Başarılı olma yolundaki en büyük engellerden birisi yenilme korkusudur. Hatta yenilme korkusu aslında yenilgiden çok daha tehlikeli bir şeydir. Sizi; potansiyelinizi kullanamadığınız, kendinizi zorlayamadığınız bir hayata mahkum eder.
Yenilgiyi nasıl karşılayacağınız tamamen ona yaklaşımınızla alakalı tabii. Eğer hata yaptığınızda süreci daha iyi yönetebilmek istiyorsanız belki de yaklaşımınızı gözden geçirmelisiniz! Sosyal psikoloji alanında yakın zamanda yapılan bir çalışmada araştırmacılar yenilgiyle karşılaşılan süreçleri yönetebilme becerisinin sonuçlara odaklanmakta olduğunu ortaya koydu. Kısacası hata yapmamaya çalışmak yerine hedeflediğiniz yere varmaya çalışmak süreci kolaylaştırıyordu! Her ne kadar hata yapmaktan kaçınmaya çok daha eğilimli olsak da ne yazık ki bunu yapan insanlar hedeflerine odaklanmayı tercih edenlerden çok daha fazla hata yapıyorlar.
Bu kulağa aslında oldukça basit ve mantıklı geliyor değil mi? Tabii yaptığınız hatanın sonuçları ciddi olduğunda bu davranışı benimsemek o kadar kolay olmayabiliyor. Aynı araştırmada ulaşılan bir diğer sonuç pozitif geri dönütlerin başarılı olma ihtimalini arttırdığı. Zira pozitif geri dönütler almak beyninizde tıpkı hedeflerinize odaklanmanız gibi bir etki yaratıyor ve iyimserlik duygunuz artıyor.
Tarihi başarılara imza atan insanlarsa bu süreci bir adım daha ileri götürüp yapılan hataları başarı yolundak irili ufaklar taşlar olarak görüyorlar. Thomas Edison bunun en büyük örneklerinden bir tanesi. Çalışan bir ampul yapmak için 1000 deneme yapan Edison, ancak 1001. Denemesinde sonuca ulaşıyor! Çevresindekiler ona neden 1000 defa hata yaptıklarını sorduğundaysa verdiği cevap şu oluyor: “Ben 1000 defa hata yapmadım. Bir ampul icat etmek 1000 adımlık bir süreçti.”
İşte bu yaklaşım başarıları yenilgilerden ayıran şey. Üstelik Thomas Edison bu alandaki tek örnek de değil. Bugün dünya genelinde hit olan Harry Potter’ın aslında defalarca yayınevleri tarafından reddedildiğini söylesem inanır mısınız? J.K. Rowling’in Harry Potter için yazdığı ilk taslak 12 yayıncı tarafından reddedilen sonra ancak 13. tarafından onaylanmıştı: üstelik kendisine yapılan ödeme dalga geçer gibiydi! Kfc’nin kurucusu Harland Sanders‘ın tavuk tarifi tam 1009 adet reddedilmişti. Henry Ford çalışan bir otomobil prototipi yapana kadar iki defa batmanın ucundan dönmüştü. Bu liste böyle uzayıp gidiyor…
Peki, hata yaptığında cesareti kırılan insanlarla bunu avantaja çevirenler arasındaki fark nedir? Bu farklardan kimisi neyi nasıl yaptığımızla alakalıyken bir kısmı da nasıl düşündüğümüzle ilgili.
Bir yenilgiye uğradığımızda neler yaptığımız o yenilgiyi aşma yeteneğimizi büyük ölçüde etkiliyor. Bu da dışarıdakiler tarafından nasıl görüldüğümüzü ve hatalarınıza olan bakış açımızı etkiliyor.
Bir yenilgiyle karşılaştığınızda bunu gelecekteki başarınıza yönelik bir avantaja nasıl çevirebilirsiniz? Cevabı yazımızda:
1) Kötü haberi kendinize siz verin
Eğer bir hata yaptıysanız gözlerinizi kapatıp kimsenin fark etmemesini ummayı bırakın. Birileri mutlaka fark edecektir. Bir başkası hatanızı fark edip size geldiğinde o bir hata ikiye dönüşmüş olacak, kaçınılmaz olarak daha çok canınızı sıkacaktır. Sessiz kalmayı tercih ederseniz insanlar neden hiçbir şey söylemediğinizi merak edecekler ve bunu hataları görmezden gelmenize veya korkak oluşunuza yoracaklar.
2) Açıklama yapın ama bahaneler sunmayın
Hatalarınızı sahiplenmek insanların size olan bakış açısını iyi yönde etkileyebilir. Bu kendinize ne kadar güvendiğinizi, güvenilir ve cesur olduğunuzu gösterecektir. Ama bunu yaparken bahaneler üretmek yerine gerçeklerden sapmadığınızdan emin olun. Teslim tarihinin o gün olduğunu unutmak kabul edilebilir bir açıklamayken köpeğinizin hastalanması ve bütün hafta sonunu veterinerde geçirmeniz bahane olduğu oldukça kolay anlaşılabilecek bir şey.
Mutlaka okuyun: Başarılı Girişimciler Neden Bahanelere İhtiyaç Duymazlar?
3) Bir şeyleri nasıl düzelteceğinizi bilin
Hatalarınızı kabullenmek başlangıç için iyi bir adım, ama burada bırakamazsınız. Bir sonraki adımınız oldukça kritik. Orada öylece durup birisinin sizin berbat ettiğiniz şeyi düzeltmesini beklemek yerine kendi çözümünüzü üretin.
4) Hataları nasıl önleyeceğinizi planlayın
Evet, bir şeyleri nasıl düzelteceğinizi bilin tabii ama sırf biliyorsunuz diye kendinize hata yapma lüksü de tanımayın. Aynı hataları gelecekte yapmanızı önleyecek planlarınız olsun. Bu sayede hata yaptığınızda insanları bu hatanın aslında sizin iyiliğinize olduğunu ve benzer şeylerin bir daha yaşanmayacağına inandırabilirsiniz.
5) Kaldığınız yerden devam edin
Yenilgilerinizin sizi geride bırakmasına izin vermeyin. Eğer her hata yaptığınızda umudunuz kırılır ve hevesiniz kaçarsa bir süre sonra bütün mentaliteniz bu yöne döner. Her hata yaptığınızda dipsiz bir kuyuya düşersiniz. Kendinize hatalarınızdan ders almanız için ihtiyacınız olan zamanı tanıyın ve bunu başardığınız anda kaldığınız yerden devam edin. Olduğunuz yerde beklemek sadece kötü duyguları güçlendirecek ve pes etme ihtimalinizi arttıracaktır.
Şimdi hata yaptığınızda ne yapacağınızı biliyorsunuz. Bir sonraki adım düşünce biçiminizi şekillendirmek. Bir hatayla yaptığınızdaki tutumunuz en az ne yaptığınız kadar önemli. Hataları kendi avantajınıza çevirmek azim ve güç istiyor, bunların her ikisi de duygusal zekası yüksek insanların ortak özellikleri.
Mutlaka okuyun: Hatalarınızdan Çıkarabileceğiniz Dersler
6) Perspektif
Bu bir yenilgiyle baş ederken sahip olmanız gereken en önemli etmen. Hata yaptıktan sonra kaldıkları yerden devam eden insanlar hatalarını yaptıkları bir şeyle ilişkilendirmeleriyle bilinirler. Burada önemli olan şey hatanın sizinle değil, yaptığınız şeylerle alakalı olduğunu bilmektir. Yanlış bir hamle yapmış, bir şeyleri gözden kaçırmış olabilirsiniz, bu özünüzde başarısız olduğunuz anlamına gelmez! Yenilgiyle başa çıkma konusunda başarısız insanlarsa genelde hatalarını tembelliklerine, aptallıklarına veya başka bir kişisel özelliklerine bağlarlar, bu da durum üzerindeki kontrollerini kaybetmelerine sebep olur. Bu yüzden gelecekte risk almaktan kaçınır ve ortalama bir hayat sürmeyi tercih ederler.
7) İyimserlik
Yenilgileri bir son olarak görmeyen ve yollarına devam eden insanların bir diğer ortak özellikleri iyimserlikleri. İngiltere’de yapılan bir araştırmada birden çok şirket kurmuş girişimcilerin başarı beklentilerinin ilk girişimleri battığında pes edenlerden daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmış. Bu tür bir iyimserlik duygusu sayesinde hatalarınıza sürekli bir durum olarak bakmaktan kurtulabilirsiniz. Bunun aksine, bu tarz insanlar hatalarını başarıya giden yolda bir taş olarak görüyorlar ve başarılarını inşa ederken karşılarına çıkan her bir taştan bir ders çıkararak yollarına devam ediyorlar.
8) Azim
İyimserlik bir çeşit pozitiflik duygusuyken azim bu duyguyla ne yaptığınızla ilgilidir. Diğer bir deyişle harekete dökülmüş iyimserlik azime dönüşür. Diğer herkes pes edip evine giderken azimli insanlar silkinip kendilerine gelirler ve denemeye devam ederler.
Yenilgi sizin bakış açınızın bir ürünüdür aslında. Bir kişinin ölümcül bir hata olarak gördüğünü bir diğeri küçük bir engel olarak görebilir. İşin güzel tarafı sadece yaptığınız hatalara bakış açınızı değiştirerek kendinizi geliştirebileceğinizdir.
Mutlaka okuyun: Başarılı Girişimcinin Gizli Silahı: Azim
