Otomat Makinesi Nedir?
Otomat makinesi, nakit para veya kredi kartı kullanarak satın alabileceğiniz atıştırmalıklar, içecekler vb. ürünler sağlayan otomatik bir makinedir.
Perakende dükkanlar, sinemalar, fabrikalar, havaalanları, okullar, tiyatrolar, hastaneler, atari salonları, süpermarketler, restoranlar, iş merkezleri, rekreasyon merkezleri gibi yerler otomat makinelerinin yerleştirildiği harika noktalardır. Herhangi bir noktada, siz olmadan 24 saat boyunca satış yapmak istiyorsanız otomat makinesi işi sizin için harika bir seçim olacaktır.
Otomat makinesi sektörünün yıllık satışları milyar liraları bulmaktadır. Ve günümüzde otomat makinelerinde sadece içecekler ve yiyecekler satılmıyor. Bugünlerde masajdan telefon şarjına, patlamış mısırdan parfümlere ve ayakkabılara kadar birçok ürün ve hizmet otomat makineleri aracılığıyla satılıyor.
Tam zamanlı işinizi bırakmakla ilgili endişeleriniz varsa ancak kendi işinizi de yapmak istiyorsanız otomat makinesi işi size bu fırsatı verecektir. Küçük ölçekli ve yarı zamanlı başlayabilirsiniz. Başlangıçta tam zamanlı işinize devam ederken bir veya birkaç otomat makinasına yatırım yapabilir ve onları yakınlardaki satış noktalarına yerleştirebilirsiniz. Geceleri ve hafta sonları da kontrollerini ve bakımlarını yapabilirsiniz.
Otomat makinesi işine nasıl başlanır?
Yatırım yapmadan önce otomat makinası piyasasını araştırın. “Otomat Makinaları” kategorimizi ziyaret ederek konuyla bilgi alın. Sektör dergilerini okuyun. Rekabetin olmadığı ortamlarda otomat makinası sahipleriyle biraya gelin ve onlardan bilgi almaya çalışın.
Ölçeğinize uygun, hedeflerinizin ve amaçlarınızın yer aldığı bir iş planı hazırlayın. Yatırımınızın toplam maliyetini, gerekli olan çalışma sermayesini, nakit akışı tahminlerini, pazardaki konumunuzu ve gelecekle ilgili büyüme stratejilerinizi ayrıntılarıyla planlayın.
Otomat makinelerini almadan önce makineleri koyacağınız yerleri keşfedin. Satacağınız ürünleri satın alacak olan müşterileri nerelerde bulabileceğinizi düşünün. Daha sonra birkaç hafta boyunca farklı zamanlarda belirlediğiniz noktaları ziyaret ederek müşterilerin demografik özelliklerini ve yaya trafiğini gözlemleyin.
Başlangıç maliyetinize, lokasyon masraflarınızı eklemeyi unutmayın. Otomat makinazı koyacağınız çoğu yerde sizden kira veya satışların belli bir yüzdesi istenir.
Otomat makinalarını tek tek ziyaret etme süreniz yatırım yaptığınız makineye bağlı olarak günlük veya aylık olarak değişecektir. Müşteri tabanınız arttıkça daha fazla satış otomatına yatırım yapabilirsiniz ve girişiminizi istediğiniz kadar büyütebilirsiniz.
Otomat makinesi işi karlı mı? Ne kadar kazandırır? Nelere dikkat etmeli?
Otomat işi önemli noktalara dikkat ettiğinizde oldukça karlı olabilmektedir. Başarının en önemli anahtarı perakende dükkanlarda da olduğu gibi seçtiğiniz satış noktasıdır. Doğru yeri bulun ve otomatınızdan uzun yıllar boyunca kazanç sağlayın. Trafiğin yoğun olduğu yerler tabii ki avantajlıdır. Ancak birden fazla otomat makinanız olursa alana dikkat etmeniz gerekir. Otomat makinalarının bulunduğu yerler birbirinden uzaksa zaman kaybedersiniz ve ulaşım maliyetleriniz yükselir. Diğer taraftan otomat makinaları birbirine çok yakın olursa da her makinenin kar potansiyelini riske atmış olursunuz.
Otomat makina çeşitlerini ve makina üreticilerinin itibarını araştırın. Otomatlar yüksek kalitede üretilmiyorsa bakım süresi ve masrafları için fazladan para harcamanız gerekir. Bu da karlılığınızı belli oranda azaltacaktır.
Satış otomatlarını tamir edebilecek mekanik becerileriniz var mı veya tedarikçi firma ile telefonda görüşerek verilen talimatları uygulayabilir misiniz? Tornavida ve pense gibi birkaç alet alarak arabanızda saklayın. Ayrıca tedarikçilerinize teknik destek verip vermediklerini sorun.
Karınızı en yüksek seviyeye çıkarmak için idari gereksinimlerinizi minimuma indirin. Bunu işinizi evden yürüterek yapabilirsiniz.
A. Otomat Makinesi İşine Girmeden Önce Bilmeniz Gerekenler
Birkaç bin liralık bir yatırım, bir araç ve kararlılığınızla otomat işine girip kazanç elde etmeniz son derece mümkün. Ancak öyle ha deyince kurabileceğiniz bir iş değil bu. Öncesinde iyi bir finansal ve lojistik planlama gerekiyor.
Her şeyden önce maddi durumunuzu değerlendirmelisiniz. Ne kadar yatırım yapabileceksiniz? Beklediğiniz gibi iş yapamazsanız B planınız var mı? Bu gibi sorulara yanıt bulmalısınız. Zira bazen bir makinenin kendini amorti etmesi bir yılı bulabiliyor. Kısaca ayağınızı yorganınıza göre uzatırsanız size en uygun iş modelini bulmanız daha kolay olur.
Yeni bir girişimci olarak otomatları yerleştirmeyi düşündüğünüz yerleri gezmeli, buradaki insan profilini analiz etmeli ve buna uygun otomatlar yerleştirmelisiniz. Yani tek bir otomatla işe başlayacaksınız diyelim. Bir AVM’nin giriş katı olsun burası da. Bu AVM’ye hangi sosyo-ekonomik gruptaki insanların geldiğini bilmeniz şart. Yani alt gelir grubundaki insanların alışveriş yaptığı bir alışveriş merkezinde tutup da havyarlı sandviç otomatı açamazsınız, açmamalısınız. Ya da illa yiyecek-içecek otomatı da sunmak zorunda değilsiniz.
Tüm bu bilgileri planlamayla, pazar araştırmasıyla elde edersiniz. Bu konuya yazımızın devamında daha derinlemesine değineceğiz.
Kar marjı ve masraf bağlamında da gerçekçi beklentiler içinde olmalısınız. Otomat işine görece düşük bir yatırımla girebilirsiniz. Ancak düzenli olarak bu makinelere ürün yerleştirme, paraları toplama, makinelerin bakımı gibi şeylerle uğraşacaksınız. Bu da para ve emek gerektirir.
B. 5 Aşamada Otomat Makinesi İşine Nasıl Girilir?
Otomat işine girmek için iyi bir pazar araştırması yapmanız gerektiğinden bahsetmiştik. Ürün seçimi, lokasyon, ekipman satın alımı-bakımı gibi konular bu işin en can alıcı noktaları. Bu bölümde adım adım bilmeniz gerekenleri anlatıyoruz.
1. Farklı Otomat Makinesi Opsiyonlarını Değerlendirin
Standart kola, kahve, bisküvi otomatlarını her yerde görüyoruz. Ancak bu hem çok dolu bir piyasa hem de bu tür otomatları Coca Cola, Ülker gibi dev şirketler işletiyor. Onlarla baş edebilmeniz yalnız bir girişimci olarak imkansız.
Ancak ne tür bir otomat formatı seçerseniz seçin, birkaç otomat ve spesifik bir lokasyonla işe başlayın. Zamanla deneyim kazanırsınız ve farklı konseptler ve lokasyonlar deneyebilirsiniz.
Yiyecek-İçecek Otomatı
Vending Machine Watch’ın 2017 raporuna göre otomatların çok büyük bir kısmında yiyecek ve içecek satılıyor. Bunları da çikolata, bisküvi, meyve suyu, kola ve su oluşturuyor. Yani yiyecek-içecek otomatının başarısı ispatlanmış durumda.
Bazı girişimciler bir lokasyona farklı otomatlar yerleştirmeyi ya da farklı lokasyonlara aynı tür otomat yerleştirmeyi tercih edebiliyor.
Bu işe yeni giren bir girişimci olarak bizim tavsiyemiz, daha spesifik bir ürünle başlamanız olur. Örneğin “sağlıklı yiyecek içecek” akımından hareketle meyve, sağlıklı içecek, taze sıkılmış meyve suyu gibi şeyleri dikkate alabilirsiniz.
Satış miktarını maksimize etmek için otomatı spesifik bir lokasyona yerleştirin. Örneğin bir spor salonuna protein tozu, kuruyemiş, taze sıkılmış portakal suyu bulunan bir otomat yerleştirebilirsiniz. Aynı spor salonuna kola, çikolata içeren bir otomat da yerleştirebilirsiniz ancak spor salonuna zayıflamak, kas yapmak için gelen kişilerin kola ve çikolata rağbet göstermesi çok düşük bir ihtimaldir.
Top Sakız ve Oyuncak Otomat Makinesi
3 TL atınca top şeklinde sakız veren otomatları görmüşsünüzdür. Çocukları bakkala ekmek almaya yolladığınızda para üstüyle mutlaka bu otomata para atıp sakız alırlar. Bu tür bir otomat için çok düşük bir yatırım gerekir. Ayrıca bakım ve elektrik masrafı da yoktur.
Bu tür makinelerde 3 TL veya 6 TL atılır ve karşılığında top sakız, minik oyuncak, yapıştırma, dövme gibi şeyler alınır. Bir küçük oyuncak için 6 lira ödenir, minik bir oyuncak için 2 lira ödenir. Ancak 2 lira birike birike gün içinde güzel bir miktara ulaşır.
Böyle makinelerin ikinci elini çok uygun fiyatlara bulabilirsiniz. Bakım, elektrik gibi masrafları olmayacağı için doğru yere yerleştirilen bu otomat türü, size düzenli bir pasif gelir sağlayabilir. Çocukların ilgi göstereceği ürünleri seçip onların olduğu ortamlara yerleştirilen bir otomat, genç bir girişimci için iyi bir başlangıçtır.
Bu otomatlar, mekanik aletlerdir. Elektriğe ihtiyaç duymadan çalışırlar ancak yine de arada sırada ufak bakıma ihtiyaç duyulabilir.
Spesifik Ürün Otomat Makinesi
Otomat işinde sadece kola ve bisküvi yoktur. Stadyum, havalimanı, AVM gibi kamusal alanlarda örneğin şarj kablosu, kulaklık, makyaj ve kişisel bakımı malzemesi odaklı otomatlar da bulunmaktadır.
Örnek vermek gerekirse;
Kahve-çay otomatı: Kahve ve sıcak içecek otomatları üniversite ve iş yerlerinde oldukça iyi iş yapar. Bu tür otomatları satın alacağınız yerler size kahve ve sıcak içecek için gerekli ürünleri de tedarik edebilirler. Böylece toptan bir alım yaparak maliyeti düşürebilirsiniz.
Perakende otomatı: Şarj kablosu, kulaklık, boyun yastığı, ıslak mendil, cilt kremi, güneş kremi, hijyenik ped, kondom gibi ürünler de otomat işi için idealdir. Tren istasyonları, otogarlar, havalimanları, kampüsler, stadyumlar vb. bu tür otomatların en iyi iş yapabileceği yerlerdir. (Otomat işine Japonya’nın bir numara olduğunu söylemek mümkün. Akla gelebilecek her şeyin otomatını yapan Japonlar, üstteki görselde görülebileceği gibi tişört, kazak için bile otomat yapmışlar!)
Çamaşır ve temizlik ürünleri: Paketlenmiş deterjan, kurutma mendili, diş macunu, diş fırçası, mini şampuan gibi ürünler de doğru lokasyon tercihi yapıldığında iyi iş yapabilir. Çamaşırhaneler, apartlar ve yurtlar bu tür ürünler için idealdir.
Mutlaka okuyun: En Karlı Otomat Makineleri
2. Otomat Makinesini Yerleştirmek İçin Doğru Lokasyonlar Bulun
Otomatın içine ne yerleştirip satacağınız kadar otomatı nereye koyacağınız da çok önemli bir konudur. Örneğin marketlerin yoğun olarak bulunduğu bir lokasyonda kola ve içecek otomatının iş yapması olasılığı zayıftır ancak aynı otomat örneğin bir mimarlık fakültesinde çok iyi iş yapabilir.
Bu nedenle yiyecek ve içeceğin (ya da otomatta satacağınız ürünlerin) en çok nerede talep göreceğine dair iyi bir araştırma yapmanız gerek.
- Okullar
- Hastaneler
- Kışlalar
- AVM’ler
- Havalimanları ve otogarlar
- Çamaşırhaneler
- Apartlar
- Yurtlar
- Fabrikalar, otomatınızı koymak için ideal yerlerdir.
Tabii otomat makinesi yerleştirmek için bu tür mekanların yöneticileri ve sahipleriyle anlaşma yapmanız gerek. İyi bir satışçı, mülk sahibini ya da yöneticisini arayarak ya da bizzat giderek durumu anlatabilir. Bu yaklaşım küçük lokasyonlar için daha uygundur, hele de mekanın sahibini tanıyorsanız otomatı yerleştirme ihtimaliniz daha yüksektir.
Ayrıca bulunduğunuz şehrin ticaret odasına giderek bölgenizdeki şirketler hakkında bilgi alabilir, potansiyel bölgeleri daha kolay tespit edebilirsiniz. Temel olarak en az 100 çalışanı olan iş yerleri, ayak trafiğinin yoğun olduğu caddeler, plazalar, iş merkezleri ve okullar otomat işi için oldukça uygundur.
Eğer aklınızda başka yerler varsa o mekanların sahipleriyle ya da ilgili birim yöneticileriyle temasa geçin. Potansiyel iş ortağınızla konuşma, mekanın ihtiyaçları ve mevcut durumu hakkında daha derin bilgi sahibi olmanızı sağlar, ürün ve otomat seçiminde size iyi bir fikir verir.
Mutlaka okuyun: İşiniz İçin Yer Seçimi Yaparken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Komisyon Oranı ve Sözleşme
Otomatınızı yerleştirmeden önce tabii ki otomatın konuşlanacağı yerin sahibine komisyon ya da aylık belli bir ücret ödemeniz gerekir. Otomatın harcayacağı elektriği de sizin karşılamanız gerekir. Genel kural olarak bir otomattan aylık kazancınızın %10 ila %25’ini mülk sahibine vermeniz söz konusu olabilir.
Lokasyonla nasıl bir anlaşma yaparsanız yapın, meseleyi resmiyete dökmeli ve yazılı bir anlaşma yapmalısınız. Sözleşmede süre, iki tarafın uyması gereken kurallar ve sahip olunan haklar, masrafların ve kazancın nasıl bölüşüleceği gibi konulara netlik kazandırmalısınız.
Tabii hırsızlık, yağma, beklenen kazancın elde edilememesi durumlarda izlenecek yol haritasını da yine bu sözleşmede detaylı bir biçimde belirlemelisiniz. Sözleşme hazırlanırken
bir avukattan yardım almanız şahane olur!
Belediye Otomat İzni
Otomatı koymak istediğiniz yer belediyeye aitse öncelikle belediyeden izin almanız gerekir. Genellikle yıllık belli bir işgaliye parası ödeyerek gerekli izinleri alabilirsiniz.
3. Otomat Makinesi Satın Alın
Otomat satın almak, Google’da yapacağınız ufak bir aramaya bakar. Ancak farklı otomat türlerini ve fiyatları kıyaslamak açısından hem yerel hem de yurtdışındaki satıcıları araştırın.
Otomat satın almak için şu 3 kaynağa bakabilirsiniz:
Üreticiler ve toptancılar, size çok sayıda otomat türü sunacaktır. En yeni teknoloji, dağıtım, kurulum, bakım-tamir ve eğitim konusunda da size tüm hizmetleri vereceklerdir. Gerçi bu en pahalı satın alım opsiyonu olabilir. Zira satıcılar, örneğin en az 5 makine almanızı şart koşabilirler.
İkinci el pazarlarda da farklı model ve marka otomatları bulabilirsiniz.
Letgo ve Sahibinden benzeri platformlarda da zamanında otomat işi yapan ve çeşitli nedenlerle elindeki otomatı satan kişilerden “kelepir otomat alma” fırsatı bulabilirsiniz. Bu ve benzeri platformlarda araştırma yaparak satıcı ile iletişime geçerek detayları öğrenmenizi tavsiye ederiz. İlk defa bu işe girecek girişimciler için en ekonomik çözümün bu olduğunu da belirtelim.
Araştırma yaptıktan sonra siz de göreceksiniz ki çok farklı özellikte ve fiyat aralığında otomat bulunuyor.
- İçecek/yiyecek kombinasyonu otomatları
- Kredi kartı, temassız ödeme kabul eden otomatlar
- Sesle ve dokunmayla erişim sağlanan otomatlar
- Uzaktan kontrol edilebilen ve ürün azalınca uyarı veren otomatlar
- İnteraktif ekranlı otomatlar
- Ürün giydirmeli otomatlar
- Elektronik veya mekanik otomatlar
Daha pek çok özelliği bulunan otomatlar bulunuyor ancak teknoloji ne kadar gelişmiş olursa maliyet de o kadar yüksek olabilir, buna dikkat edin. Sunacağınız ürünlere ve bütçenize uygun otomatlar satın almaya çalışmanız en doğrusu olacaktır.
4. Otomat Makinesini Doldurun
Makine satın aldıktan sonra doğal olarak onu doldurmanız gerekir.
Ürün seçimi satışları artırmak için en mühim konulardan biridir. Popüler yiyecek ve içecekler yerine yerel ve spesifik ihtiyaçlara bakın. Başlangıçta mali açıdan dengede kalabilmek için çok mal satın almayın. Yani makineyi bir kere doldurun ve satış durumuna göre gerekiyorsa toptan alışveriş yapın. Toptan alışveriş size piyasa fiyatı 2 lira olan bir bisküviyi 1.65’ten satın alma imkanı sağlar.
Eğer yiyecek-içecek satmaya karar verirseniz de içeceklerin daha çok tercih edileceğini söyleyebiliriz. Koladan kahveye, gazozdan sodaya, soğuk çaydan soğuk kahveye kadar geniş bir skalada hareket edebilirsiniz, ama bir kere daha vurgulayalım: Otomatın bulunduğu semtin sosyo-ekonomik durumunu ve insanların alışveriş alışkanlıklarını dikkate alın.
Satacağınız içecek şişelerinin biçimi otomat satın alma konusunda sizi yönlendirecektir. Bu nedenle alışık olmadığımız bir şekli olan içecek satacaksanız, makinenin ayarlanabilir olmasına özen gösterin.
Satacağınız içecek şişelerinin biçimi otomat satın alma konusunda sizi yönlendirecektir. Bu nedenle alışık olmadığımız bir şekli olan içecek satacaksanız, makinenin ayarlanabilir olmasına özen gösterin.
5. Finansman ve Yatırım Meselesine Odaklanın
Otomat işine girmenin maliyeti başlangıçta diğer işlere göre oldukça düşüktür. Yani ikinci el bir otomatı Sahibinden.com, Letgo gibi ortamlarda ya da Google’a “ikinci el otomat” yazarak araştırırsanız bunu daha iyi anlarsınız ancak size fikir vermesi açısından 15000 ila 30000 lira gibi meblağ gerektiğini belirtelim. Tabii 30000, sıfır otomatlar için geçerli bir fiyattır. Ancak yine de krediye ihtiyaç duyarsanız bir iş planı hazırlayarak bankadan kredi çekebilirsiniz. Bu konuda en net bilgiyi bankanızın bireysel bankacılık temsilcisine danışarak alabilirsiniz.
Doğru lokasyonu seçtiniz, otomatı satın aldınız ve yerleştirdiniz. Sırada bu işten kazanç sağlama vardır. Otomattan maksimum verim alabilmek için de onu uzaktan kontrol edebilmeniz gerekir.
Otomatın teknolojisine bağlı olarak otomatın içinde bir yazılım bulunabilir ve bu yazılım üzerinden ürün miktarını, kazanılan parayı takip edebilirsiniz.
Standart pek çok otomatta ise böyle bir yazılım yoktur. Eğer birkaç tane otomat aldıysanız stok ve para miktarını tek tek gezerek kontrol edebilirsiniz, ancak yüklü bir yatırım yaptıysanız (yani örneğin 15 tane otomat aldıysanız) otomat yönetim sistemi yazılımı satın alarak otomatları uzaktan kontrol etmeniz çok daha mantıklı olur.
2 adet otomatınız olsa bile müşteri hizmetlerine önem vermeniz gerektiğini belirtelim. Otomatın, müşterilerin ihtiyaçlarına tam anlamıyla karşılık verebilmesi için müşteri hizmetleri alanında ufak bir miktar harcamak iyi bir yatırım olur.
Lokasyon bazlı işlerde olduğu gibi otomat işi de kulaktan kulağa pazarlamaya ve ikili ilişkilere bağlıdır. Şirket sahipleriyle ikili ilişkilerinizi geliştirin, otomat işiyle uğraşan kişilerin derneği varsa buna katılın. Daha da açık konuşursak, çevre yapın. Örneğin bir konferansta ya da söyleşide havadan sudan muhabbet edeceğiniz kişinin 150 çalışanlı bir fabrikası olabilir. Bu fabrikada da bir meşrubat otomatı çok iyi iş yapar…
Her şeyden önemlisi, makinelerinizi düzenli olarak kontrol etmeli, biten ürünleri de tazelemelisiniz. O kadar yatırım yapıyorsunuz, otomatın boş çalışmasını istemezsiniz.
Her türlü girişimde olduğu gibi otomat işinde de sermayeden daha fazlasına, zamana ve emeğe ihtiyaç vardır. Standart boyuttaki bir otomattan haftalık olarak para toplamanız gerekir. Örneğin 4 tane otomatınız varsa bu otomatları gezmek için vakit yaratmalısınız. Buna ek olarak toptancıdan mal tedarik etmeli, çevre yapmalı, yeni iş fırsatları yaratmalı, gerektiğinde otomatların bakım ve tamirini yaptırmalısınız. Eğer otomat işini ek iş olarak yapıyorsanız ve saydığımız bu durumlar için vakit ayıramam diyorsanız; top sakız otomatı daha mantıklı olabilir, zira bu otomatları tazelemek ve parayı toplamak için ortalama 5-6 haftada bir uğramanız yeterli olur.
Küçük sermayeli ve kazançlı bir iş kurmak istiyorum diyenlere en güzel iş fikirlerini ve yatırım fırsatlarını araştırmaya devam edeceğiz.
KOSGEB destekli alınıyor mu
Kocaeli geneli çoçuk oyun makinaları işi yapmak istiyorum yatırımcı arıyorum bay ve bayan 05346573899
Yatırımcı arıyorum cocuk sakız makınaları otamat işi yapmak isteyen bay ve bayan yatırımcı arıyorum 05527374101 kocaeli