İnsanlarla hem yazılı hem de sözlü olarak daha etkili iletişim kurmak istiyorsanız doğru yerdesiniz.
Zira bu yazımızda birbirinden faydalı iletişim tekniklerinden bahsedeceğiz.
İnsanlarla iletişim kurarken sözcükler ağzınızdan kolayca çıkabilir ancak bu sözcüklerin nereye varacağını tam olarak kestiremeyebilirsiniz. Bir şeyler yanlış gidebilir. Karşıdaki kişi sizin söylemek istediğinizin tam tersini anlayabilir.
İletişim de kulağa kolay gelen bir kavramdır. Sözcükler ağzınızdan çıkar, biri de bu sözcükleri duyar ve karşılık verir. Ancak bu değiş tokuş esnasında bir şeyler yanlış gidebilir.
Belki söylediklerinizden bir kısmı anlaşılmadı ya da sizin söylemek istediğinizden daha farklı anlaşıldı. Bu da doğal olarak yanlış anlaşılmaya ve daha pek çok olumsuz duruma neden olabilir.
O halde etkili ve sağlıklı iletişim kurmak için bilmeniz gereken hemen hemen tüm detaylara birlikte göz atalım.
Etkili İletişim Nedir?
İletişimin etkili ve sağlıklı olabilmesi için iki taraf da birbirini doğru anlamalıdır.
Konuşma (ya da yazışma) sürecindeki iki (ya da daha çok) taraf da kendini net ve doğru ifade etmek durumundadır. Buna söz, yazı ve beden dili de dahildir. Burada beden dilinin altını çizmeliyiz zira ağızdan çıkan söz ile jest-mimik arasında fark varsa söylediklerinizin yanlış anlaşılma oranı yüksek olacaktır.
Etkili iletişim teknikleri de iletişim sürecindeki tüm unsurları dikkate almanızı; söz, yazı ve beden dili bağlamında daha sağlıklı iletişim kurmanızı sağlar.
Harvard Üniversitesi ve Stanford Araştırma Merkezi tarafından yapılan bir araştırmaya göre iş hayatında başarının %85’i iyi kişilik özelliklerinden %15’i ise teknik bilgiden kaynaklanıyor. Yani dürüst, çalışkan, özverili, insan ilişkileri başarılı insanların iş hayatında başarılı olma ihtimali çok daha yüksek. İş hayatında ve kariyerinizde yükselmenin en önemli yollarından biri bu nedenle insanlarla etkil, sağlıklı iletişim kurabilmekten geçiyor.
Mutlaka okuyun: Başarıya Giden Yolda İletişim Becerilerinin Önemi
O halde şimdi bu tekniklere ayrıntılı bir biçimde bakalım.
1. Gülümseyin
Gülümsemenin varlığı ya da yokluğu değil buradaki mesele.
Samimi bir gülümseme sıcakkanlılığı ve açıklığı ifade eder. Sahte ve alaycı bir gülümseme ise “küstahlık” gibi bir anlam taşır.
Unutmayın, sahici ve sahte gülümse karşınızdaki kişi tarafından anlaşılır. Yani insanlar sandığınız kadar saf değildir.
Etkili iletişim kurmak için karşınızdaki kişiye sahici bir şekilde yaklaşmalısınız. Gülümsemenizde sahtelik, ağzınızdan çıkan sözcüklerden çok daha güçlüdür. Yani gülümsemeniz sahte ise ne söylerseniz söyleyin, karşı tarafta güven duygusu oluşturamazsınız.
Mutlaka okuyun: Gülümsemenin Bilimsel Faydaları
2. Pozitif Bir Beden Diline Sahip Olun
Etkili iletişimin en temel koşullarından, konuşma esnasında iyi bir beden diline sahip olmaktır. Mehrabian ve Wiener’in 1967 tarihli araştırması göre beden dili insanların duygu ve düşüncelerini anlama konusunda %55 oranında etkili.
Yani pozitif, yapıcı ve dayanışmacı bir beden diline sahip olmak iletişimin daha etkili ve sağlıklı olmasında çok önemli bir faktör. Bu noktada göz teması kritik öneme sahip. İnsanlarla konuşurken göz teması kuruyor olmanız karşınızdaki kişiye odaklandığınız, onun varlığını kabul ettiğiniz anlamına gelir. Tabii göz teması derken dik dik bakmak, aralıksız bakmak gibi bir şeyden söz etmiyoruz. Ara ara göz temasını kesip bu kişiye psiokolojik olarak rahatlama fırsatı da vermelisiniz.
Bir kişiyle bir problem üzerine konuşurken elleriniz de çok şey söyler. Mesela birini dinlerken göz teması kurup sakallarınızı sıvazlamanız o kişinin söylediklerini düşündüğünüz anlamına gelebilir.(Beden dilinin kültürel bir şey olduğunu, bağlamdan bağlama değişim gösterebildiğini de unutmamanız gerek tabii ki.)
Mesela biriyle anlaşmaya vardığınızda, aynı şeyi söylemek üzere olduğunuzda el sıkışmak da yine olumlu bir atmosfer yaratır. Küçük kutlamalar esnasında beşlik çakmak da yine samimiyet tesis eder.
Mutlaka okuyun: Vücut Diliniz Kim Olduğunuzu Belirliyor!
3. Soru Sorun
Karşınızdaki kişinin düşüncelerini ve duygularını daha iyi anlamak için soru sorun. Bu sayede ya yeni bir şey ya da bu insanın demek istediğini öğrenirsiniz.
Kapalı uçlu sorular “Evet, Hayır” şeklinde cevaplandırılabilir. Açık uçlu sorular ise “evet, hayır” ile cevaplanmaz. Karşı tarafın vereceği cevap daha uzun ve daha detaylı olur.
Karşımızdaki kişiyle etkileşim kurmak veya merak ettiğimiz için soru sorarız. Ayrıca konuşmayı sürdürmek ve karşıdaki kişiden sözlü ve beden diline dayalı ipuçları alırız. Bu bağlamda şunu söyleyebiliriz: Soru sorarken de “nezaketen” değil, sahici bir merakla soru sorarsanız karşı taraf ile daha sağlıklı bir iletişim kurar, daha doyurucu cevaplar alırsınız.
Mutlaka okuyun: Etkili Soru Nasıl Sorulur?
4. Dinleyin
Başarılı iletişim kuran insanlar aktif dinlemeye önem verir. Karşıdaki kişinin söylediklerini can kulağıyla dinlerler. Bu esnada kişinin sözcükleri nasıl telaffuz ettiğinden cümle yapısına, beden dilinden akıcılığa kadar pek çok unsura dikkat etmek lazımdır gerekir.
Karşıdaki kişiyi dikkatle dinlediğiniz zaman söylediklerini daha net anlarsınız. Bu da konuşmanın daha akıcı, faydalı ve etkili olmasını sağlar.
Mutlaka okuyun: İyi Bir Dinleyici Nasıl Olunur?
5. Sessiz Kalın
Şaşırtıcı gelse bile sessiz kalmak bazen en etkili iletişim stratejilerinden biri olabilir. Karşınızdaki kişi bir şey söylediğinde hemen cevap vermek yerine, kısa bir süre sessiz kalabilirsiniz. Bu esnada dikkatinizin başka bir yere kaymamasına da özen göstermelisiniz.
Sessiz kalmak karşınızdaki kişinin konuştuğu şey hakkında daha çok bilgi vermesini sağlayabilir.
A: Ablam bugün doğum yaptı! Teyze oldum!
B: (Hemen karşılık verir) Harika! Allah analı babalı büyütsün! Kız mı erkek mi?
Bu örnekte karşınızdaki kişinin mutluluğunu paylaşmak, durumdan duyduğunuz memnuniyeti belirtmek için cinsiyetini sormak iyi bir yöntemdir mesela.
Başka bir örnek:
A: Ablam bugün doğum yaptı! Teyze oldum!
B: (Sessiz kalır ve ancak dikkatini başka bir yere vermez)
A: 3.5 kilo doğmuş. Abimin de bir oğlu vardı. Bu da oğlan oldu.
Bu örnekte sessiz kalmak, karşı tarafın daha çok detay vermesini sağlamıştır. Ancak bir kere daha belirtelim: Sessiz kalmak demek, ilgisiz kalmak anlamına gelmez.Jest ve mimikler konuyla ilgilendiğinizi göstermesi bakımında etkili iletişim unsurlarıdır.
6. Gözlemleyin
Etkili iletişim teknikleri öğrenmek istiyorsanız başarılı iletişim kuran insanları gözlemleyin. Bu kişilerin konuşmaya nasıl bağladığını, konuşmayı nasıl bitirdiğini, telefonu nasıl açıp nasıl veda ettiğini gözlemleyin.
Konuşan bir grup insanı gözlemleyin ve her bireyin nasıl konuştuğuna, karşısındakine nasıl hitap ettiğine bakın.
Bu bağlamda iletişim ve insan ilişkilerinde başarılı insanları gözlemleyerek onların neyi nasıl yaptığını öğrenmeye çalışın. Daha sonra bu taktikleri siz de uygulamaya çalışın. Zaman içinde kendi tarzınızı oluşturursunuz zaten. Bunu başkalarını taklit etmek olarak görmeyin, onların uyguladığı başarılı yöntemleri siz de uygulayarak kendinize has etkili bir iletişim metodu geliştirebilirsiniz.
İletişim becerileri yüksek bir insan topluluk önünde yüzlerce insana hitap ederken bile herkese eşit davranır. İzleyenlerle göz teması kurar. Salonda sadece tek bir yöne doğru bakmaz. Topluluk önünde konuşma becerisi bu nedenle son derece önemlidir. Bu konuda pek çok kurs ve seminer mevcut. Bunlardan birine katılıp profesyonel isimlerden ders alabilirsiniz.
7. Görüşlerinizi Paylaşın
Karşınızda konuşan kişiye katılıp katılmamanızdan bağımsız olarak, onu dikkatli bir şekilde dinleyin. Söylediği konularda kendi görüşlerinizi de paylaşın. Yani bu kişiye yorum ve düşüncelerinizi söyleyin.
Buna feedback de diyebiliriz. Karşınızdaki kişiye feedback vermek kadar, ondan feedback almak da önemlidir. Yani konuştuğunuz kişiyi doğru anlayıp anlamadığınıza dair soru sormaktan çekinmeyin. Pek çok çift, birbirine soru sormadığı için ilişkide problem yaşamaktadır. Halbuki “Bunu mu demek istedin? Böyle demesen bence daha iyi.” gibi feedbackler sayesinde iletişim daha sağlıklı bir biçimde seyredebilir.
Bir insanla daima aynı fikirde olmak zorunda değilsiniz. Ancak bu kişiyle konuşurken onun söylediklerini, soru sorarak, empati kurarak anladıktan sonra bu kişiyi anlamış olmanız gerekir. Bu noktada kendi görüşlerinizi belli ve makul bir çerçevede aktarın.
Kendi görüşlerinizi karşıdaki kişiye yaranmak için değiştirin gibi bir şey demiyoruz asla. Demek istediğimiz düşüncelerinizi karşı tarafa zarar vermeyecek bir bağlam kullanarak belirtmeniz. Örneğin patronunuz şirketi pazarlama kampanyası hakkındaki fikirlerinizi sordu diyelim. Siz de bu planının zayıf kaldığını düşünüyorsunuz. Patrona birkaç soru sorduktan sonra onun kampanya hakkındaki temel düşüncelerini öğrenebilirsiniz. Diyelim ki patron bu kampanyanın şahane olduğunu düşünüyor.
Bu noktada patrona “Bu plan çok zayıf kalıyor. Fayda sağlama ihtimali %1 falan.” demek yerine düşüncelerinizi daha yapıcı ve makul bir çerçeve çizerek anlatmalısınız.
“Bu planı hazırlarken düşünülen şeyi biliyorum. Ancak şahsi fikirlerime dayanarak halledilmesi gereken bazı noktalar olduğunu düşünüyorum. Paylaşabilir miyim?”
Bu şekilde kendi düşüncelerinizi değiştirmeden, yeni bir paranteze alarak söylediğiniz zaman hiç kimse eleştirilerinizden alınmaz. Böyle bir durumda patron sizin bu meseleye kafa yorduğunuzu fark eder ve içten içe sizi tebrik eder. Sonuç olarak daha yapıcı ve faydalı bir diyalog gerçekleşmiş olur.
8. Okuyun
İster yazılı iletişim becerilerinizi geliştirmek isteyin, ister etkili iletişim konusunda bilgi birikiminizi geliştirmek isteyin; kitap okumak çok faydalıdır.
Kitap okumak yeni konular hakkında ilginç bilgiler elde etmenize yardımcı olur ve konuşmalarınızı daha kaliteli hale getirir.
Amacınız ne olursa olsun, iyi bir okur olmanın sayısız faydası vardır.
Mutlaka okuyun: Etkili Kitap Okuma Tekniği: Bir Ceo Gibi Okuyun!
9. Sözcüklerinizi Doğru Seçin
Diğer bir ifadeyle “ağzınızdan çıkanı kulağınız duysun.”
İletişimde sözcük seçimi olağanüstü öneme sahiptir. Belli bir ortamda söylediğiniz tek bir sözcük bile atmosferi gece-gündüz gibi değiştirebilir.
“Biz” ile “ben” zamirlerinden herhangi biri bile çok fark yaratır. O nedenle konuştuğunuz ortam, kişi/kişiler, hiyerarşi vs. unsurlarını mutlaka dikkate alın.
10. Empati Kurun
Empati kurabilmek için konuştuğunuz kişinin duygularından haberdar olmalısınız. Bu kişinin beden dili zaten duygularını bir şekilde ele verir.
Bu kişi mutlu ve neşeliyse siz de onun mutluluğuna dahil olun. Eğer üzüntülü ve kederli ise siz de onunla birlikte olun ve espri yapmayın böyle anlarda mesela.
Karşınızdaki kişi/kişiler öfkeli ise sizin göstereceğiniz empati bu kişileri yatıştıracak, iletişimi daha kolay hale getirecektir.
Mutlaka okuyun: Nasıl Empati Kurulur?
11. İlgili ve Heyecanlı Olun
Karşınızdaki kişinin size pozitif bir şekilde yaklaşmasının yollarından biri onun söylediği şeylere karşı ilgili ve heyecanlı olmanızdır. Eğer göz deviriyor, öfleyip püflüyorsanız kimse size bir şey anlatmak istemez, sizle bir şey paylaşmaz.
İlgili ve heyecanlı olmanın yollarından biri göz teması kurmak ve beden diliyle, jest ve mimiklerle ilgili ve heyecanlı olduğunuzu belli etmenizdir. Bu sayede konuştuğunuz kişi sizle iletişim kurmaktan keyif alır ve sohbet daha pozitif bir şekilde ilerler.
Mutlaka okuyun: İnsanlarla Tüm Samimiyetinizle İlgilenmenin Gücünü Keşfedin
12. Sakinleşin
Eğer iletişimin tıkandığını hissediyorsanız, mümkünse bir süre yalnız kalın, dinlenin, hava alın.
Duygusal olarak kontrolden çıkmak üzere olduğunuzu hissettiğiniz an, kendinizi ortamdan bir süreliğine uzaklaştırmak ve konuşmaya bir süre ara vermek iyi olacaktır.
Bazen de konuştuğunuz kişiye bağlı olarak o an hissettiklerinizi direkt olarak söylemeniz daha iyi olur. Bu esnada derin bir nefes alıp sakinleşmeye çalışırsanız iletişimde onulmaz yaralar açma ihtimali de azalır.
Mutlaka okuyun: Duygusal Zeka Nedir? Duygusal Zekanızın Yüksek Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
13. Dürüstlükten Vazgeçmeyin
Etkili ve sağlıklı bir iletişimin önündeki en büyük engel dürüst olmamak, yapmacık olmaktır. Etkili iletişim güvene dayanır. Konuştuğunuz kişinin doğru söylediğine dair ona güvenmeniz gerekir. Aynısı sizin için de geçerlidir tabii ki.
Yalan söylemek zorunda hissettiğiniz zamanlar da olabilir. Bu durumda kendinizi bir süreliğine ortamdan uzaklaştırın. Neden yalan söyleme ihtiyacı hissettiğinizi kendi kendinize düşünün. Yani yalan söylemek yerine o esnada başka bir konuya atlamanız bile daha kabul edilebilirdir.
Etkili iletişim ve etkili takım çalışması için güven unsurunun son derece hayati olduğunu unutmayın. Birine yalan söylemek üzere olduğunuzda kısa vadeli bir fayda için uzun vadeli ve kalıcı bir faydadan olduğunuzu hatırlayın. Bir hata yaptığınız zaman durumu açıkça itiraf ederseniz yaptığınız hata insanların gözünde hafifler, zira siz bu hatayı sahiplenir ve sonuçlarına katlanmaya hazır olduğunuzu ifade etmiş olursunuz dürüst olarak.
Mutlaka okuyun: Dürüst ve güvenilir insanların özellikleri
Sonuç
Umuyoruz bu yazıda ele aldığımız etkili iletişim tekniklerinden bolca istifade edersiniz. Önerilerimizden bazılarını günlük hayatta uygulamaya başladığınız zaman insanlarla olan iletişiminizin daha kaliteli ve sağlıklı olacağını göreceksiniz.
Unutmayın, insanların güvenini kazanmak, onları ikna etmek için iletişim becerinizin güçlü olması gerekir. Bu da umuyoruz hem maddi hem de manevi olarak hayatınıza pozitif şekilde yansır.
