Aktif yatırımcılar, ellerindeki yatırım portfolyosunu sürekli olarak takip etmek durumundadır. Pasif yatırımcılar ya da uzun vadeli düşünen yatırımcılar ise aktif yatırımcılara nazaran daha sakin bir yatırım süreci yaşar. Buna karşın tüm yatırımcıların zaman zaman rutin kontroller yapmaları çok iyi olur.
Canlı Borsa Nerden Takip Edilir?
Borsayı bloomberg gibi televizyon kanallarından, investing, mynet, tradingview gibi internet sitelerinden, bankaların mobil uygulamalarından ve foreks gibi aracı kurumların internet sayfalarından canlı olarak takip edebilirsiniz.
Diğer yandan kısa ve özellikle uzun vadeli yatırım düşünen kişilerin borsayı genel hatlarıyla takip edip dikkat etmesi gereken bazı önemli hususlar bulunması gerekmektedir. İşte sizlere akıllı yatırımcıların borsa takibi yaparken benimsediği prensipler:
Borsa Takibi Nasıl Yapılır?
1. Faiz Oranlarını Takip Edin
Piyasa hareketlerini her gün takip etmek zorunda değilsiniz. Ancak piyasada gerçekleşen hareketlerden mutlaka haberdar olmanız gerek. Dedikodu ya da şirket içinden sızan bilgi gibi kaynağı belirsiz şeylere daha az zaman harcamış olursunuz böylece. Yatırım anksiyetesini yenmenin en iyi yolu, ne idüğü belirsiz bilgilere değil, somut, objektif ve doğru bilgilere kulak vermekten geçer.
Dikkat etmeniz gereken iki önemli konu vardır: Faiz oranları ve emtia fiyatları.
Yüksek faiz demek hisse senetlerinin fiyatının düşmesi anlamına gelir. Çünkü şirketler yüksek faiz koşulları altında daha çok kredi ödemek zorunda kalır ve bu da kazançlarına olumsuz yansır. Düşük kazanç ise hisse senedinin düşmesi anlamına gelir. Öte yandan düşük faiz oranları hem şirketlerin hem de insanların faiz ödemelerine daha az para harcamalarına neden olur. Artan kazançlar da hisse senedi fiyatlarının artmasını sağlar. Dolayısıyla mevcut faiz oranlarını bilmek hem bugün hem de gelecek adına önünüzü daha net görmenizi sağlar.
Yatırımcılar aynı zamanda emtia fiyatlarını, akaryakıt fiyatlarını da takip etmelidir. Zira bu tür şeylerin fiyatındaki dalgalanmalar mevcut yatırımlarını da etkiler. Örneğin lojistik sektörü akaryakıtla direkt ilgilidir. Ham petrol fiyatındaki artış lojistik sektöründeki kazancı düşürür. Buna karşın petrol arama şirketleri için ham petrol fiyatının artması çok iyi bir şeydir. Çelik ve kereste fiyatlarının artması da yine mobilya ve inşaat şirketlerini olumsuz etkiler.
Artan işgücü maliyeti özellikle perakende firmalarını olumsuz etkileyebilir. Örneğin büyük bir kısmı asgari ücretle çalışan personelden oluşan devasa bir market zinciri, asgari ücretin diğer senelere göre daha çok artmasından olumsuz etkilenir. Örneğin Boyner ya da BİM gibi şirketler asgari ücretin artmasından olumsuz etkilenir. Dolayısıyla yatırım portfolyonuzdaki şirketlerin ne tür olaylardan etkilendiğini bilmeli, bu faktörlerin yıl içinde nasıl bir seyir izlediğini takip etmelisiniz.
2. Haftalık Piyasa Hareketlerini Analiz Edin
Sürekli Bloomberg TV ya da piyasayı izlemek, investing.com’u ziyaret etmek zorunda değilsiniz. Böyle yapmak sizi bir at yarışı oynuyormuş hissine kapılmanıza neden olabilir.
Üstelik “Beynimiz, Yatırım Kararlarımızı Nasıl Etkiliyor? ” yazımızda da bahsettiğimiz üzere kayıpları kazançlardan 2 kat daha yoğun hissederiz. Bu yüzden borsayı bir kartalın avını izlediği gibi anlık takip etmek size elinizde olmadan yanlış kararlar aldırabilir. Lakin finans haberlerini belli aralıklarla olarak takip etmeniz, Youtube’da önemli ekonomistlerin finans analizlerini izlemeniz ve finansal okur yazarlık alanında kendinizi geliştirmeniz çok önemli.
Dünyanın en büyük yatırımcısı Warren Buffet’ın ofisinde, canlı borsa verilerini gösteren, ne bir bilgisayar ne de bir televizyon ekranı bulunmaktadır. O tüm enerjisini şirketleri analiz etmeye ve okumaya harcamaktadır.
Unutmayın, jeopolitik gelişmeler portfolyolarınızın durumunu etkileyebilir. Dövizdeki iniş çıkışlar, vergiler, yeni kanunlar borsayı direkt etkiler. Dolayısıyla her gün olmasa bile haftalık olarak Türkiye’de ve dünyada olup bitenleri analiz edin ve portfolyonuzda buna göre düzenlemeler yapmayı düşünün.
Anlık hareket etmek son derece aleyhinize olur. Yine sosyal medyada belli sektörlerle alakalı söylentilere de fazla kulak asmayın. Genel gidişat hakkında bilgi edinin ve geri kalan dedikodu niteliğindeki finansal bilgileri gözardı edin. Finansal gelişmeleri izlerken daima sormanız gereken soru: “Bu gelişme benim yatırımlarımı nasıl etkiler?” olsun.
Mutlaka okuyun: Neden Borsayı Anlık Takip Etmemelisiniz?
3. Mali Bilançoları İnceleyin
Şirketlerin her üç ayda bir yayınladığı mali bilançoları okuyun. Özellikle sizin yatırım yaptığınız şirketlerin bilançolarını mutlaka okuyun.
Bu raporlarda şu soruların yanıtlarını arayın:
- Şirket yönetimi gelecek hakkında iyimser mi, çekimser mi?
- Gelecek dönemde kazançların artacağına dair ciddi işaretler var mı?
- Şirketin başka bir şirket tarafından satın alınması ihtimali var mı?
- Şirketin kredi notu ne durumda? Bu durum şirketin büyümesini ne yönde etkiler?
Genelde yazılı ve resmi metinler, yatırımcı için şirketin içsel durumunu anlamak için çok değerlidir. Zira yatırımcı toplantılarında sunulan bilgiler çoğu zamanda önceden hazırlanmış ve belli bir yapıya göre verilir. Mali bilanço raporlarında ise ne var ne yok, büyük bir açıklıkla ifade edilir.
Mutlaka okuyun: Temel Analiz Nedir? Nasıl Yapılır?
4. Şirket Yöneticileriyle Konuşmaya Çalışın
Şirketlerin yönetim kurulu üyeleriyle yüz yüze görümek genelde zordur. Ancak bunun için uygun zamanı bekleyebilirsiniz. Örneğin iş yükünün fazla olmadığı bir dönem tespit edip bu kişilerle şirketin izleyeceği rotayı konuşabilirsiniz. Küçük yatırımcılar için böyle bir imkan söz konusu olmayabilir, ancak şirket yönetim kurulu üyelerinin katıldığı televizyon programlarını ve internetteki videoları izleyerek de fikir sahibi olabilirsiniz.
Eğer yatırım yaptığınız şirketin yöneticilerinden biriyle konuşma fırsatı elde ederseniz bu kişiye şu soruları sormanız yerinde olur?
- Şirket nereye doğru gidiyor?
- Şirketin ve sektörün önündeki en büyük riskler ne?
- Şirketin piyasa değeri hesaplamaları gerçeği ne ölçüde yansıtıyor?
5. Şirketlerin Yıl Sonu Toplantılarına Katılın
Yatırım yaptığınız şirketin yatırımcı ilişkileri departmanını arayarak şirketin yıl sonu konferansına katılmak istediğinizi belirtin. Bu konferanslar genelde internet üzerinden olur. Pandemi sürecini düşünürsek bundan sonra bu toplantıların tamamen Zoom üzerinden yapılacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Bu telekonferanslarda şirket yöneticilerinin sözlerini dikkatle dinleyin. Söylediklerine ne derecede inanıyorlar? Şirketin geleceği hakkında gerçekten heyecanlı ve motive durumdalar mı? Bu tür işaretleri okuyarak belki de şirketten daha fazla hisse satın almak isteyecek ya da elinizdeki hisseleri satmak isteyeceksiniz.
Borsa Takibi İçin En İyi Siteler ve Uygulamalar Nelerdir?
Şirketlerin temel anazini ve bilançoların detaylı takibini yapmak isterseniz fintables, fwmanaliz gibi siteler işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Bu sitelerde; büyüme, fk oranı, kar marjı vb. bazı kriterlere göre arama yapabilir ( faaliyet karını ve kar marjını en çok artıran gibi) ve 100’lerce şirket içinden kriterlerinize uyan ucuz kalmış karlı şirketleri cımbızla çeker gibi bulabilirsiniz.
Anlık olarak fiyat takibi yapmak isterseniz, bloomberght, investing, tradingview vb. sitelerden ve bunların uygulamalarından yararlanabilirsiniz.
Sonuç
Bilgi çağında yaşıyoruz ve bundan finans sektörü de muaf değildir. Dolayısıyla bir yatırımcı olarak yatırımlarınızın peşine düşmeli, piyasaları ve jeopolitik gelişmeleri belli aralıklarla takip etmelisiniz. Hükümetin uyguladığı politikaların sektörler üzerindeki etkilerini okumayı öğrendiğiniz zaman yatırımlarınız üzerinde daha çok söz sahibi olursunuz.
Yatırımcı olmak, 7/24 borsa haberleri takip etmek demek değildir. Her gün 10 dakika kadar finansal gelişmeleri takip etmeniz yetecektir. Fakat şunu da belirtelim, ne kadar nitelikli bilgiyi özümser ve portfolyonuzu buna göre düzenlerseniz o kadar kazançlı çıkarsınız.
