bu yazı tam da size göre!
İlk Adım olarak Yardım Alın
Güzel bir isim bulmak düşündüğünüzden daha zor bir süreç olabilir. İşinin uzmanı birisine danışarak hata yapmadığınızdan emin olabilirsiniz. Hele hele şirketiniz ismi sayesinde sükse yapabileceğiniz bir sektörde uzmanlaşıyorsa, kesinlikle atmanız gereken ilk adım bu. İsimlendirme işiyle uğraşan şirketler ve pazarlamacılar yeni, yaratıcı isimler bulabilmek konusunda bir çalışma sistemine sahip oldukları gibi aynı zamanda telif hakkı yasalarına da hakim oldukları için işinizi kolaylaştıracaklardır. Yanlış bir isim seçme ihtimalinde sizi uyaracak ve neden bunun hatalı bir tercih olduğu konusunda sizi bilgilendireceklerdir de.
Bu maddenin dezavantajı, biraz pahalıya geliyor olması. Zira profesyonel olarak bu işi yapan şirketler ve isimler sağladıkları hizmet için gerçekten yüksek meblağlar talep edebiliyorlar. Tabii bu ücreti sadece isim belirlemek için değil, şirket kimliği yaratmak ve logonun grafik tasarımı gibi hizmetler de pakete dahil. Elbette bu işi çok daha ucuza yapabilecek şirketler de bulabilirsiniz ama her sektörde olduğu gibi burada da kalite, para demek. Bu yüzden çok da ucuza kaçmadığınızdan ve şirketinizin geleceği için akıllıca bir yatırım yaptığınızdan emin olun ki uzun dönemde isim değiştirmeye karar verip daha çok problemle karşılaşmayın.
Bir İsimde Neler Vardır?
Şirketinizin isminin karşı tarafta hangi hisleri uyandırmasını istediğinizi düşünerek işe başlayın. Şirketinizin anahtar değerlerini ortaya koyacak bir isim seçmelisiniz. Sonuçta sadece bir isim değil, bir şirket kültürü ve misyonu da yaratıyorsunuz. İsminiz sadece bir kelime olmaktan çıkarak bir noktada şirketinizin kimliği haline gelecek.
Tam olarak da bu yüzden seçtiğiniz isim müşterilerinize şirketiniz hakkında ne kadar çok şey anlatıyorsa, gelecekte şirketinizi tanıtmak için o kadar az çaba sarf edeceksiniz. İsimlendirme uzmanlarına göre söz konusu yeni girişimlerse girişimciler yeni kelimeler uydurmak yerine kombinasyonlarla çalışmayı tercih etmeli. Müşteriler ne olduğunu anladıkları şirketlerle çalışmaya yatkındır, tam olarak bu yüzden profesyoneller şirket ismi olarak isminizin baş harflerini ya da numaraları kullanmak yerine daha somut şeylerden yola çıkmanız gerektiğini düşünüyorlar.
Diğer bir yandan, bir ismin çok fazla anlam ifade etmesi de mümkün tabii. Bu konuda tuzağa düşebileceğiniz alanlar özellikle coğrafik bölgeler ve Jenerik isimler. Örneğin, diyelim ki şirketinizin ismini İstanbul Çikolata koydunuz. Peki ya gelecekte İstanbul dışında da şube açmak isterseniz? Şirketinizin ismi Ankara’daki, İzmir’deki müşterileriniz için de aynı anlamı ifade edecek mi? Ya da şirket olarak yaptığınız işi genişleterek dondurma ve tatlı sektörüne de girmek isterseniz?
Peki, bir isim nasıl hem anlamlı hem de size özel olabilir? Tanımlayıcı isimler yaptığınız iş hakkında somut bir fikir verir: ne iş yapıyorsunuz, neredesiniz, ve benzeri. Diğer bir yandan, daha soyut isimler kullanarak tanımlayıcı ifadelerden kaçınabilir ve şirketinizin ne hakkında olduğunu vurgulayabilirsiniz.
Örneğin “İtaliatur” ismini ele alalım. İtalya’ya paket turlar düzenleyecek bir şirket için seçilmiş olan bu isim, gerçek bir kelime olmasa da müşterilerin aklında direkt olarak şirketin ne alanda hizmet verdiği fikrini uyandırıyor. Daha da iyisi, müşterileri heyecanlandırarak yabancı bir kültürü keşfetme hevesini aşılıyor.
Bu yüzden bir şirket ismi seçerken ya da online bir iş kurarken bu maddeleri aklınızda tutmayı unutmayın. Sadece size değil, hedef müşteri kitlenize de hitap edecek bir isim seçmelisiniz. Müşterilerinizin hatıralarına hitap eden, onları rahatlatan veya onlara tanıdık gelecek bir isim seçerek duygusal yönden hitap etmeye çalışabilirsiniz. Çok uzun ve karmaşık isimlerden uzak durmaya çalışın. Kelime şakalarından da kaçının, emin olun ki müşteri kitlenizin yarısı ne demek istediğinizi anlamayacak. Şirketiniz gerçekten kurumsallaşmadıysa, kurumsal ekler kullanmaktan da kaçınmalısınız. Örneğin isminizin sonuna A.Ş. eklemek gibi.
Yaratıcı olun
Öyle bir zamanda yaşıyoruz ki, neredeyse her dildeki her bir kelimenin telif hakları alınmış durumda. Bu yüzden kombinasyonlar üreterek bunları tercih etmek giderek daha popüler bir tercih haline geliyor.
İsimlendirme üzerine uzmanlaşmış bir şirket olan NameLab’da çalışan uzmanlardan birisi olan Michael Barr da bu görüşü savunanlardan. Barr, konuya dair mevcut müşterilerinden birini örnek veriyor, Acura ve Compaq. Bu ismi kendilerinin bulduğunu söyleyen Barr, her ne kadar acura’nın net bir anlamı olmasa da insanlarda bir netlik hissi yarattığını, şirketin de tam olarak bu hisse hitap etmek istediğini söylüyor. Bu isim, birçok dilde kesin anlamına gelen isim kökü “acu” dan türetilmiş. Anlamlı kelime kökleriyle çalışarak (tıpkı acu gibi, diye ekliyor Barr) şirketler için hem anlamlı hem de onlara özel isimler üretiyorlar.
Bir diğer yandan, Barr’a göre bu tarz kombinasyonlar (gerçek köklerden üretilen uydurma isimler) her şirket için atılacak doğru adım olmayabilir. Yeni kelimeler karmaşıktır ve şirketin de, sundukları hizmetin de karmaşık olduğu izlenimini yaratabilirler, bu da her zaman ulaşmak istediğiniz bir izlenim olmayabilir. Ayrıca, şirketinize bir isim bulma konusunda bir uzmanla çalışmak yerine kendi yaratıcılığınıza güveniyorsanız bu tarz kombinasyonlar üretmeye çalışırken çuvallayabilir ve ileri bir adım atmaya çalışırken geri bile gidebilirsiniz.
Atabileceğiniz bir diğer adım var olan kelimelerin şeklini veya hecelerini değiştirmek olabilir. Örneğin, NameLab uzmanları Acura ve Compaq isminin ikinci kısmı olan Compaq’ı tahmin edeceğiniz üzere kompakt kelimesini değiştirerek üretmişler. Bu sayede bir anlam ifade ederken aynı zamanda yenilikçi bir hamle yapmış olmuşlar.
İsminizi Test Edin
Bir sürü deneme yaptıktan sonra elinizdeki opsiyonları bir bir daraltarak dört ya da beş opsiyona inmelisiniz. Bu aşamada elinizdeki tüm isimler akılda kalıcı oldukları gibi aynı zamanda bir anlam ifade ediyor olmalı. Sırada, işin teknik kısmı var. Telif hakları araştırmanızı yapmalısınız. Her şirket ismi için telif hakkı alınmasına gerek yok, ama yine de yasaları araştırmalı, hükümetinizin hangi alanlarda telif hakkını şart koştuğunu öğrenmeli, aynı zamanda bir başkasının çoktan telif haklarını aldığı bir isim seçmediğinizden de emin olmalısınız. Bu noktada kesinlikle dışardan yardım almanızı öneriyoruz, zira bir telif hakları avukatı tutmak ya da telif hakları konusunda çalışan bir şirketle çalışmak her anlamda işinizi kolaylaştıracaktır. Bu sayede başka bir şirketle papaz olma riskinden kurtulduğunuz gibi içiniz de rahat olacaktır.
Karşılaşabileceğiniz risklerden şöyle bir bahsedelim. Diyelim ki, çoktan telif hakkı alınmış bir ismi kullanmaya karar verdiniz. Bir üretim şirketisiniz, fabrikanızı kurdunuz, üretiminizi yaptınız, sırada ürünlerinizi satışa sunmak var. İlk siparişlerinizi tam da müşterilerinize yollayacaktınız ki, başka bir şirket sizin seçtiğiniz ismin kendi telif haklarını ihlal ettiğini iddia ederek size dava açtı. Yasal bir savaşın içerisine girip avukat masrafını karşılamak zorunda kalacağınız gibi, eğer iddialarında haklılık payı varsa ödeyeceğiniz tazminat sebebiyle batma ihtimaliniz de var. Tüm bunlardan kaçınmak için işin başında bir uzmanla anlaşarak doğru adımları attığınızdan emin olabilirsiniz. Şu an harcayacağınız ekstra birkaç bin lira sizi gelecekte binlerce lira harcamaktan kurtaracağı gibi işinizi batmaktan bile alıkoyabilir.
Sonuç
Eğer şanslıysanız elinizdeki opsiyonların üçü ya da beşi bu testten geçerek şirketinizin ismi olmaya hak kazanır. Peki… şimdi nasıl seçim yapacaksınız?
Geride bıraktığınız tüm adımları gözden geçirin. Bu isimlerden hangisi tüm amaçlarınızı gerçekleştirmek konusunda size yardımcı olacak? Aklınızdaki şirketi hangi isim en iyi tanımlıyor?
Kimi girişimciler bu aşamaya geldiklerinde içlerindeki sesi dinleyerek karar verirler. Kimileriyse gruplarla yapılan çalışmalara katılarak isimlerin nasıl algılandığı konusunda araştırmalar yaparlar. Her bir isim için logo tasarlatarak seçim kriterlerinizi genişletmek de bir opsiyon tabii. Her bir ismi sesli olarak okuyun, nasıl duyulduğunu dinleyin, reklam kampanyalarında nasıl duracağını, afişlerde nasıl gözükeceğini düşünün. Tercihinizi yaparken tüm bu adımları gözden geçirmelisiniz. Aklınızda tutmanız gerkeen bir diğer şey tüm bu anlattıklarımızın iki günde olup bitecek şeyler olmadığı. Profesyonel isimlendirme şirketleri bir isim bulma projesi için altı hafta ile altı ay arasında zaman harcıyor. Sizin bu kadar uzun zamanınız olmasa da, en az birkaç hafta bu konu üzerinde çalışın ki aceleye gelmesin.
Kararınızı verdikten sonra bu yeni isim üzerinde çalışmaya başlayın, unutmayın şirketinizin ismi, yeni kimliği olacak. Güçlü bir şirket kimliği oluşturmalı, sektörde nerede olduğunuzu belli etmelisiniz.
